Mimar Baran İdil, aynı zamanda şehirciliğimizin de duayenlerinden. Ülkenin tüm bölgelerinde, özellikle “koruma öncelikli kent planlaması”nın ödüller almış örneklerine imza attı. Mimarlar Odası’ndaki emektarlığının yanı sıra serbest çalışmalarında da mesleğinin “kamusal sorumluluk”larını ödünsüz savundu. Çok sayıda mimar ve şehirciye de “okul” olan Ankara’daki bürosu ile Anadolu kentleri arasında yıllarca mekik dokuduktan sonra önceki yıl yerleştiği Bodrum’da yorgunluk atmaya çalışıyor...
Ne var ki ülkeye egemen olmuş şu acımasız “rant politikası” yüzünden yine “huzursuz”, yine “gerilim”li... çünkü çevre düşmanı yatırım hırsı bu kez de evinin bulunduğu Kargı’ya el atmış. Bodrum’un doğal plajları elden çıkmak üzere..
Mina Urgan nasıl edebiyatımızın “dinozor”u idiyse; Baran İdil de mimarlık ve şehirciliğimizin dinozorudur. Şimdi de “gözü önü”nde gerçekleşecek bir doğa kıyımına nasıl “kayıtsız” kalabilir; nasıl “artık dinleniyorum” diyerek sadece seyredebilir? Hele o yok edilmek istenen güzellik de haritalardaki şeklinden ötürü “Bodrum’un dinozoru” olarak anılıyorsa...
‘Akvaryum’a marina!
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Bodrum Yarımadası’nı “daha fazla değerlendirmek”(!) üzere devreye soktuğu “çevre planı değişikliği”yle 30 yıldır “kentsel yeşil alan” olan Bağla Burnu’ndaki Kargı Koyu’na “marina” yapılmak isteniyor... Yöre insanları ise “Arazilerimiz daha da değerlenecek” düşüncesiyle güzelim koyun yok edilmesine sessiz ve tepkisiz!
Dahası, Turgutreis Belediyesi de “olumlu” görüş vermiş! Yani halkın kuşaktan kuşağa çevre ve yaşam haklarını gözetmek “yasal görevi”yken; çıkar çevrelerinin rant hırsına teslim oluyor... Ülke “demokratik açılım”la çalkalanadursun, doğal güzelliklerin korunmasında en “demokratik yetki”ler bile kullanılmıyor...
Bu aymazlık karşısında kamusal sorumluluğu “depreşen” Baran İdil, suyunun berraklığından ötürü yörede “Akvaryum” denilen deniz cennetini kurtarmak için doğrudan Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’a gönderdiği mektubunda diyor ki: “Yat limanı yapılmak istenen burun, Kargı ve Bağla koyları arasında, Tanrı’nın bir boş zamanında özene bezene yarattığı yerdir. ‘Denizden su içen dinozor’ görüntüsü ile Bodrum yarımadasının ‘benzersiz’ morfolojilerinden biridir...”
15. yüzyılda Piri Reis’in bile haritasına özenle işlediği bu kıyıların günümüzde nasıl “değerlendirilmesi” gerektiğini ise şöyle belirtiyor: “Kargı, 6 ay süren ‘yelkencilik, sörf, balıkçılık ve gezi tekneciliği’ne eşsiz olanaklar sağlar. Bir marinanın asıl bunlara katkısı beklenirken, yanlış konumlandırıldığında zarar vereceği kesindir.”
Yetkili kurumların bu gerçekleri “bilmiyormuş gibi” davranmalarının da “affedilemez” olduğunu vurgulayan mimarımızın “planlama yaklaşımı”yla ilgili anımsatmaları ise adeta “ders notu” gibi:
“Bodrum’un marina ihtiyacı bilinmektedir. Turistik tesisleriyle birlikte kıyı kentlerine, ‘doğru konumlandırma, programlama ve kaliteli tasarımlar’la eklemlendiğinde; çok ciddi görsel, ekonomik ve sosyal katkılar yapacağına inanan bir mimar ve plancıyım; ancak konu ‘planlama bütünselliği gözetilmeden’ bağımsız bir yatırım olarak ele alındığında, insanlara keyif veren yat limanı da bir suç aracına dönüşüyor...”
Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, bakanlığınca hazırlanan planlara eleştiriler karşısında “Bodrum’un tüm değerlerinin korunmasında güvence benim” demişti… Bu nedenle Kargı planından Bakan’ın da haberi olmayabileceğini düşünen Baran İdil, mektubunu aynı “güvence” üzerine kaleme aldığını, ancak haftalardır yanıt gelmediğini söylüyor...
Sözün kısası mimarlığımızın dinozoru, Bodrum’un dinozorunu kurtarmak için ilgili ve sorumlu herkesten destek bekliyor...