İklim değişikliği artan karbon salınımıyla gün geçtikçe hızlanıyor. Son bir yıl ise umut vaat eden gelişmeler yaşandı. Kasım ayı başta olmak üzere 2016 yılı boyunca birçok Avrupa Birliği üyesi ülke art arda, kömür kaynaklı enerji üretiminden aşamalı olarak vazgeçildiğine dair duyurular yaptı.
Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe) Avrupa’da kömürlü santrallarla ilgili gelişmeleri hatırlatan bir çalışmayı paylaştı. Çalışmanın raporunda şu ifadeler yer aldı:
»30 Mart 2016’da Langerlo termik santralının kalan kömürlerini yakmasının ardından, Belçika son kömürlü termik santralını kapattı.
»13 Nisan 2016 tarihinde, Avusturya’nın en büyük elektrik tedarikçisi Verbund, 2020 yılına kadar fosil yakıt kullanımından vazgeçeceğini açıkladı. Bu açıklama, Verbund’u yıllardır kömürden vazgeçmeye ikna etmek için çalışan Avusturyalı STK’lerin bir başarısı olarak kabul edildi.
»Birleşik Krallık hükümeti 2025 yılına kadar kömürlü termik santralları kapatacağı vaadini tekrarladı ve bu hedefini uygulamaya geçirecek politikalar hakkında bir istişare belgesi yayımladı.
»Fransız Cumhurbaşkanı Hollande da benzer bir şekilde, kasım ayında yapılan Marakeş İklim Zirvesi’nde Fransa’nın geriye kalan beş kömürlü termik santralını 2023 yılına kadar kapatacağını tekrarladı.
»Almanya’da 17 Kasım’da Berlin Eyaleti seçimleri yapıldı. Bölgesel seçimlerin hemen arkasından kurulan Berlin eyaleti koalisyon hükümeti, iklim hareketine geçmenin şehre ekonomik açıdan faydalı olacağını ifade ederek, koalisyon anlaşmasında Berlin şehrinin 2030 yılına kadar kömürden vazgeçeceğini açıkladı.
»24 Kasım’da “2030 ve Sonrası Enerji, İklim Stratejisi”nin bir parçası olarak Finlandiya Hükümeti 2030 yılına kadar, bazı muafiyetler hariç, enerji üretiminde kömür kullanımını yasaklayan bir yasayı Finlandiya Parlamentosu’na sunacağını açıkladı. Kömür kullanımını yasaklayan bu yasa parlamentodan geçtiği takdirde Finlandiya, ulusal yasalarında kömürü terk etmeye yer veren ilk ülke olacak.
»Bu önemli ve çarpıcı listenin sonunda, 29 Kasım’da Portekiz Çevre Bakanı’nın yaptığı, enerji santrallarında 2030 yılından önce kömür yakmayı durdurma açıklaması geliyor. Portekiz hükümetinin iklim planlama belgelerinde Portekiz’deki Sines ve Pego termik santrallarının 2030’dan önce kapatılacağı zaten belirtilmişti; bunu takiben hükümet ilk kez 2030 hedeflerini tutturacağı vaadini de kamuoyu nezdinde ifade etmiş oldu.
***
Kısaca 2016
Kömürden vazgeçtiklerini ilan eden ülkeler:
»Portekiz (29/11)
»Finlandiya (24/11)
»Berlin (17/11)
»Fransa (15/11)
»Birleşik Krallık (vaat tekrarı 9/11)
Kömürü tamamen terk eden ülkeler:
»Belçika (30/03)
İptal edilen projeler:
»Polnoc, Polonya (6/12): Çevre ruhsatı geri alındı, başa dönüldü
»Socar Aliağa, İzmir, Türkiye (31/10): şirket, finansörlerine proje iptali bilgisi verdi
»Gubin, Polonya (Ağustos): maden ruhsatı askıya alındı
»Plomin C, Hırvatistan (14/06): proje iptal edildi
»DOSAB Kömürlü Termik Santral, Bursa, Türkiye (23/05): proje iptal edildi.