İlki geçen sene Yapı Fuarı İstanbul 2009’da düzenlenen ve büyük ilgi gören “Avrasya Yapı Forumu”nın ikincisi DEİK/ Türk – Avrasya İş Konseyleri işbirliği ile, 33. Yapı Fuarı İstanbul kapsamında dün (7 Mayıs) gerçekleştirildi. Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi Karadeniz Salonu'nda yapılan foruma, Azerbaycan, Rusya ve Moldova'dan devlet yetkilileri ile Rusya'da faaliyet gösteren Türk müteahhitlik kuruluşlarından üyeler konuşmacı olarak katıldı. Konuşmacılar, altbaşlığı "Yapı ve Müteahhitlik Alanında İşbirliği Olanakları ve Projeler" olan forumda Avrasya coğrafyasında yatırım yapmanın gereklerini ve fırsatlarını Türk yapı sektörü profesyonelleri ile paylaştılar.
Yapı-Endüstri
Merkezi (YEM) Yönetim Kurulu Başkanı Doğan Hasol,
forumdaki açılış konuşmasında, YEM'in üstlendiği misyon hakkında kısa bir
bilgilendirme yaparak, Yapı Fuarı İstanbul'un da, YEM'in bilgi alışverişi odaklı
çalışmaları arasında yer aldığını belirtti. Yakın komşularla işbirliği içinde
olmanın Türkiye'nin hedefleri arasında yer aldığını dile getiren Hasol, iki
senedir düzenlenmekte olan Avrasya Yapı Forumu ile bu hedefe katkıda bulunmayı
ümit ettiklerini sözlerine ekledi.Moderatörlüğünü DEİK/Türk-Rus İş Konseyi Başkan Yardımcısı İzzet Ekmekçibaşı'nın üstlendiği forumda sırasıyla şu isimler söz aldı: Nigar Rasulova (AZPROMO-Azerbaycan İhracatı ve Yatırımı Geliştirme Kurumu, Azerbaycan), Selçuk Turan (Avrasya İhracatçılar Birliği), Bülent Albayrak (Universal LLC), Igor V. Saliy (Moskova Hükümeti Uluslararası Ekonomik İlişkiler Departmanı, MDS Devlet Üniter Şirketi, Rusya), Oleg N. Skosarev (İnşaat ve Şehir Planlama Bölümü, Moskova Hükümeti, RegionStroyInvest Devlet Üniter Şirketi, Rusya), Mihai Bilba (Sanayi ve Ticaret Odası, Moldova), Svetlana Rogov (İnşaat ve Bölgesel kalkınma Bakanlığı, Moldova).
İzzet Ekmekçibaşı, forum konuşmacıları sunumlarına geçmeden önce, Avrasya bölgesi ve bu bölgede faaliyet gösteren Türk müteahhitlik firmaları hakkında genel bir bilgilendirmede bulundu. Zengin kaynaklara sahip ve hızla gelişen Avrasya bölgesinin, yatırımcılar için giderek daha da önem kazanmaya başladığına dikkat çeken Ekmekçibaşı, Türkiye için de kültürünü paylaştığı Avrasya ülkelerinin ayrı bir önem taşıdığını ifade etti.
Ekmekçibaşı, Türkiye'nin büyüyen ekonomisiyle bölge içinde örnek ülke olma yolundaki çabalarına da atıfta bulundu. Yurt dışında faaliyet gösteren Türk müteahhitlerinin inşaat sektöründeki rekabet gücüne de değinen Ekmekçibaşı, bu gücü; uluslararası deneyim, nitelikli işgücü, hem inşaat hem malzeme yönünden deneyime sahip olma ve risk alma sonucu oluşan yüksek müşteri memnuniyeti ile açıkladı.
Forumun ilk konuşmacısı olan AZPROMO temsilcisi Nigar Rasulova, Azerbaycan'daki inşaat sektörüne ilişkin güncel bilgiler sundu. Ülkenin 1991 yılında bağımsızlığını kazanmasının ardından, hızlı bir yeniden yapılanma sürecine girdiğini belirten Rasulova, bu süreçte tüm ekonominin ve altyapının sıfından yapıldığını söyledi. Özellikle inşaat sektörünün, doğalgaz altyapısına bağlı olarak ivme kazandığını ifade eden Rasulova, dünyayı etkisi altına alan küresel krize kadar Azerbaycan'ın büyüme kaydettiğini ve işsizlik oranının da buna bağlı olarak düşüşe geçtiğini dile getirdi. Azerbaycan'da gerçekleştirilen inşaat faaliyetlerinin hangi kurum ve kuruluşlarca gerçekleştirildiği konusunda bilgi veren Rasulova, ülkesindeki yeni yatırım projelerine Crescent Tower (Bakü) ve Full Moon Rising'i (Bakü); gerçekleştirilmiş projelere ise Flame Towers ve Baku Business Center'ı örnek gösterdi.
