Urartu Kralı II. Sarduri tarafından Milattan Önce 764-734 yılları arasında yaptırılan Çavuştepe Kalesi ve kuzey kısmındaki nekropol alanında Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle yürütülen kazı çalışmalarında Urartu arkeolojisi açısından önemli bilgilere ulaşıldı.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu başkanlığında antropolog, arkeolog, şehir plancısı, sanat tarihçisi ve restoratörlerden oluşan 25 kişilik ekiple yapılan kazılarda Urartular döneminde yönetici olduğu düşünülen kadın mezarı bulundu.
İşlemeli takıları ve iki mührüyle gömüldüğü belirlenen kadına ait iskeletin incelenerek hem yaşının hem de diğer özelliklerinin ortaya çıkarılması için çalışma başlatıldı.
"İskeletin başının olmadığını fark ettik"
Prof. Dr. Çavuşoğlu, kazı alanında daha önce 4 atı, sığırı ve köpeğiyle gömülen bir mezar tespit ettiklerini anımsattı.
Alanda her gün yeni buluntulara ulaştıklarını anlatan Çavuşoğlu, "Buradaki iskeleti kaldırdıktan sonra alt bölümde bambaşka bir şeyle karşılaştık. Bir kadına ait mezar bulduk. Takılarıyla birlikte gömüldüğünü gördük. Etrafını açtığımızda iskeletin başının olmadığını fark ettik. Başının olmaması dini bir inancın gereği ya da bir ritüelin bir parçası olabilir. Kadının başının daha kutsal bir yere konulmuş olabileceğini tahmin ediyoruz." dedi.
"Takıların içinde bizim için çok önemli iki mühür var"
İskeletin üzerinde resmi işlerde kullanılan iki mühre rastladıklarını ifade eden Çavuşoğlu şunları kaydetti: "Takıların içinde bizim için çok önemli olan iki mühür var. Bu mühürlerden biri bronzdan diğeri de su mermerinden yapılmış. Eski zamanlarda yönetici kesim ve tüccarlar mühür taşıyabiliyordu. Burada kadının üzerinde iki mührün bulunması çok önemli. Birinin üzerine hayat ağacı ve çeşitli figürler işlenmiş. Diğeri ise aslan formunda düzenlenmiş ve alt bölümünde de damga yer alıyor. İskeletin 40-50 yaş aralığında bir kadına ait olduğunu tespit ettik. Gerdanlıkta Urartuların klasik özellikleri var. Bunun yanında metal, bronz ve gümüşten boncuklar, akik, kornalin, pirit taşları, deniz kabuğu ve camdan oluşan muazzam bir takıyla karşı karşıyayız. Üç hayvan başlı süs iğnesi olduğu gibi duruyor. Güzel işlenmiş bronzdan sarkaçlı bir küpe var. O dönem için çok değerli takılar. Bir sıra olarak değil üst üste konulmuş vaziyette bulundu. Bunun içerisinde özellikle deniz kabuğu olan takı ancak Akdeniz'de bulunuyor. Ticaret yoluyla ya da özel siparişle gelmiş olması gerekiyor. Bu da bu şahsın çok önemli bir kişi olduğunu gösteriyor. Çavuştepe nekropolü bizi hep şaşırttı ve şaşırtmaya devam ediyor."