Evlerimizde basit önlemler alarak ve en temel tüketimlerimizde enerjiyi verimli kullanarak, yılda ortalama 1.650 YTL tasarruf sağlamak mümkün. Günümüzde 120 metrekarelik bir evde yaşayan dört kişilik bir ailenin ısıtma-soğutma, yemeklerin pişirilmesi ve saklanması, bulaşık ve çamaşırların yıkanması, televizyon gibi eğlence araçlarının kullanılması ve aydınlatma için harcadığı enerji yılda 2 bin kWh civarında. Bugün enerjisini dikkatsizce harcayan bir aile ısıtma-soğutma, aydınlatma ve elektrikli ev eşyalarını çalıştırmak için yılda 3.300 YTL öderken, enerjisini verimli kullanan bir aile sadece 1.650 YTL ödüyor. Ve evlerimizde en az yüzde 30 oranında enerji tasarrufu potansiyelinden söz etmek mümkün. Nasıl mı?
'Verimli Kullanırsan Enerji Gelecektir' sloganıyla,
binalarda enerji verimliliğine yönelik toplum bilincinin artırılması misyonuyla
yürütülen enverIPAB Projesi Koordinatörü Sebahattin Öz, evlerde
enerji verimliliği için alınabilecek önlemleri açıkladı. İşte size enerjiyi
verimli kullanarak aile bütçesine, ülke ekonomisine ve çevreye büyük katkılar
sağlamak için küçük ipuçları…
En büyük tasarruf kalemi yalıtım
Binalarımızda kullanılan enerjinin yüzde 82’sini ısınmak için tüketiyoruz. Bu nedenle faturalarda en büyük düşüş yalıtımla sağlanıyor. Yalıtım, ısıtmanın yanı sıra soğutma amacıyla harcadığımız enerjide de ortalama yüzde 50 tasarruf imkânı yaratıyor. Bu da bir ailenin yıllık ısıtma ve soğutma harcamalarında ortalama 1.300 YTL tasarruf anlamına geliyor. Üstelik ısı yalıtımının maliyeti toplam bina maliyetinin sadece yüzde 3’ü ila 5’i kadar ve yüksek enerji tasarrufu nedeniyle yalıtım, yatırım maliyetini birkaç sene içinde karşılıyor. Ve ısı yalıtımı, fosil yakıt tüketimi nedeniyle atmosfere salınan sera gazı etkisini yarı yazıya azalttığı için küresel ısınma ile mücadeleye de katkı sağlıyor.
Odaları gereğinden fazla ısıtmayın!
Unutmayın! Oda sıcaklığını sadece 1 derece düşürmek bile yüzde 6’lık yakıt tasarrufu sağlıyor. En uygun sıcaklık değerleri; oturma odasında 22, yatak odasında 20, antrelerde 18 derece, garaj ve depolarda ise 5-15 derece.
Gizli ısı kaybına dikkat!
Pencereler ve kapılar, evlerdeki ısının dörtte birinin kaybına neden oluyor. Yalıtımsız bir evde meydana gelen ısı kaybının yüzde 20’si tek camlı pencerelerden kaynaklanıyor. Çift cam kullanmak bu kaybı yarı yarıya indiriyor. Ayrıca pencere ve kapıların kenarlarından kaynaklanan hava sızıntılarını önlemek için pencere bandı ve sünger kullanmak, kapı çerçevesi kenarındaki çatlakları onarmak da etkili oluyor.
Kış aylarında güneşli günlerde perdeleri açarak güneşten daha fazla yararlanabilirsiniz. Güneş çekildikten sonra ise perdeleri mutlaka kapatın. Kapalı ve uygun perdeler pencerelerden ısı kaybını yüzde 25 oranında önlüyor.
Isıtıcınızın ya da radyatörlerin önüne veya üzerine mermer, çamaşır, eşya vb. koymayın, ısı akışına engel olacak uzun perdeler kullanmayın. Kış aylarında odalarda mümkün olduğunca çamaşır kurutmayın. Radyatörlerden çıkan ısı, radyatörün arkasındaki duvarı ısıtır. Bu ısı kaybını önlemek için radyatörlerin arkasına alüminyum folyo kaplı ısı yalıtım levhaları yerleştirmek de etkili bir çözüm.
Eski tip ampuller dünyamızı karartıyor!
Binalarımızda tükettiğimiz elektriğin yaklaşık yüzde 20’sini aydınlanmak için kullanıyoruz. Ancak eski tip ampullerle aydınlanmaya çalışırken dünyamızı karartıyoruz. Her evde sadece iki adet 100 Watt’lık eski tip ampulü verimli ampullerle değiştirerek, yılda 750 milyon YTL enerji tasarrufu sağlayabiliriz. Ayrıca bu sayede yılda 1.1 milyon tonluk ve 52 milyon ağaç tarafından temizlenebilen karbondioksit salınımının da önüne geçmek mümkün.
15 Watt enerji tasarruflu bir ampul, 75 Watt normal bir ampulden yüzde 80 oranında daha az elektrik harcıyor. Enerji tasarruflu ampuller biraz daha pahalı olduğu için satın almaktan kaçınılabiliyor. Ancak eski tip bir ampulün ömrünün 750 saat, enerji verimli ampulün ömrünün ise 10 bin saat olduğunu da unutmamak gerekiyor. Yani 6 yılda 12 adet eski tip ampule ihtiyaç duyulurken, aynı sürede sadece bir adet enerji tasarruflu ampul yeterli oluyor.
