‘100 bin nüfuslu ilçede 35 bin icra dosyası...’ Geçen hafta ajanslara düşen bu haber bir kentin çöküşünü işaret ediyordu. Yıllardır Erdemir ve tersaneler sayesinde refah içinde yaşayan Karadeniz Ereğli, bir girdabın içine girmişti. Nasıl oldu da böyle bir çöküş yaşandı? Radikal Gazetesi'nden Serkan Ocak'ın haberine göre fitili, 2008 küresel krizi ateşlemiş... 14 bin tersane işçisi 150’ye düşmüş. 43 bin kişi icrada... 20 yıldır belediye başkanlığı yapan Halil Posbıyık, “İnsanlar her gün ‘açım, işsizim’ diye belediyeye geliyor. Ben böyle şey görmedim” diyor.
Zonguldak’a bağlı Karadeniz Ereğli, Batı Karadeniz’in incisi. Çeliğin ve çileğin başkenti Ereğli, Erdemir ve gemi sanayiinin varlığıyla refah içindeydi. 2003’te atağa kalkan ilçede, 6 milyon ton taşla deniz doldurulup 500 milyon dolar harcanarak Türkiye’nin ikinci büyük tersaneler bölgesi kuruldu. İlki 1970’lerde kurulan tersanelerin sayısı 10’a çıktı. Siparişler ardı ardına geliyor, işçiler kaynak kurslarına gidiyor, tersaneler doluyordu. Ancak ‘küresel kriz’den en büyük darbeyi aldı.
2003’te Başbakan Erdoğan’ın temelini attığı tersaneler bugün hayalet kent. Tüm kızaklar boş ve hiçbir işçi çalışmıyor. Tersanede Madenciler Gemi Sanayi’nin 100 metreden uzun iki gemisi hurdaya çıkmış. İflas eden tersanenin hurda gemileri ve tersane satılık. Adını açıklamak istemeyen bir işçi, 3 ay maaş alamadığını sonra da ücretsiz izne çıkarıldığını söylüyor. İşçi ayrıca tersaneye dava açtığını belirtiyor.
Özelleştirme vurdu
Med-Yılmaz tersanesinin yetkilisi Hamza Yılmaz ise 2 yıldır hiçbir sipariş almadıklarını söylüyor. Ereğli’deki Memleket gazetesi sahibi Burak Emrah Yapıcı da büyük çöküşün Erdemir’in özelleştirilmesi ile başladığını belirterek, “Daha 2 gün önce 2 kişi intihar girişiminde bulundu. Halk bunalımda” diyor.
Ereğli Belediye Başkanı Halil Posbıyık da Erdemir özelleştirilmesinden sonra geriye gidişin başladığını belirterek şunları söylüyor: “Erdemir çalışanları yüksek maaş alırdı. Özelleştirme sonrasında bu personel emekli edildi. Yerine gelenler düşük maaş aldı. Tersanelerdeki işçilerin maaşı da piyasaya geri dönüyordu. Şimdi 11 bin kişi işsiz.”
Deniz Ticaret Odası Batı Karadeniz Bölge Başkanı İrfan Erdem, sıkıntıları anlatmak için Başbakan’a sorunları ve çözüm önerilerini içeren rapor gönderdi. Raporun ardından Ulaştırma Bakan Yardımcısı Yahya Baş da inceleme yaptı.Şimdi çözüm bekleniyor.
Almanları ve Azerileri çağırdık
“Ereğli’de insanların yüzü hep gülerdi” diyen Belediye Başkanı Posboyık, şöyle konuşuyor: “Kaderimize terk edildik. Belediye olarak bir rapor hazırladık. Başbakanlık Müsteşarı Efkan Ala’ya gittim. Yatırım Ajansı Genel Müdürü’nü çağırdı, dosyayı ona verdi. Ereğli’yi desteklemelerini istedik. Yatırım Ajansı’ndan döndüler. Alman ve Azerbaycanlı firmalarla yatırım yapmaları için başvuruyoruz. Çok uygun arazilerimiz, limanlarımız, karayollarımız var ancak Ereğli gelişmiyor, çöküyor.”
İşte Başbakan’a sunulan rapor
Sorunlar
Yıllardır tek gemi yapılmadı. Bir tersanede ufak tefek bakımlar dışında tersanelerin tamamı faaliyetini durdurdu.
100 bin kişilik kentte 35 bin icra dosyası, 43 bin icraya düşmüş kişi var.
Emniyet kayıtlarına göre hırsızlık ve gasp Ereğli’de artan suçlar arasında.
En çok intihar eskiden Batman’da yaşanırken, şimdi Ereğli birinci sırada.
Eskiden göç alırken şimdi 20 bin kişi kentten göç etti.
Erdemir’de 8 bin kişi çalışıyor, tersanelerde 11 bin kişi vardı, şimdi 150.
500 milyon dolarlık yatırım şu an atıl duruma düştü.
Çözüm önerileri
Ereğli’ye gemi söküm alanı yapılmalı. Bunun için Bakanlar Kurulu kararı gerekiyor.
Tersanelerde Adapazarı vagon fabrikası için şasi yapılabilir.
Erdemir’in yıllık 1 milyon ton hurdaya ihtiyacı var, boğazlardan hurda gemi geçiremeyen Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, Rusya’nın eski gemilerini sökebiliriz.
Kaynakçılarımız özel eğitimli. Ereğli tersanelerindeki kaynak işçileri Galatasaray Telekom Arena’nın çatısını yaptı.
Yabancı yatırım için Almanya ve Azerbaycan ile görüşüldü, süreç hızlandırılabilir.