Barselona Deneyimi Üzerinden 'İmalarla Yüklü' Öğretiler...
Eski Barselona Belediye Başkanı Joan Clos'un zarif imalarla dolu
konuşması, birçoğu kamu yöneticisi olan çok sayıda katılımcı tarafından ilgiyle
izlendi. 90 Dakikalık konferansın sonunda soruları yanıtlayan Clos, kamu
yönetiminde kamusal alanların önemi kadar, kent yönetimde şeffaflık ve kanunlara
saygı konularının önemine de vurgu
yaptı.
İspanya Büyükelçisi ve 1997-2006 dönemi
Barcelona Belediye Başkanı Joan Clos i Matheu, Türk Serbest Mimarlar
Derneği (TSMD) tarafından düzenlenen konferansta,
başarılı kentsel dönüşüm uygulamaları için Barselona'da benimsenen temel
politikaları görseller eşiliğinde anlattı. Açılışta bir konuşma
yapan Bayındırlık ve İskan BakanıMustafa
Demir, mimarlığı bir "sanat" alanı olarak
algıladıklarını vurgulayarak, mimarlık hizmeti vermenin zorluklarını
bildiklerini, müşavirlik hizmetleri ve meslek yasası konularının da
gündemlerinde olduğunu hatırlattı. Bakan'ın tüm sunuşu izlediği gecede,
bakanlıklar ve belediyelerde çalışan üst düzey yöneticilerin yoğun katılımı
dikkat çekti. Yoğun programı nedeniyle konferansa katılamayacağını bildiren
TOKİ BaşkanıErdoğan Bayraktar'ın tüm konuşmayı
kaydettirmesi, konferansa verdiği önemin işareti olarak
algılandı.
Joan Clos konuşmasına "... Ben
buraya, size kentleriniz için tavsiyelerde bulunmaya değil, Barselona'daki
dönüşümler için belirlediğimiz ilkesel düşünceleri paylaşmaya geldim"
vurgusuyla başladı. Büyükelçi, başarılı kentsel dönüşümleri
gerçekleştirebilmek için yapılması gerekenler konusunda 7 temel ilkeye dikkat
çekti: Kamusal alan kalitesinin kent açısından önemi, kanunların üstünlüğünü bir
yönetim ilkesi olarak benimsemenin gerekliliği, yerel mali sistemin adil ve
şeffaf yönetimi, imar uygulamaları ile oluşan katma değerin kente dengeli
dağılımı, motorlu trafik talebinin kontrol altına alınması ve yaya kullanımına
öncelik verilmesinin gerekliliği, karma kullanım esasına dayalı planlama
anlayışı... Joan Clos, bu ilkeler doğrultusunda Barselona'da yapılan
uygulamalardan örnekler gösterdi ve ilkelerin uygulanabilir politikalara
dönüşmesinin yöntemlerini anlattı.
Kamusal alanların bir
kentin ruhunu, geçmişini ve kimliğini yansıtan, stratejik önemde kentsel
mekanlar olduğunu vurgulayan Clos, bu tür alanların planlanması ve tasarımında
bireysel değil, toplumsal çıkarların gözetilmesinin önemini, örnekler üzerinden
açıkladı. Bu çerçevede, Barselona'daki olimpiyat köyü arsa mülkiyetlerinin %
50'sinin kamuya ayırılabilmesinin süreçlerine ve kentteki yolların nasıl
düzenlendiğine ait detaylı uygulamaları örnekleyen Clos, nitelikli kamusal
alanları yaratırken, maliyetin ne tür paylaşımlarla gerçekleşebileceğinin
üzerinde durdu ve bir kentin total kalitesini arttırmanın yolunun, nitelikli ve
çok sayıda kamusal alan yaratmaktan geçtiğini
vurguladı.
Çağdaş bir metropolün metrosuz olamayacağına vurgu
yapan eski Belediye Başkanı, liberal söylemlerin "metro çok
pahallı" iddiasına katılmadığını söyledi ve metrosuz bir kent
trafiğinin çok büyük sorunlara yola açacağını örneklerle savundu. Barselona'da
motorlu araç trafiğinin % 50 oranında azaltılmasını sağladıklarını ve bunun
için, kentteki tüm ulaşım sektörü temsilcileriyle 3 yıl süren görüşmeler sonucu
bir uzlaşmaya varıldığını anlatan Clos, bugün özel taksi temsilcilerinin bile
sonuçtan mutlu olduğunu, çünkü varılan sonucun Barselona'da topyekün bir
canlılık ve kalkınma yarattığının herkes tarafından algılandığını
vurguladı.
Joan Clos, "kriz dönemlerinin yaratıcı
potansiyellerini doğru değerlendirin" diyerek, Barcelona'da
gerçekleştirilen büyük ölçekli dönüşüm yatırımlarının 70'li yıllardaki kriz
sürecinde tasarlanan başarılı projelerin sonucu olduğunu vurguladı. Yatırımlar
konusunda AB üyeliğinin sanıldığı ölçüde büyük bir maddi destek sağlamadığını;
tüm yatırımlarda merkezi hülkümetin % 50 oranında pay sahibi olduğunu
söyledi.
Joan Clos'un önemli bilgilerle bezeli konuşmasının
detayları, TSMD tarafından yayına
dönüştürülecek.