2008 yılından itibaren bölgelerinde atık yağ toplamakla yükümlü olan belediyeler görevlerini yapmıyor. Türkiye'deki binlerce belediyeden yalnızca 65'i 'bitkisel yağ toplama lisansı' alan geri kazanım tesisleriyle sözleşme yaptı
Evlerde ve lokantalarda kullanılan kızartmalık yağları doğaya dökmek yerine, geri kazanım tesislerine gönderilmesi için çalışma başlatan Çevre ve Orman Bakanlığı’nın hazırladığı Yönetmeliğe göre belediyeler, 2008 yılından itibaren bu yağların hanelerden toplanması için gerekli sistemi kurmak, halkı bu konuda bilgilendirerek atık yağ toplama faaliyetlerini başlatmakla yükümlü. Ancak buna rağmen Bakanlıktan ‘bitkisel yağ toplama lisansı’ alan geri kazanım tesisleri ile sadece 65 belediye anlaştı.
CHP Muğla Milletvekili Ali Arslan’ın yazılı soru önergesini yanıtlayan Çevre ve Orman Bakanı Eroğlu, bakanlığının atık yağlarla ilgili yaptığı çalışmaları anlattı.
Otellerde, lokantalarda ve evlerde kullanılmış kızartmalık yağların lavaboya, suya, çöpe ve toprağa dökülmesi yerine, sızdırmaz kaplarda biriktirilerek geri kazanım tesislerine ulaştırılmak üzere toplayıcılara verilmesi için çalışmalar yapıldığını söyleyen Eroğlu, bu konuda toplumu bilgilendirmek amacıyla broşür ve kitap hazırlandığını, kitabın basım aşamasında olduğunu söyledi.
Belediyeler yükümlü
Bakan Eroğlu yapılan çalışmaları şu sözlerle anlattı:
“Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği çerçevesinde, atık yağlar lisanslı geri kazanım tesisleri ve geçici depolama izni almış toplayıcılar tarafından lisanslı araçlarla toplanmaktadır. Şu an kullanılmış kızartmalık yağ toplayarak biyodizel üretimi yapan 8 adet lisanslı geri kazanım tesisi, geçici depolama izni olan 26 adet toplayıcı ve 144 adet lisanslı araç bulunmaktadır. Yönetmeliğin 8. maddesi ile belediyeler 2008 yılından itibarın kullanılmış kızartmalık yağların hanelerden toplanması için gerekli sistemi kurmak, halkı bu konuda bilgilendirerek atık yağ toplama faaliyetlerini başlatmakla yükümlü kılınmaktadır. Bakanlığımızdan ‘bitkisel yağ toplama lisansı’ alan geri kazanım tesisleri ile sözleşme yapan 65 belediye mevcuttur.”
60 belediyeye yetki verildi
Deniz kıyısında yer alan ticari işletmelerden kaynaklanan kullanılmış kızartmalık yağ kirliliği ile ilgili olarak 2009 yılında il çevre orman müdürlüklerine talimat verildiğini söyleyen Eroğlu, bu işletmelere denetimler yapıldığını ve denetimler esnasında da işletme yetkililerinin atık yağlarla ilgili bilgilendirildiğini kaydetti.
Bakanlığa başvuran belediyelere Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği çerçevesinde otel ve lokanta gibi yerlerde denetim yapmak için yetki devri verildiğini söyleyen Eroğlu, bu güne kadar 60 belediyeye yetki verildiğini söyledi.
11 bin 977 denetim
Yetki alan belediyelerin yaptığı denetimlerle ilgili bilgi de veren Eroğlu şunları söyledi:
“Şu ana kadar 11 bin 977 adet işletmede denetim yapılmıştır. Deniz kıyısında yer alan ticari işletmelerden kaynaklanan kullanılmış yağ kirliliğiyle alakalı olarak, 26 il çevre ve orman müdürlüğümüzden; illerinde bulunan otel, motel, tatil köyleri gibi kullanılmış kızartmalık yağ üreten tesislerin yönetmelik kapsamında denetleyerek, aykırı uygulama yapan tesisler hakkında Çevre Kanunu kapsamında cezai işlem uygulanması istenmiştir.
Ayrıca 2009 yılı içerisinde bakanlığımızın denetim birimleri tarafından 816 planlı bin 295 plansız olmak üzere 2 bin 111 denetim neticesinde 2 bin 832 işletmeye uyarı, bir işletmeye de idari para cezası verilmiştir”.
‘Tek istediğimiz yasaların uygulanması’
Bitkisel Atık Yağ Toplayıcıları ve Elektrik Üreticileri Derneği (BAYTED) Başkanı Mustafa Ezici, belediyelerin yağ toplamadan rant görmediği için uzak durduğunu savunarak, “Çöp vergisini alıyorlar ama bu işle ilgilenmiyorlar. Belediyeler önem verse sorun çözülür. Bize ‘Kazandığınız paradan belediyemize yardımcı olun’ diyorlar. Yatırım yaptık ama doğru düzgün kazanamıyoruz ki’ dedi. Mustafa Ezici, topladıkları yağın sınırlı olduğunu belirterek ‘ Oysa her apatmana bir bidon bıraksınlar gidip toplayalım. Ya da apatman yönetiminden bidon almaları istenebilir. Belediyelerden destek göremiyoruz. Oysa yapılan yasal düzenlemeler ortada” diye konuştu.
Ancak Başbakan çözer
Atık yağların sağlık ve çevre sorunları olarak zarar verdiğini belirten Ezici, “Türkiye’de yanık yağ terörü yaşanıyor. 5 yaşında çocuklar kanser oluyor. Denetim yetkisi Tarım Bakanlığına verilmiş ama yeterli personeli yok. Denetim yapılmıyor. Belediyelerin denetim yetkisi alması lazım. Defalarca ilgili bakanlarla görüştüm. Bu işi Sayın Başbakandan başkası çözemez. Sayın Başbakan araştırsa vahim durumu görecek. O zaman işin ne kadar vahim olduğu anlaşılır. Biz sadece bu konuda yapılan yasal düzenlemelerin uygulanmasını istiyoruz” dedi.