Başbakan Tayyip Erdoğan'ın ABD gezisinde, tarım arazileri üzerine kanuna aykırı tesis yapan Cargill'in yetkilileriyle yaptığı görüşmenin ardından Ankara'ya, "Cargill sorununu çözün" talimatı verdiği ortaya çıktı. Başbakanlık Müsteşarı Ömer Dinçer, Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun, Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe ile ilgili bürokratlar, hafta sonu Başbakanlık'ta "Cargill zirvesi" gerçekleştirdiler. Pepe, "Toplantıya çevre için katıldım" dedi.
Edinilen bilgilere göre, Erdoğan, ABD gezisine çıkmadan önce Cargill konusunda Ankara'da bir dizi temas yaptı. Şirket yetkilileri ile bürokratlar, ABD temaslarında gündeme gelecek olan Cargill konusunda çözüm yolu bulunması için bir araya geldiler. Bu amaçla hazırlanan Cargill dosyası Erdoğan'ın çantasına konuldu.
Erdoğan, geçen cumartesi New York'ta Cargill yetkililerine, çözüm için atılan adımları anlattı. Şirket yetkilileri, hukuki sorunun çözümü ve kota uygulamasının esnekleştirilmesi talebinde bulundular. Erdoğan, görüşme sonrasında ABD'den Ankara'ya talimat vererek 'kesin çözüm' istedi. Hafta sonu olmasına rağmen Dinçer, Coşkun, Pepe ve bürokratlar Başbakanlık'ta toplantı yaptı.
Yasal çalışma yapılabilir
Toplantıda, mahkemenin iptal ettiği, tesis kurulmasına olanak veren imar planı ile Bursa İl Mahalli Çevre Kurulu'nun deşarj izinleri üzerinde hukuki değerlendirme yapıldığı öğrenildi. Çevre planının değiştirilmesi veya tarım arazilerine izinsiz yapı yapanlara 19 Temmuz 2005'te getirilen affın, yeni bir yasal düzenlemeyle uzatılması alternatiflerinin ele alındığı öğrenildi. Yasal çalışma yapılması alternatifinin ağırlık kazandığı bildirildi.
Cargill'in nişasta bazlı şeker kotası engeline takılmama talebinin de ele alındığı belirtildi.
Pepe doğruladı
Pepe, "Hafta sonu toplanıldı. Bizi sadece emisyon ve deşarj konuları ilgilendiriyor. Hukuki altyapıyı ve diğer hazırlıkları, incelemeleri Sanayi Bakanlığı yürütüyor" dedi.
Af çıkarıldı ama Cargill yararlanamadı
ABD'li Cargill firması, Bursa Orhangazi'de 200 bin metrekare tarım arazisi üzerine kanuna aykırı tesis kurmuştu. Yapılan itirazlar ve açılan davalar üzerine Cargill'in nişasta fabrikası kurmasına olanak veren imar planıyla Bursa İl Mahalli Çevre Kurulu'nun deşarj izinleri iptal edilmişti. Dava sürerken Bakanlar Kurulu, tesisin faaliyete devam etmesine karar vermişti.
Yapılan itiraz üzerine Danıştay 1. Dairesi, Bakanlar Kurulu ve Çevre Bakanlığı'nın izinlerinin kanunsuz olduğu tespitini yaparak kararları iptal etmişti.
3 Temmuz 2005'te çıkan kanunla tarım arazilerinde izinsiz yapılaşmaya gidenlere metrekaresine 5 YTL ödemek şartıyla kısmi af getirilmişti. Cargill hukuki sorunlarını halledemediği için 19 Ocak 2006'da biten af için başvuru yapamamıştı.
Daha sonra çıkarılan Endüstriyel Bölgeler Kanunu'ndan da istediği sonucu alamayan Cargill için Haziran 2006'da AKP yeni bir yasal teklif hazırlamıştı. 19 Ocak 2006'da sona eren af tarihini 6 ay uzatmayı öngören teklif, CHP'nin itirazı ve bazı AKP'li milletvekillerinin tavrı üzerine alt komisyona sevk edilmişti.