Bir Roman Ailesinin Portresi



Ulaşılabilir Yaşam Derneği'nin konuğu olarak Hollanda'dan İstanbul'a gelen fotograf sanatçısı Arjen J. Zwart'ın "Dokuz Sekizlik Roman Havası - Bir Roman Ailesinin Portresi" başlıklı sergisi, Karşı Sanat Çalışmaları'nda.

Fotoğraf çalışmasını yapan Arjen J. Zwart'ın proje ve kendisi ile ilgili yazısı:

"Batı Anadolu'da Roman ve kültürüyle karşılaşmak bana fotografik projem için ivme kazandırdı. Giysileri, yaşam biçimleri ve İstanbul gibi çetin çevre koşullarında yaşamı sürdürme becerileri beni onlara çekti. Beni ilgilendiren, Romanlara dair romantik unsurlardan daha çok gündelik yaşamlarının gerçekleri oldu. Amacım on yıllık zaman dilimine yayılmış bir aile fotoğraf albümü yaratmaktı.

Projeye 2001 yılında başladım ve her yıl birkaç hafta sürdürerek tamamladım. Fotoğraflarını çektiğim aile, İstanbul varoşlarından Alemdar'da küçük basit bir evde yaşıyor. Çoğunluğu Karadeniz Bölgesinde ve İstanbul'a komşu bölgelerde yaşayan ve tüm Türkiye'ye yayılmış aile bağları mevcut. Klan kadınları ve çocukları, hergün evlerine bir saat otobüs yolculuğu mesafesindeki Kadıköy sokaklarına dağılıyorlar. Ciklet ve mendil satan ya da darbuka çalan çocukların topladığı parayı denetleyen bu kadınların görüntüsü oldukça iri ve ürkütücü.

Çocuklarsa düşsel yaratıklar. Sokaklardayken hakkını savunan, kendine güvenen bu çocuklar, onlarla oyun oynamaya başlarsanız anında değişiyorlar. Polis ve sivillerin bütün uyarılarına karşın hiçbir zaman bir sorunla karşılaşmadan bir arkadaş gibi kabul edildim. Kadınlara ve çocuklara eşlik eden tek erkek ise Sezgin. Beş çocuğu var. Karısı evde en küçük iki çocuğun bakımını üstlenmiş, üç büyük çocuk Mustafa, Nermin ve Yonca ise bütün bir yıl boyunca hergün çalışıorlar".

Arjen J. Zwart / Hollanda, 1957
1986/87 yıllarında bir Hindistan gezisi sırasında fotoğrafın sunduğu olanaklar ilgimi çekti. Köklerimi ve çevreyi farketmemi sağladı. Bu aynı zamanda sosyal belgesellerle ilgilendiğim dönemdir. 1999 yılında, Hollandadaki bir sahil köyü olan Egmond aan Zeeye ait peysajlarla ilgili bir fotoğraf kitabı yapmaya başladım. Yurtdışında Hindistan'da Kalkütalı çekçek sürücülerinin günlük yaşamlarını çektim. Birkaç yıldan bu yana İstanbul yakınlarında yaşayan bir roman klanının yaşamını belgelemekteyim.