İngiliz “European Nickel” firmasının Manisa’nın Turgutlu ilçesindeki Çaldağı bölgesinde nikel madeni çıkarma ve işleme girişimine, Çinliler de katıldı. İngiliz firmanın, çevrecilerin tepkisini çeken yatırım için Çin devlet iktisadi teşekkülü olan Jiangxi Rare Earth & Rare Metals Tungsten Group Corporation (JXTC) ve Çinli mühendislik, müteahhitlik firması China Tianchen Engineering Corporation’la (TCC) ortaklığa gittiği belirlendi. Anlaşma kapsamında Çinli ortakların, maden işletmesi için 350 milyon dolar tutarında finans sağlayacağı, inşaatların tamamlanmasında yetkili olacağı ve çıkarılması planlanan cevherin yüzde 50’sini satın alacağı açıklandı. Söz konusu açıklama European Nickel’in “www.enickel.co.uk” adresli web sayfasında da duyuruldu.
Sağlığa tehdit
Turgutlu’da on binlerce ağacın kesilmesine neden olacağı, halk ve çevre sağlığını tehdit edeceği gerekçesiyle çevrecilerin mücadele başlattığı nikel madeniyle ilgili yeni gelişmeler ortaya çıkıyor. Türk ortağı “Sardes Nicel” üzerinden Turgutlu’daki çalışmalarını sürdüren İngiliz şirketi European Nickel, 19 Şubat 2009 tarihinde, adı geçen internet sitesinde yaptığı açıklamada, “Türkiye Çaldağı Nikel Madeni Projesi’nde orman izni aldığımızı duyurmaktan memnuniyet duyuyoruz” görüşlerine yer verdi.
Projenin mali giderlerinin güncellenmesi yönünde çalışmalar yapıldığı bildirilen açıklamada, tasarımının büyük bölümünün gerçekleştirildiği proje için 70 milyon tutarında harcama yapıldığı vurgulandı. Turgutlu’daki Çaldağı’ndan yılda 20 bin 400 ton nikel çıkarmayı planladığını kaydeden şirket, çalışmaların 14 yıl boyunca devam edeceğini duyurdu. Açıklamada, projenin Türkiye’deki en büyük doğrudan yabancı yatırım olduğu da kaydedildi.
European Nickel’in Filipinler, Arnavutluk ve Türkiye’de 1 milyon tona yakın nikel rezervinin kullanım hakkını elinde bulundurduğuna vurgu yapılan açıklamada, “Beş yıl içinde yılda 50 bin ton nikel üretimi hedeflenmektedir. Çaldığı projesi şirketin amiral gemisi olup, yakın dönemde üretime geçecektir ” görüşlerine yer verildi.
Çerçeve anlaşma
European Nickel’in, Çinli yatırımcılarla mali anlamda işbirliğine gideceği de, “Finansal Çerçeve Anlaşması”nın kapsamına ilişkin şu bilgiler yer aldı:
“European Nickel, JXTC ve TCC ile madendeki geliştirme konusunda bir çerçeve anlaşmasına vardıklarını duyurmaktan memnundur. Bu anlaşmaya göre TCC Çaldağı Projesi’nin finans imkanlarına kredi garantisi vererek katkıda bulunacaktır. Bu garanti 350 milyon dolara varmaktadır. Ve başlıca Çin bankaları tarafından oluşturulacak konsorsiyum tarafından sağlanacaktır. JXTC ayrıca Çaldağı Projesi’nin yüzde 20 hissesi karşılığında 20 milyon dolar sağlayacaktır. Proje finans imkanları üzerindeki anlaşmalar tamamlandığında TCC firması mühendislik, müteahhitlik ve iyileştirme konularında yetkili olacaktır. Ayrıca tesisin tamamlanmasına yönelik beş yıl boyunca European Nickel firmasının diğer projelerinde de tercih edilen firma olarak görülecek ve Çaldağı Projesi’nin yüzde 2’si kar payı olarak TCC’ye verilecektir. Çerçeve anlaşma, proje finans imkanlarını 24 ay ödemesiz, dönemi takiben 8 yıllık bir dönemde tamamlanacağını öngörmektedir.”