Antalya'nın Kaş ilçesine bağlı Patara Antik Kenti'nde bulunan "Likya Birliği Meclis Binası"nın restorasyonuna başlandı.
Likya döneminde inşa edilen, Roma döneminde de meclis binası olarak kullanılmaya devam edilen, daha sonra kumlar altında kalan bina, 1988 yılında başlatılan Patara kazıları sırasında Prof. Dr. Taner Korkut tarafından ortaya çıkarıldı. 2006 yılında kazı çalışmalarının tamamlanmasıyla ortaya çıkarılan meclis binası, Prof. Dr. Korkut tarafından yayınla dünyaya duyuruldu.
''Son meclis ilk meclise sahip çıkıyor'' parolasıyla TBMM'ye devredilen binada restorasyon çalışmasına geçen yıl başlandı. Binanın restorasyon işi Peker İnşaat'a ihale edildi. Peker İnşaat tarafından alınan ihalenin ilk etabı bu yıl 29 Ekimde, ikinci etabı gelecek yıl 23 Nisanda tamamlanacak. Restorasyonun ardından, gelecek yıl 23 Nisanda 160 ülkenin parlamento başkanlarının bu binada bir araya getirilerek toplantı yapılması amaçlanıyor.
Kazı ve Restorasyon
Başkanı, Akdeniz Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümünden Prof.
Dr. Havva Işıkan Işık, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu
sezonun restorasyon çalışmalarının başlatıldığını belirterek, bu dönemde, daha
önce geniş bir alanda numaralanan oturma taşlarının yerine konulacağını, toprak
altındaki kireç taşından yapılmış taşların ortaya çıkarılacağını, oturma
yerlerinin açılacağını bildirdi.
Yukarı bölümde kazının devam ettiğini kaydeden Prof. Dr. Işık, dışarıdaki taşların da yeniden numaralandırıldığını, bilgisayar çizimlerinin sürdürüldüğünü kaydetti.
Restorasyon çalışmaları tamamlandığında, TBMM Başkanlığınca devralınan bu yapıda 160 ülkenin parlamento başkanlarının bir araya getirilerek toplantı yapılmasının amaçlandığını ifade eden Işık, ''Ülkemizin tanıtımı ve prestiji açısından çok önemli olan bu proje bizi heyecanlandırıyor. Cumhuriyet tarihimizin belki de en büyük arkeolojik restorasyon çalışmasına imza atmış olacağız'' dedi.
LİKYA BİRLİĞİ MECLİS BİNASI
Kaş Kaymakamlığı internet sitesinde Likya Birliği Meclis Binası'yla ilgili şu bilgiler yer alıyor:
Fransız filozof Montesquieu'nün, ''Eğer mükemmel bir konfederasyon cumhuriyet örneği vermem gerekse Lykia'yı gösteririm'' saptaması, ABD'nin 1787 yılında kabul edilen Birleşik Devletler Anayasası'nın biçimlendirilişinde etkili oldu. 1776 tarihli tutanakların 1081. yaprağında bu olgu ''Montesquieu'ya göre Likya Konfederasyonu'' olarak öne çıkarılır.
Antik çağlarda, bugün Teke Yarımadası olarak bilinen Antalya ile Fethiye körfezleri arasındaki yarımadada yurtlanan Likyalıların Hitit metinlerinde Lukkalılar olarak adlandırıldıkları ve İÖ 2. bin yıl gibi erken bir zamanda güçlü bir ulusal bilince sahip oldukları bilinmektedir. Luwiler ile akraba bu Anadolu halkında ''birlik'' kavramı daha İÖ 15. yüzyıl sonlarında Anadolu halklarının Hititler'e karşı kurduğu Assuwa Konfederasyonu'na girişle vardır. Kadeş'te Mısırlılara karşı Hititlerin yanında olmaları, Homeros'un İlyada Destanı'nda Akha Helenlerine karşı Troyalıların yardımına koşmaları, bu bilincin ''Anadolu bütünlüğüne'' genişleyen somut göstergesidir. İÖ 540 dolaylarında Perslere karşı direnemeyeceklerini görerek eli silah tutamayan halkını Ksanthos Kalesi'nde toplayıp ateşe verdikleri ve askerlerin son kişiye kadar çarpışarak özgürlük uğruna benzersiz bir kahramanlık destanı yazdıkları Herodot'tan okunur.
Bunun kendilerini birliğe taşıyan ulusal dayanışma bilincine dönüşmesi, İÖ 5. yüzyılda Pers ve Atina egemenliğini içlerine sindiremeyişle ve salt bazı kentlerin kendi aralarında birleşmesi biçiminde sürer. Atinalı İsokrates'in İÖ 4. yüzyıl başlarında, ''Likyalılara hiçbir zaman hiçbir kimse bey olamadı'' demesi de bundandır.
Likyalıların erken tarihlerde Anadolu halklarıyla ve kendi aralarında birleşerek sergiledikleri bu ulusal bilinç İÖ 2. yüzyılın ilk yarısında resmen kurumsallaşmıştır ve sonuçta, özünde Likya kentlerinin ve vatandaşlarının demokratik bir yasa çerçevesi içinde oylama esaslı seçimle yönetilmelerine dayanan Likya Birliği kurulmuştur. Çünkü İÖ 187-168 arası süreçte Rhodos'a karşı bağımsızlığı hedefleyen başkaldırı ve ayaklanmalarda tüm ülkeyi saran birlik ve beraberlik ruhu doruğa ulaşmıştır. İÖ 168/167 yılında kazanılan özgürlüğün ardından da bu tarihsel karara varılmıştır. Çağdaş batı yönetimlerine örnek olan bu birlik anayasası antik dünyada tektir. İÖ 507'de kurulan ve sözde batı dünyasının ilk demokratik hareketi olan seçmeci ve ayrıcalıkçı Atina demokrasisi yanında çoğulcu yapısı ve hakça yönetim biçimiyle gerçek anlamda uygulanan ilk demokrasi olma önemiyle farklıdır. Bu nedenle de Montesquieu'yu çok etkilemiş, 1748'de basılan 'De L'Esprit des Lois' kitabında ünlü Fransız tarihçisi ve filozofu bu yasayı demokrasi bağlamında 'antik dünyanın en mükemmeli' sözleriyle övmüştür ve 1787'de Amerika Birleşik Devletler Anayasası'nın biçimlenişinde, özellikle Alexander Hamilton ve James Madison'un konuşmalarıyla çağdaş bir model öneminde baş etken olmuştur.
Meclis binasının girişleri kuzey ve güney yönündedir. 43x24 ebadında olan binanın yüksekliği 16 metredir. Bin 455 oturma kapasitesine sahiptir. 23 kente sahip olan Likya Birliği'nin her şehri mecliste 2-3 kişiyle temsil edilmekte, meclis başkanı her yıl seçilmekte ve kadınlar da meclis başkanı olabilmektedir. Milletvekillerinin çoğu sivillerden oluşmaktadır. Likya Birliği Meclisi, Yakın Çağ tarihçileri ve araştırmacıları tarafından işleyişi ve anayasası ile çağdaş batı yönetimlerine örnek gösterilen, antik çağda tek örnek demokratik bir yönetim biçimidir. (AA)