Mortgage danışmanı Mark Guerette, Broward
County'de yaşayan çok sayıda ihtiyaç sahibi aileye ev buldu. Tek bir
sorun var: Evlerin sahibi Guerette değil. En azından şimdilik. Emlak sektörünün
çökmesiyle ortaya çıkan pratik zekâ örneklerinden birini sergileyen Guerette,
yaptığını 1869 tarihli bir yasaya dayandırıyor. Buna göre,
evlerin sahipleri 7 yıl içinde gelip evler üzerinde hak iddia etmezse bu evler
onun olacak. 47 yaşındaki Guerette yaptığını bir çeşit halk kahramanı olmaya
benzetiyor. "Etrafta iyi bir amaç uğruna kullanılabilecek birçok boş ev var"
diyor. Ancak yetkililer onu bir dolandırıcı olarak görüyor. Bu ay içinde
dolandırıcılık suçlamasıyla mahkemeye çıkacak olan Guerette'nin kaderi, bir
mülkün emlak vergisini ve diğer faturalarını ödemenin mülkün sahibi olmak için
yeterli olup olmayacağını gösterecek.
Hukuk uzmanlarına göre bu kavramın kökleri Rönesans
İngiltere'sine dayanıyor. Mirasçıların ortaya çıkmaması yüzünden
tarlalar uzun süre atıl kalabiliyordu. Bu kavrama "fiili
mülkiyet" adı veriliyor ve 50 eyalette de bunun geçerli olduğu durumlar
yasayla belirlenmiş durumda. Yasalar genelde emlak vergisi ve faturaların
ödenmesini şart koşuyor. Ülke çapında bu tip davaların sayısı son zamanlarda
arttı. Florida eyaletinde insanlar terk edilmiş döküntü evlerin
yanında yaşamaya alışmış durumda. Şimdilerde ise bu evlerden yüzlercesi
yabancılar tarafından işgal ediliyor. McCabe Araştırma ve Danışmanlıktan emlak
analisti Jack McCabe, "İnsanlar maddi çıkarları için her tür
yoldan sistemi manipüle edebiliyor. Bunu burada göreceksiniz çünkü Florida,
emlak dolandırıcılığının başkenti" diyor.
15 yılla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya olan Guerette, işinin yasal ve
ahlaki olduğunu söylüyor. Terk edilmiş 100 kadar konut için mülkiyet davası
açtı. Daha sonra en kolay yenilenebilecek durumda olan 20 evi seçip sahiplerine
ve bankalarına fiili mülkiyet işlemlerine başladığını belirten mektuplar
yolladı. 19'undan herhangi bir cevap gelmemiş. Bunun üzerine Guerette evleri
onardı. Bazı durumlarda tadilat yapmaları karşılığında kiracılarından kira
almadı. Geçen yıl işlerin zirve yaptığı bir zamanda 17 evi idare ettiğini
söylüyor. Guerette, kira kontratlarına evin yasal sahibinin kendisi olmadığını
belirten bir ek iliştirmiş.
Taşınmadan önce karısı ve iki çocuğuyla evsiz olan ve şu anda ayda 289 dolar
ödeyen Fabian Ferguson gibi kiracılar, Guerette'yi bir kahraman
olarak görüyor. Komşular da genel olarak aynı fikirde. Ferguson'ların yanındaki
evde yaşayan Rawle Thomas, "Onları seviyorum. Ayrıca evin boş
olmasındansa içinde birinin yaşamasını tercih ederim" diyor.
Bazı durumlarda fiili mülkiyet daha sorunlu oluyor. Palm Beach County'de
Carl Heflin, dolandırıcılık, haneye tecavüz ve hırsızlık
suçlamasından yargılanmayı beklerken bir yılını hapiste geçirdi. Savcıyla
anlaşıp filli mülkiyet başvurularını geri çektikten sonra, sözde kiracılarından
eski kiraları toplamaya çalıştığı için tekrar hapse atıldı. Heflin'den ev
kiralayan Misty Hall, "İçinde çocuklarım varken evi yakmakla
tehdit etti" diyor.
North Lauderdale Belediyesi avukatı Sam Goren, ne kadar iyi
niyetli olsalar da, bu insanların haneye tecavüzden suçlu olduklarını
belirtiyor. Emlak uzmanı Michael Allan Wolf fiili mülkiyetin,
emlak satışlarını da yavaşlattığını belirtiyor. Gerçek sahipler evlerinden
birilerini çıkarmak durumunda kalınca satış süreci uzuyor.
Guerette, 6-7 evlilik ve hukukla yaşadığı bazı ufak sorunlardan sonra
Hıristiyanlığı tekrar keşfettiğini ve yapamaya çalıştığı şeyin dürüstçe para
kazanmak ve ihtiyaç içinde olanlara yardım etmek olduğunu söylüyor. "Broward'da
4 bin evsiz var ve bu rakam git gide artıyor. Terk edilmiş evlere onları
yerleştirebileceğimi düşündüm. Bu iyi olurdu" diyor.