Elektrikli ev aletlerinde sınıf atlayın
Evlerimizde kullandığımız elektriğin ortalama yüzde 80’i elektrikli aletlerce tüketiliyor. Enerji verimliliği etiketine bakarak, enerji tüketimi düşük aletleri tercih etmek ise elektrik faturalarında yüzde 30 tasarrufa imkân yaratıyor. Enerji etiketi, bir cihazı yıllık enerji tüketimi bazında A, B, C, D, E, F ve G harfleriyle ifade edilen yedi grupta sınıflandırıyor. A harfi en düşük enerji tüketim sınıfını gösteriyor. Örneğin, A sınıfı bir buzdolabı aldığınızda C sınıfı bir alete kıyasla ortalama yüzde 45 daha az enerji tüketiyorsunuz. A+ bir buzdolabı sadece 44 Watt’lık bir ampul kadar enerji tüketiyor.
Evlerde en çok elektrik tüketen alet olan buzdolaplarında A’dan A+’a geçiş yüzde 24, B’den A+’a geçiş yüzde 44 ve C’den A+’a geçiş yüzde 54 tasarruf sağlıyor. Klimalarda ise B’den A’ya geçişle yüzde 6, C’den A’ya geçişle yüzde 14 ve D’den A’ya geçişle yüzde 23 tasarruf sağlamak mümkün.
Ülkemizde 10 yaşın üzerinde yaklaşık 16 milyon elektrikli alet bulunuyor ve bu aletler yüksek faturalara neden oluyor. Bu eski aletlerin, enerjiyi verimli kullanan yenileriyle değiştirilmesi durumunda yılda 750 milyon YTL tasarruf sağlamak mümkün… Satılan tüm buzdolapları A+ ve klimalar A sınıfı olursa, 10 yılda sağlanan enerji tasarrufu ile 120 milyon ağacın temizleyebileceği kadar karbondioksit gazı salınımı engellenebilir.
Mutfağınız enerjinizi tüketmesin!
Yemek pişirirken fırının kapağını gereğinden fazla açmayın, çünkü kapağın her açılmasında yüzde 20 ısı kaybı olur ve sıcaklık 25-30 derece düşer. Ayrıca fırında birden fazla yemeği bir arada pişirmeye çalışın. Yemek pişirirken kapların kapağının açık olması durumunda 3 kat daha fazla enerji tüketirsiniz.
Bulaşık makinesi alırken kısa süreli yıkama ve durulama özellikli olanları tercih edin. Makinenizi tam dolu olarak çalıştırın. Bulaşıkları makineye koymadan önce suyla çalkalamak yerine yemek artıklarının sıyrılarak temizlenmesi yeterlidir. Bulaşıklar için sıcaklığı 60 dereceden 50 dereceye düşürerek enerjiyi yüzde 10 daha verimli kullanabilirsiniz.
Buzdolabının içindeki nem oranının artması daha çok çalışmasına neden olur, bu nedenle buzdolabına koyduğunuz sıvıların ve sulu yiyeceklerin üstünü kapatın. Aşırı buzlanma buzdolabının soğutmak için daha fazla enerji harcamasına neden olduğu için düzenli olarak buzlukta oluşan buzu eritin. Buzdolabının arkasındaki ızgara çerçeveyi de yılda en az bir defa temizleyin. Buzdolabınızı; fırın, radyatör, bulaşık makinesi gibi ısı yayan aletlerden en az 30 cm uzak bir yere yerleştirin ve ısı transferi için arkasındaki duvarla en az 10 cm, yanlarında ise en az 15 cm boşluk kalmasına dikkat edin.
Diğer ev aletlerinde enerji verimliliğinin sırları
Çamaşır makinenizi tam dolu olarak çalıştırın. Az kirli çamaşırlarda ekonomik programları kullanın. Çamaşırlarınızı kurutma makinesi yerine asarak kurutun. Kırışık olarak makineden çıkan çamaşırların ütüsü de daha zor olur.
Ütüleme işi bitmeden birkaç dakika önce fişi prizden çekin ve son çamaşırlarınızı ütünün içinde kalan ısıyla ütüleyin. Çünkü 1500 Watt bir ütüden 5 dakika tasarruf etmek, 15 Watt bir ampulü 8 saat bedava çalıştırmak demektir. Çamaşırları nemli olarak ütüleyin.
Elektrik süpürgesi alırken su hazneli olanları tercih edin. Süpürgenin torbasını sık sık boşaltın, emiş kaybını önlemek için fırça ve boruları da temizleyin. Yılda en az bir kez motor bölümünü açıp toz ve pamukçukları temizleyin.
İzlemediğiniz zamanlarda televizyon, VCD/DVD gösterici, müzik seti, bilgisayar, oyun konsülleri gibi aletleri stand-by’da bırakmayın, ana düğmesinden kapatın. LCD televizyonların normal televizyondan daha az, plazmalarınsa daha çok enerji tükettiğini unutmayın. Bilgisayar alırken “Energy Star” amblemi olmasına dikkat edin.
Çöplerinizi ayırın, geri dönüşümünü sağlayın!
Bilinçsizce satın aldığımız ve tükettiğimiz her şey “çöp” olarak doğaya geri dönüyor, insan sağlığına ve ekonomiye de büyük zararlar veriyor. Belediyeler bütçelerinin üçte birini temizlik hizmetlerine ayırıyor. Bu nedenle öncelikle neye ihtiyacınız olduğunu doğru tespit ederek gereksiz çöp üretimini azaltmalı ve geri kazanılabilir sembolü ( ) bulunan ürünleri tercih etmelisiniz. Ayrıca atıkları; cam, kağıt/karton, plastik, metal, tekstil, ahşap ve organik olarak ayırdıktan sonra çöp kutularına atarak geri kazanılmalarını sağlayabilirsiniz.