BDDK, yılın ilk yarısına ilişkin verilere bakıldığında konut kredilerinde halen bir risk görünmediğini belirtti. BDDK, yılın ilk yarısına dönük Risk Değerlendirme Raporu’nda bankaları, ‘Gayrimenkul piyasasındaki fiyat hareketlerini iyi izleyin’ diye uyardı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), artan konut kredilerinin halen bir risk taşımadığı belirtilmekle beraber, ‘Gayrimenkul piyasasında oluşabilecek ani ve önemli fiyat hareketlerinin dikkatle izlenmesi gerekiyor’ denildi.
Kredi vadelerinde uzama:
Kredilerin toplam aktif içerisindeki payının Aralık 2004 - Haziran 2005 döneminde yüzde 33’ten yüzde 36’ya yükseldiği belirtilen Haziran 2005 Bankacılık Sektörü Risk Değerlendirme Raporu’nda, risklilik açısından değerlendirildiğinde yılın ilk yarısına ilişkin analizlerin olumlu olduğu belirtildi. ‘Yılın ilk yarısındaki gelişmeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde; kredi riski bağlamında tüketici kredileri, kredi kartları ve konut kredileri hacmindeki artış ve eğilimler dikkatle izlenmektedir’ denilen rapora göre, kredi portföyünde, bireysel kredilerin, özellikle de konut kredilerinin toplam krediler içindeki payında 2.4 puanlık artış görüldü.
Değerlemelerin gerçekliği:
Belirli tutarın üzerinde konut kredisi kullanan müşteriler esas alınarak ara dönem geçici verileri üzerinden inceleyen BDDK, şu değerlendirmeyi yaptı: ‘Bu müşterilerin kullanmış olduğu konut kredilerinin ağırlıklı ortalama vadesi yaklaşık 5.8 yıl olarak hesaplandı. Konut kredileri, teminat yapısında ipoteklerin yer alması ve temerrüt olasılığına karşı sigorta sistemi ile korunması nedeniyle risklilik açısından halihazırda belirgin bir sorun arz etmiyor. Fakat, gayrimenkul piyasasında oluşabilecek ani ve önemli fiyat hareketlerinin dikkatle izlenmesi gerekiyor. Bu çerçevede, konut değerlemelerinin (ekspertizler) gerçeği yansıtması, müşterinin ve kredinin kredi değerliliğinin doğru tespit edilmesi ve teminatların yeterli düzeyde alınması önemli.’
Yabancıya mülk satışında karşılıklılık krizi
Yabancıya mülk satışını düzenleyen tasarıda, ‘Karşılıklılık’ ilkesinin uygulanmasında sıkıntı çıktı. Tasarı dün TBMM Adalet Alt Komisyonu’nda ele alındı. Türk Silahlı Kuvvetleri ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nden sonra dün de Dışişleri Bakanlığı tasarı üzerindeki endişelerini dile getirdi. Bakanlık temsilcisi, tasarıda öngörülen, ‘Karşılıklılık’ ilkesinin uygulanmasında sıkıntılar yaşanacağına dikkat çekerek örnekler verdi.
Tasarıda, yabancıların 2.5 hektara kadar taşınmaz alabileceğinin öngörüldüğünü hatırlatan yetkililer şöyle dediler: ‘ABD’de de bir Türk’ün aynı oranda taşınmaz alabilmesi gerekecek. Ancak ABD’nin bazı eyaletlerinde, yabancılara en fazla 1 hektar satılabileceğine ilişkin yasal düzenleme olabilir. Hukuki durum her zaman karşılıklılık ilkesinin uygulanabilmesine olanak sağlamaz.’ Bazı ülkelerin vize vermede çıkardığı zorlukları da hatırlatan yetkililer, ‘İngiltere, aynı oranda Türklere taşınmaz satışına izin verebilir. Ancak bu ülkeden taşınmaz almak isteyen Türklere, vize vermede zorluk çıkartılırsa hukuken tanınan hakkın fiilen kullanılması engellenebilir’ dediler. Alt Komisyon bugün yeniden toplanacak. Komisyon raporunu yetiştirirse tasarı, yarın Adalet Komisyonu’nda ele alınacak.