ULI Türkiye tarafından 9 Aralık Pazartesi günü Yapı-Endüstri Merkezi (YEM)'de düzenlenen Avrupa Gayrimenkul Sermayesi Piyasaları konulu toplantıya konuşmacı olarak katılan Prof. Andrew Baum, piyasalardaki son durumu ve para kaynaklarının hangi sektörlere yatırıldığını katılımcılar ile paylaştı.
ULI Türkiye Başkanı Haluk Sur ve ULI Avrupa CEO’su Joe Montgomery'nin açılış konuşmalarının ardından söz alan Andrew Baum, "Avrupa Gayrimenkul Sermaye Piyasaları – Sermaye nereden, ne için ve kimin için geliyor?" başlıklı sunumunda, gayrimenkul yatırımlarının coğrafi hareketine ve güncel yatırım stratejilerine dair önemli bilgiler aktardı.
Konuşmasında sermayenin nereden geldiği, popüler yatırım stratejilerinin neler olduğu ve gözde pazarların hangi coğrafyada yer aldığı hakkında veriler paylaşan Baum, Türkiye'nin bu tablodaki yerine de değindi.
Ernst & Young tarafından 2013 yılı için hazırlanan 'Gayrimenkul yatırımları açısından en cazip ülkeler' listesinde İsveç'in ardından 2'inci sırada yer alan Türkiye'nin; Jones Lang Lasalle'in 2012 Şeffaflık Endeksi'ne ise ancak 31'inci sıradan girebildiğine dikkat çeken Andrew Baum, İstanbul'un artı ve eksilerini şöyle sıraladı:
Fırsatlar:
- Kentsel yatırım imkanları listesinde Avrupa 4'üncüsü; beklenen yatırım miktarında Avrupa 1'incisi
- Çarpıcı ekonomik ve demografik potansiyel (Nüfusun yarısı 29 yaş altı)
- Avrupa'nın en büyük 6'ıncı ekonomisi; ekonomik büyüme anlamında Çin'e rakip
- Türkiye, yükselişteki ülkeler arasında gayrimenkul yatırımı konusunda en çekici 3'üncü destinasyon
- Düşen tahvil getirileri
- Yeni yasal değişiklikler yabancı yatırımcılara getirilen kısıtlamaları azalttı
- Türkiye'nin kredi derecelendirme notlarındaki yükseliş
- Şeffaflıkta artış (Doğuş Grubu/REIDIN, ULI Emerging Trends 2013 vs.)
Tehditler:
- Arz fazlası / yetersiz kısıtlamalar
- Algılanan risk / sosyal huzursuzluk
- Avrupa mı, Asya mı, yoksa yükselen pazar mi?
- Türkiye'nin, yükselişteki ekonomisiyle bağlantılı riskleri var; bu nedenle de mevcut fiyat seviyeleri çekici değil
- Düşüşe geçmiş olsa da enflasyon ve tahvil fazileri halen yüksek
- Sermaye piyasaları kullanıcı beklentilerini karşılamıyor
(1. yerel kurumsal sermaye eksikliği, 2. sınırlı ya da pahalı borçlandırma, 3. yetersiz şeffalık)
Son olarak yabancı yatırımcıların Türkiye'deki 2013 faaliyetlerinden örnekler sunan Baum, "İstanbul'u gelişmiş, canlı, çekici bir kent gibi düşünsek de, yatırımcı burayı halen yüksek riskli bir yer olarak görüyor. Şeffaflık konusundaki imajınızı düzeltmeniz için daha çok araştırma yapmalı, daha fazla veri elde etmelisiniz. Ne kadar fazla para gelirse, pazar da o kadar likit olur. Şu anda esas mesele; Türk gayrimenkul pazarını Avrupa stratejisinin parçası haline getirmekte" dedi.
Toplantı soru-cevap seansını takip eden kokteylle sona erdi.