Çevre Kanunu Çıksaydı Varilleri Atanlara 785 Yerine 3 Milyon YTL Ceza Verilecekti

Yıllardır Türkiye’nin gündeminden düşmeyen Çevre Kanunu geçtiğimiz ay TBMM’den geçirilebilseydi; İstanbul Tuzla’da kanserojen madde yüklü varilleri gömenlere en az 3 milyon 300 bin YTL para cezası verilecekti.

Oluşacak zararın giderilmesi için yapılacak harcamalar da tehlikeli madde ticareti yapan şirketlerin ödeyeceği ‘mali zorunluluk sigortasından’ karşılanacaktı. Varillerin bertarafı için yapılacak olan masrafın 1 milyon doları aşması beklenirken, yürürlükteki kanuna göre uygulanabilecek para cezası 785 YTL. Ayrıca zehirli varillerin zararsız bir şekilde yok edilebileceği Türkiye’deki tek yer olan İzmit’teki İZAYDAŞ tesislerinin kapasitesinin dolu olması yetkilileri düşündürüyor. İş yoğunluğunu doğrulayan İZAYDAŞ Halkla İlişkiler Müdürü Hülya Kalaycıoğlu, yapılacak teknik çalışmadan sonra varillerin nasıl bertaraf edilebileceğinin belli olacağını söylüyor.

TBMM’nin 11 yıldır gündeminde olduğu halde bir türlü çıkarılamayan Çevre Kanunu, son olarak mart ayı başında gündeme geldi. Zaman, 14 Mart 2006’da ‘Çevre Kanunu lobi kıskacında’ başlığı ile verdiği bir haberle konuyu gündeme getirdi. İstanbul Çevre Konseyi üyeleri de 7 Mart 2006’da TBMM’de Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin, Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe, Çevre Komisyonu Başkanı Münir Erkal, CHP Genel Başkanı Deniz Baykal başta olmak üzere çok sayıda milletvekiliyle görüşerek kanunun çıkarılmasını istedi.

İddialara göre; kanun bazı sermaye gruplarının Meclis’e yaptığı ziyaretlerden sonra Genel Kurul’a inemedi. Tuzla’nın Orhanlı beldesine bağlı Mescit Mahallesi Değirmentepe mevkiinde bulunan variller, Çevre Kanunu’nun bir an önce çıkarılması gerektiğini ortaya koydu. Kanserojen etkisi bulunan 100’er litre fenol yüklü bin civarındaki varilin bertarafı ile çevre temizliğinin 1 milyon dolar harcama gerektirdiği ifade ediliyor.

İstanbul İl Çevre Müdürü Doç. Dr. Mehmet Emin Birpınar, “Şimdi bunları nasıl yok ederiz diye kara kara düşünüyorum.” şeklinde konuşuyor. Yürürlükteki 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 8/1 maddesine göre yeraltı sularına karışma tehlikesi bulunan fenol yüklü varilleri gömen failler yakalanırsa 785 YTL idari para cezası verilecek. Yeni Çevre Kanunu engellenmeyip Meclis’ten geçmiş olsaydı 14. maddenin ‘t’ maddesi uyarınca; “Tehlikeli atıkları her ne şekilde olursa olsun ülkeye girişini sağlayanlara ayrı ayrı 1 milyon YTL para cezası verilir.” ile ‘v’ maddesine göre “Bu kanunda ve ilgili yönetmeliklerde öngörülen yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak bertaraf edenlere 100 bin YTL idari para cezası verilir.” hükümleri uygulanacaktı. Bu cezalar kurum, kuruluş ve şirketlere 3 kat fazla şekilde yansıtılıyor.

Çevre Komisyonu Başkanı Münir Erkal, atıkların çevreye kontrolsüz olarak bırakılmasının arka planında kontrolsüz bir kâr etme hırsının olduğunu ifade ediyor. Yeni Çevre Kanunu’nu hazırlarken, konuyla ilgili bilincin geliştirilmesine ağırlık verdiklerini belirten Erkal şunları ifade etti: “Tuzla’daki varillerdeki fenol, yeraltı sularını kirlettiğinde insan sağlığı açısından onarılması zor yaralar açar. Biz tüm şirketlere bu bilinci vermeyi amaçlıyoruz. Çevre yatırımlarının maliyeti ağır. Bunun için bir fon oluşturup, özel sektöre uzun vadeli kredi olarak vermeliyiz.” Çevre Kanunu’nun acilen çıkarılarak, ilgili yönetmeliğin hazırlanmasını isteyen Erkal, çevre ihlallerinde acil müdahalenin önemine dikkat çekiyor.