TMMOB İstanbul Büyükkent Şubesi'nin sitesinde yer verdiği değerlendirmeden bazı başlıklar şöyledir:
Cevizli Tekel Alanı'nın da içinde olduğu Dragos Bölgesi; İstanbul II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 11.11.1999 gün ve 5385 sayılı kararı ile "Doğal Sit Alanı" ilan edildi. Bölge için yapılan 1/5000 ölçekli "Kartal-Maltepe Dragos Tepesi ve Yakın Çevresi Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı" 07.03.2003 tarihinde ilan edildi. Bu planda; 3. derece doğal sit alanı olarak belirlenen, Cevizli Tekel Alanına; Şehir Parkı, Turizm Tesisi Alanı, Dönüşüm Alanı, fonksiyonları verilmiştir.
TEKEL; özelleştirme kapsamında olması nedeniyle, İBB ve Koruma Kurulu tarafından hazırlanan bu plana, yetkisizlik gerekçesiyle dava açmıştır. 2005 yılında 6. İdare Mahkemesi; "……Yetkisi bulunmayan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığınca hazırlanan dava konusu nazım imar planı değişikliğinde ve yetkisiz idarece hazırlanan planın onaylanmasına ilişkin işlemde 3194 sayılı yasanın 9. maddesinin 2. fıkrasına açıkça aykırılık bulunmaktadır." diyerek dava konusu işlemin iptaline karar vermiştir.
Bedelsiz devir için dava açıldı
İstanbul Şehir Üniversitesi 21 Temmuz 2008 tarihinde Maliye Bakanlığı'na yaptığı müracaatla; Cevizli'deki Tekel'e ait 450 dönümlük arazinin 49 yıllığına kendilerine tahsis edilmesini istemiştir, ancak talebin yapıldığı tarihte bu alan, henüz Maliye hazinesine devredilmemiştir. 28.11.2008 tarih ve 2008/67 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile TEKEL’e ait; Cevizli'deki 2222 ada, 207 parsel (18.921,82 m2)ve 2222 ada, 237 parsel (296.159,73 m2) TEKEL'in vergi borçlarına karşılık Maliye Hazinesi'ne devredilmiştir.
Tek Gıda İş Sendikası; Tekel'e ait bu alanların Maliye Hazinesine bedelsiz devrine ilişkin, 28.11.2008 tarih ve 2008/67 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararının iptali ve yürütmesinin durdurulması için dava açmıştır. Danıştay 13. dairesi 11.09.2009 tarihinde, oybirliği ile 28.11.2008 tarih ve 2008/67 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararının yürütmesinin durdurulmasına karar vermiştir. Ancak davayı açan sendika, kararın verilmesinden kısa bir süre sonra davayı geri çekmiştir.
21.04.2009 tarihinde, Cevizli, 188 pafta, 2222 ada, 237 parsel sayılı 296.159,73 m2'lik alan için (2.970.000,00 TL. tahmini bedelle) İrtifak Hakkı İhalesi açıldı. İhaleyi tek katılımcı olan İstanbul Şehir Üniversitesi, (kuruluş tarihi 31 Mayıs 2008) 2.972.000,00 TL'lik teklifiyle kazandı. 26.05.2009 tarihinde, tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması ve onaylatılması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için 594.400,00 TL. bedel ile 1 yıl süre ile ön izin verildi. İstanbul Şehir Üniversitesi tarafından; Cevizli, 188 pafta, 2222 ada, 237 parsele yönelik olarak hazırlanan 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı teklifi ile söz konusu parselin KAKS:0.80 yapılanma şartlarında Üniversite Alanına alınması teklifi, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin 18 Eylül 2009 tarihli toplantısında oy çokluğuyla kabul edildi.
***
Planlanan alanda bulunan yaklaşık 4200 adet servi, ardıç, çam, kavak, zeytin, manolya, çınar ve çeşitli türlerde meyve ağaçlarının koruma altına alınması için ve alandaki yapıların endüstri mirası olarak tescil edilmesi için TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Anadolu 2. Büyükkent Bölge Temsilciliği, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'na başvuruda bulunmuştur. Bu başvuru sonucunda alan içerisindeki ağaçlar ve 7 kollu Yaprak Tütün Depoları tescil ettirilmiştir. Buhar kazanı binasının ise daha önce tescil edildiği bilgisi verilmiştir.
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi tarafından; 20.06.2010 onay tarihli Kartal İlçesi, Orhantepe Mahallesi, 188 pafta, 2222 ada, 237 numaralı parselin "Eğitim Tesisleri Alanı'na alınmasına ilişkin 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı Değişikliği'nin öncelikle yürütülmesinin durdurulması ve iptali istemiyle dava açılmıştır.
Dava gerekçelerinde;
Türkiye'nin önemli endüstriyel mimari miraslarından sayılabilecek yapıların da bulunduğu kentsel alanın "Eğitim Tesisleri Alanı"na alınmasına ilişkin 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planında; Lojmanlar, misafirhaneler, öğrenci yurtları ile kalıcı bir nüfus yoğunluğu artışı öngörüldüğü bölgede önemli arkeolojik kalıntıların bulunduğu, bu alanlarda kazı çalışmaları yapılması; bu çalışmalar sonucunda korunması gerekli kültür varlıklarının nereye kadar uzandığı ve daha da önemlisi nasıl korunacağı saptanması gerektiği, endüstri mirasının önemli örneklerinden olan "Tekel Binaları"nın Endüstri mirası olarak koruma altına alınması gerektiği vurgulanmıştır.
Mimarlar Odası'nın açtığı dava devam ederken, aynı yer için, şahısların açtığı davada mahkeme, alanın eğitim tesisi fonksiyonuna ayrılmasının öngörülen yoğunluk yönünden planlama ilke ve teknikleri açısından hukuka uygun olmadığı sonucuna vararak imar planı için yürütmeyi durdurma kararı vermiştir.
***
Plandaki bir diğer önemli husus Koruma Kurulu tarafından tescillenen Soğutma Merkezi yapısının yerinin değiştirilmiş olmasıdır. Bilirkişi raporunda da konuya ilişkin olarak tescilli endüstri yapısının taşınmasını zorunlu kılan bir kurul kararı bulunmadığından yerinde korunmasının esas olduğu görüşü belirtilmiştir. Planda "Yüksek Öğretim Alanı, kamu tüzel kişiliğe sahip olan kurum kuruluşlarca gerçekleştirilecek ve kullanılacaktır." denilerek 1/5000 Ölçekli nazım imar planı ile çelişki oluşturulmuş ve adeta alan vakıf üniversitesinin kullanımına açılmıştır. Ayrıca söz konusu planı ile birlikte yayınlanan plan açıklama raporu ile alanın 04.8.2015 tarih 18523 yevmiye no’lu tapu kaydı ile Şehir Üniversitesine bedelsiz olarak devredildiği öğrenilmiştir.
***
Söz konusu dava ile Kamusal alanın bedelsiz olarak devredilmesi Hukuka aykırı bulunmuş ve 27.09.2018 tarihinde yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.
Haberin tamamına linkten ulaşılabilir.