Fotoğraf: Erhan Sevenler
İlk sayısı 1959 yılında, son sayısı da 1992'de çıkan 'Ayasofya Müzesi Yıllığı', 18 yıl aradan sonra 13. sayısıyla yeniden yayın hayatına başladı.
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, birçok araştırmacı ve uzmanın katkılarıyla hazırlanan 435 sayfadan oluşan yıllıkta, geçmişten başlayan genel bilgilendirme ve derlemeler ile müzenin son dönemde geçirdiği restorasyonlar, devam eden çalışmalar, projeler ve müzenin bilimsel yapısı hakkında bilgiler yer alıyor.
Yıllığın ön sözünde yazan Ayasofya Müzesi Başkanı Haluk Dursun, 'Ayasofya Müzesi Yıllığı'nın yeni bir anlayışın ürünü olarak ortaya çıktığını, daha önceki sayılarda sadece müze yönetimini yapmış olduğu çalışmalar ön planda tutulurken, 13. sayıda daha akademik ve daha geniş katılımlı bir 'Ayasofya Müzesi Yıllığı'nın hedeflendiğini belirtti.
Bu sayıda, doğrudan Ayasofya'yı ilgilendiren araştırmaların seçildiğini, bir dergiden öte Ayasofya araştırmaları şeklinde daha çok akademik niteliğe sahip bir yayının hazırlanmasına çalışıldığını anlatan Dursun, bu yıllığın 13. sayısına 26 bilim adamı ve araştırmacının katkı yaptığını, ortak imzaların da bulunduğu 22 yazının yayımlandığını ifade etti.
Yıllıkta yer alan yazıların 4 ayrı ülkeden, İtalya, Yunanistan, Almanya ve Türkiye olmak üzere toplam 26 bilim adamının katkılarıyla hazırlandığını belirten Dursun, ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı çeşitli müze ve ilgili kurumlarda bulunan uzmanların da katkı sağladığını bildirdi.
'Ayasofya Müzesi Yıllığı'nın eski yıllarda olduğu gibi şekil, ebat ve görüntü olarak değiştirilmemesi ve bu tarihi müzenin kurumsal yayıncılık geleneğinin devam etmesinin düşünüldüğünü ifade eden Dursun, şunları kaydetti:
''Yıllığın kapak fotoğrafı olarak Ayasofya'nın Doğu Roma döneminden kalma mozaiklerinden yapılmış, müzede bulunan Osmanlı dönemi eseri Sultan Abdülmecit Tuğrası'nı seçtik. Ayasofya gibi kadim bir mekanın tarihi devamlılık içerisindeki değişimini bizce bu tuğra bütün derinliği ve güzelliğiyle yansıtmaktadır''.
Müzenin daha önceki yıllıklarında, müzenin geçmiş yıllarda geçirdiği restorasyonlar, kazı araştırma sonuçları, müzecilik açısından yapılan değişikliklerin anlatıldığını belirten Dursun, daha sonraki yıllarda da Ayasofya ile ilgili yapılan araştırma makalelerin yayınlanmaya başlandığını ifade etti.
'Ayasofya Müzesi
Yıllığı'nın, 1955-1971 yılları arasında Ayasofya Müze Müdürlüğü yapan Feridun
Dirimtekin döneminde 1959 yılından başlamak üzere 1969 yılına kadar 8 sayı
çıktığını anlatan Dursun, şu bilgiyi verdi:''Her yıl çıkarılması planlanan bu yıllık 1964, 1966, 1968 yıllarında yayınlanamamış, 1969'da çıkan 8. sayının ardından 1983 tarihine kadar yıllığın yayın faaliyetine ara verilmiştir. 14 yıllık bir aradan sonra 1983 yılında, Erdem Yücel'in müdürlüğü döneminde, TURING kurumunun katkılarıyla tekrar bir sayı çıkarılmıştır. Yine TURING'in desteğiyle Ayasofya Müzesi Yıllığı'nın 10. sayısı 1985 yılında yayınlanmıştır. Yıllığın 11. sayısı 1990 yılında, 12. sayısı ise 1992 yılında çıkarılabilmiştir'.
Dursun, uzun yıllardan beri çıkarılamayan müze yıllığının, Ayasofya Müzesi'nin geçirmiş olduğu evreleri, gelişim ve değişimleri ilgili çevrelere uzun bir dönem duyuramadığı için bu yeni sayıda önce geçmişten başlayan genel bilgilendirme ve derlemenin yapıldığını, sonra da müzenin son dönemde geçirdiği restorasyonlar, devam eden çalışmalar, projeler ve müzenin bilimsel yapısı hakkında bilgi verildiğini anlattı.