İstanbul'un tarihi mekânları gecekondularla dolu. Asıl sahipleri Vakıflar veya Hazine olduğu için belediyeler bunlara dokunamıyor.
Şarkılara, şiirlere, öykülere konu olan, güzelliğiyle dillere destan İstanbul'un orta yeri "sinema" değil "gecekondu". Hem de tapu tahsisli gecekondu. Üstelik bu tek katlı derme çatma tapulu binalar, İstanbul'un Eminönü, Fatih, Şişli, Beşiktaş gibi tarihi ve eski yerleşim birimlerinde bulunuyor. 30 - 40 yıllık gecekonduların asıl sahipleri ise Vakıflar Bölge Müdürlüğü veya Hazine. Vakıf ve Hazine mülkiyetinde olan bu kondulara ise ne büyükşehir, ne de ilçe belediyesi dokunabiliyor. Bu kondularda oturanlar Vakıflar Müdürlüğü'ne, 60 milyondan başlayan kiralar ödüyor. Kiracıların birçoğu ise tek katlı bu derme çatma yeri de yine kiracıdan kiralamış. Kiracılar, belki bir gün bize satılır düşüncesiyle bu yerleri ellerinde tutmaya devam ediyorlar.
Mücadele edilemiyor
Bir de tapu tahsisli kondular var ki SİT alanındaki ilçeler, yeni imar planı hazırlayamadığı için bunlarla mücadele edemiyor. Fatih Belediye Başkanı Eşref Albayrak bunun nedenini şöyle anlatıyor: "Bu bölgede yalnızca Milli Emlak'e ait 150 gecekondu var. Vakıflar Bölge Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne ait arsalar üzerinde çok sayıda gecekondu bulunuyor. Defterdarlık'tan Vakıflar'a kadar her kuruma gidip yardım istedim, ilgilenmiyorlar. Biz de çözüm olarak, 'Ya tapularını elinden alın, yerine toplu konut yapılsın veya tahsislerini asil tapuya dönüştürün' diyoruz. Fatih'te tapu tahsisler, asli tapuya dönemiyor. Çünkü Fatih, SİT alanı olması nedeniyle gecekondu imar iskânı yapılamıyor. Bu tapu tahsisler zamanında hatalı dağıtılmış. Arsa benim değil, mülkiyet benim değil nasıl yıkalım. Bu sorun Ankara'dan çözülmeli."
600 bin gecekondu ve kaçak yapı var
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı Mesken ve Gecekondu İşleri Müdürlüğü'nün verileri, yaklaşık 1 milyon bina olduğunu gösteriyor. Bu yapılardan 600 binini imara aykırı olarak yapılmış gecekondu ve kaçak yapılar oluşturuyor. Kayıtlı gecekondu sayısı ise yaklaşık 258 bin. En çok gecekondu yaklaşık 87 bin adetle Zeytinburnu'nda. Kayıtlı gecekondu sayısının 10 binin üzerinde olduğu diğer ilçeler ise sırasıyla Kâğıthane, Gaziosmanpaşa, Beykoz, Maltepe, Sarıyer, Eyüp ve Ümraniye. Büyükşehir arazileri üzerinde, yol güzergâhı ve dere yatağında olduğundan acil olarak yıkılması gereken 800 gecekondu olduğuna dikkat çekiliyor.