Bilimadamlarının İstanbul'da deprem riskinin yüksekliğini ilişkin açıklamalarına karşın, vatandaşın deprem dönüşüm projelerine yeterince ilgi göstermediği belirlendi. Riskin büyüklüğüne rağmen, vatandaşlar, orta ve ağır hasarlı olduğu tespit edilen evlerini, depreme dayanıklı evler ile değiştirmekte oldukça isteksiz davrandı.
Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Erdoğan Bayraktar, TOKİ'nin Kayabaşı'nda uyguladığı deprem dönüşüm projesinden yararlanmak için sadece 24 vatandaşın başvurduğunu açıkladı. Bayraktar, TOKİ'nin 2008 yılı hesaplarının TBMM KİT Komisyonu'nda görüşülmesi sırasında bilgi verirken, dönüşüm projesi için 24 kişinin başvurduğunu, ancak sonuçta sadece 13 kişinin konut aldığını söyledi.
Bayraktar'ın verdiği bilgiye göre, 1999 Marmara depreminden sonra, İstanbul Avrupa Yakası Avcılar, Bakırköy, Eminönü, Fatih, Küçükçekmece ve Zeytinburnu ilçelerinden biri sınırları dahilinde bulunan, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun hükümleri uyarınca Afet İşleri Genel Müdürlüğü'nden orta-ağır hasarlı olarak tespit edilerek herhangi bir şekilde konut veya onarım yardımı almayan, (Kanunda belirtilen süreler içerisinde müracaat edemeyerek hak sahibi olamamış ancak hasar tespit raporlarında kaydı bulunanlar dahil) ve/veya orta hasarlı olmakla birlikte çeşitli nedenlerden dolayı konutunu onaramamış veya iskan ruhsatı alamamış olan, 1999 Marmara depreminden dolayı hak sahibi olan konut alıcıları için, Kayabaşı projesinde 1060 konut ayrıldı. Bu kapsamda, başvuruların 24 Kasım?26 Aralık 2008 tarihleri arasında İstanbul Uygulama Dairesi'ne yapılması istendi.
Ancak proje kapsamında toplam 24 başvuru oldu. Başvuruların çok az sayıda olması nedeniyle Deprem Odaklı Dönüşüm Projesi iptal edilerek bu konut alıcılarına kuraya katılmadan konut almaları için tebligat yapıldı. Sonuçta, 13 kişi konut almak için başvurdu.
156 ay vadeli satılacaktı
İstanbul Küçükçekmece Kayabaşı Toplu Konut Uygulaması Deprem Dönüşüm Projesi çerçevesinde, toplam 1060 adet konut satışa çıkarılırken, bu konutların, ''İstanbul Avrupa Yakası Avcılar, Bakırköy, Eminönü, Fatih, Küçükçekmece ve Zeytinburnu ilçelerinde bulunan ve 1999 Marmara depreminden etkilenmiş hak sahiplerinden, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun hükümleri uyarınca Afet İşleri Genel Müdürlüğü'nce orta-ağır hasarlı olarak tespit edilmiş ve herhangi bir şekilde konut veya onarım yardımı alamamış kişiler, (Kanunda belirtilen süreler içerisinde müracaat edemeyerek hak sahibi olamamış ancak hasar tespit raporlarında kaydı bulunanlar dahil) orta hasarlı olmakla birlikte çeşitli nedenlerden dolayı konutunu onaramamış veya iskan ruhsatı alamamış ve İstanbul-Avrupa yakasında mülkiyetinde konutu bulunmayan'' hak sahiplerine satışı öngörüldü.
Ayrıca Avcılar, Bakırköy, Eminönü, Fatih, Küçükçekmece ve Zeytinburnu ilçelerinde evi veya iş yeri bulunan ve üniversitelerce hazırlanacak rapor ile evi veya iş yerinde oturmasında sakınca görülen vatandaşlar da hak sahibi olarak kabul edildi ve deprem risk raporları başvurmaları istendi. Başvuru yapacaklarda ayrıca, Avrupa yakasında son 5 yıldır oturuyor veya 3 yıldır çalışıyor olma şartı arandı.
Uygulama kapsamında, haksahibinin halen sahip olduğu ancak depremde yıkılma riski olan konutu veya işyerinin değerinin expertizlerce belirlenecek değerinin Kayabaşı'nda seçeceği konutun peşinatına sayılması da öngörüldü. Ayrıca, yıkılma riski olan apartmandaki sakinlerin toplu halde başvurması halinde yeni konutların fiyatında yüzde 10 indirim yapılacaktı.
Uygulamaya göre, ekspertiz değerleme çalışmaları sonucunda her hak sahibine ait gayrimenkul bedeli, TOKİ'den alınacak konutun bedelinden fazla ise fazlaya ilişkin bedel kendisine her yıl bir defa olmak üzere ve memur maaş artış oranınca güncellenerek 5 yılda ödenecekti. Hak sahiplerine verilecek konutların şerefiyeli konut bedellerinin ödenmesi için 156 ay (13 yıl) vade uygulanacak ve taksit miktarları Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez memur maaş artış oranında artırılacaktı. Konutların taksit ödemeleri konutların tesliminden sonra başlayacaktı.
TOKİ, Kayabaşı'nda, özel sektör ile birlikte 60-65 bin konuttan oluşan ''çevreye duyarlı ve sürdürülebilir şehir'' kurmak amacıyla projeler uyguluyor.