Konut sektörüne hareketlilik getiren Toplu Konut İdaresi (TOKİ), yeni dönemde yoksul ve alt gelir grubuyla gecekondu dönüşüm projelerine ağırlık verecek. İdare, gelecek 4 yılda 500 bin konut üretip altyapı projelerine yönelecek. Başkan Erdoğan Bayraktar, TOKİ'nin konut sektöründeki görevini, "Spekülasyonları ve aşırı fiyat artışlarını önlüyoruz, dengeleyici vazife görüyoruz. Biz olmazsak, inşaat mafyası doğar." cümleleriyle açıklıyor. Başkan'a göre, halen konut ihtiyacının yüzde 10'unu üreten İdare, özel sektörün gelişmesine paralel piyasadan çekilecek. Başkan, konut pazarıyla ilgili önemli bir ayrıntıya da dikkat çekiyor: "Türkiye'de esas ihtiyacı olan kesimin (orta gelir grubu) konut alım gücü yok. Bu grubun gelir düzeyi artırılmalı."
TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar, yeni dönemde yapacakları çalışmaları Zaman'a anlattı. Başkan Bayraktar'a göre son dönemde az da olsa halkın gelir düzeyinin artmasına paralel insanlar bahçe, okul, park, hastane gibi sosyal donatısı olan konutlara yöneliyor. Zenginleşmeyle bu talep daha da artacak. Bayraktar, son dönemde sosyal donatılara sahip ciddi konut üretimi yaptıklarına dikkat çekerek şöyle konuşuyor: "Konut sayımız 283 bine yükseldi. Bine yakın şantiyemiz var. Ama bunlar daha çok ortanın üzeri ve üst gelir grubuna yönelik projeler. Bunun yanında alt gelir grubu ve yoksula da konut üretiyoruz. Ama, asıl konut alması gereken orta gelir grubu hâlâ ev sahibi olamıyor. Bu alanda ciddi açık var. Bunun kapatılması lazım."
Konut sektöründeki canlanmayı kredi faizlerindeki düşüşe bağlayan Bayraktar'a göre makul olan kredi faiz oranı yıllık en fazla yüzde 10. Bunun aylık hesabı ise yüzde 0,7 ya da 0,8'e denk geliyor. Bu seviyelerdeki rakamların sektöre yeni bir ivme kazandıracağını ifade ediyor. Bayraktar, mortgage sistemiyle ilgili ise, "Bankaların, son zamanlarda verdikleri uzun vadeli kredilerle zaten mortgage uygulanıyor. Ama, faiz oranlarının tek haneli rakamlara çekilmesi gerekiyor." değerlendirmesini yapıyor. TOKİ'nin pazara girmesiyle inşaat kalitesinin de arttığına işaret eden Başkan Bayraktar, "Türkiye'de bugün yaklaşık 50 müteahhit dünya standartlarının üzerinde her türlü sosyal donatısı olan son derece kaliteli konut üretimi yapıyor. Çok sevindirici bir gelişme." yorumunu yapıyor.
Şehit aileleri ve gazilere faizsiz daire veriyoruz
TOKİ, tüm şehit ailelerine ve gazilere kurasız konut veriyor. Bu konutların fiyatı 44 bin yeni lira. Yirmi yıl vadeyle verilen konutlar için faiz de uygulanmıyor. Tutarın yüzde 10'u peşin alınıyor. Kalanı ise ailenin maaşının dörtte birine denk gelecek taksitlere bölünüyor. Şehit aileleri ve gaziler, konutu istedikleri şehirden seçebiliyor. Son dönemde vazife malullerinden de TOKİ'ye indirimli daire talepleri geliyor. Başkan Erdoğan Bayraktar, kanunen bu kişilere ucuz ev veremediklerini; ancak yasal düzenleme yapılırsa bunun sağlanabileceğini belirtiyor. Bayraktar, son günlerde basına yansıyan 'TOKİ işçileri paralarını alamadı' şeklindeki haberlere de şöyle cevap veriyor: "Biz işi müteahhitlere veriyoruz. Enflasyon yüzde 10'ken inşaat malzemelerindeki artış yüzde 40'ları buldu. Bu da müteahhitleri zora sokuyor. Bu nedenle ücretlerini alamayan çalışanlar oldu. Burada işçilerin maaşını müteahhitlerin ödemesi gerekiyor."
Lüks ve orta sınıf konut satışları yavaşladı
Erdoğan Bayraktar'ın ABD'de başlayan ve dünya piyasalarına yansıyan konut kriziyle (mortgage) ilgili görüşleri ise şöyle: "Şu an için Türkiye'de üst gelir grubu hatta ortanın biraz üzerindeki gelir grubuna yönelik konut satışları ciddi şekilde yavaşladı. Alt gelir grubuna yönelik konutlar satılıyor, sorun yok. Ancak burada göreceli bir azalma var."
Bayraktar, TOKİ'nin yeni hedeflerini de açıkladı: "Biraz daha altyapı işine ağırlık verip, alt gelir grubuna yönelik konut üretimi artırılacak. Büyük şehirlerdeki çok kıymetli arsaları değerlendirerek ek kaynak oluşturulacak. Bu gelirle, İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Diyarbakır gibi illerde kentsel dönüşüm projelerine ağırlık verilecek."