Rasulova'nın ardından söz alan Selçuk Turan, Rusya Federasyonu'ndaki tek Türk müteahhitler birliği olduklarının altını çizerek, bu ülkede faaliyet gösterecek Türk firmalarının, mutlaka danışmanlık hizmeti almaları gerektiğini vurguladı. Rusya'da iş yapmaya ilişkin yasal prosedürlerden bahseden Turan, birlik olarak gerçekleştirdikleri hizmetler hakkında da bilgi verdi. Avrasya İhracatçılar Birliği'nin gelişen yapısı ve deneyimiyle, Rusya'nın resmi makamları ile stratejik işbirliğine doğru yol aldığını belirten Turan, önemli toplantılara bizzat davet edildiklerini sözlerine ekledi.
Forumun üçüncü konuşmacısı Bülent Albayrak, Rusya'da 17 yıldır yerleşik olarak yaşadığını belirterek, bu süre zarfında önemli değişikliklere tanık olduğunu söyledi. Rusya'da bireylerin kazanımlarını öncelikli olarak gayrimenkul sektörüne yönlendirdiğine dikkat çeken Albayrak, bunun inşaat sekötrüne güçlü bir ivme kazandırdığını ifade etti. Türk müteahhitlik firmalarının bu pazardan daha çok faydalanmaları gerektiğini belirten Albayrak, Rusya'daki inşaat yatırımların büyük bölümünün devlet ve belediye kaynaklı olduğunu belirterek, Türk müteahhitlerin bu resmi makamlarla işbirliği oluşturmaktaki eksikliğine dikkat çekti. Türk firmalarının iş yaptıkları ülkelerdeki şartları iyi analiz etmemelerini ve danışmanlık hizmeti almamalarını asıl başarısızlık nedeni olarak gösterdi. Önümüzdeki 3-4 yıl boyunca devlet ve belediye ihalelerinin devam edeceğine dikkat çeken Albayrak, bunlara katılım için gereken altyapının oluşturulması gerektiğinin altını çizdi.
Moskova Hükümeti Uluslararası Ekonomik İlişkiler Departmanı'ndan Igor Sailly ise yaptığı konuşmada, Moskova'daki yeniden yapılanma ihtiyacına ve 2014 Soçi Kış Olimpiyatları'nın yarattığı imkanlara değindi. Sailly, 11 milyon kişilik nüfusa sahip Moskova metropolünde, her türlü büyük ve orta ölçekli tesis ile 4 havalimanı yer aldığını belirtti ve buranın yabancı yatırımlar için çok cazip bir kent olduğunu vurguladı. En büyük yatırımları yapan ülkeler arasında ise Lüksemburg, Çin, İngiltere ve Hollanda'yı sıraladı. Rusya'daki yatırımların %42'sinin Moskova'ya yapıldığını söyleyen Sailly, inşaat sektörünün ise ülkenin en büyük mekanizması olduğunu dile getirdi.
Sailly, sektörde büyük bir rekabet ortamının söz konusu olduğunu, dolayısıyla seçimlerinin iyi yatırım araçları olan, enerji tasarrufunu ön plana çıkaran ve ekolojik programlar geliştiren şirketler yönünde yaptıklarını ifade etti. Moskova'nın krize rağmen, büyük potansiyele sahip ve gelecek vaat eden bir kent olduğunu sözlerine ekleyen Sailly, daha sonra Soçi'deki kış olimpiyatları kapsamında yapılması planlanan projeler hakkında bilgi verdi. Ünlü mimarlar ve uzmanlar tarafından yapılacak tesislerin finansmanının federal bütçe ile vilayet bütçesinden karşılanacağını dile getiren Sailly, bu süreçte özel yatırımcılıra duyulan ihtiyacın altını çizdi.
Yine Moskova Hükümeti'ne bağlı olarak çalışan Oleg N. Skosarev, İnşaat ve Şehir Planlama Bölümü olarak bölgesel ölçekte projeler ürettiklerini ve 16 farklı bölge ile ilgili çalışmalara yürttüklerinin söyledi. Skosarev, kurumun gelecek planları arasında, yabancı yatırımcıların bölgeye çekilerek, eski bina stoğunun yeniden yapılandırılması olduğu bilgisini verdi. Bu kapsamda 7 milyon metrekareden fazla inşaat alanının söz konusu olduğunu vurguladı. Ana hedefleri arasında mümkün olduğunca enerji tasarruflu modern binalar üretmek olduğunu ifade eden Skosarev, eski binalar içinse enerji pasaportları hazırlayacaklarını belirtti.
İnşaat sektörünün 2010'a büyük projelerle başladığını dile getiren Skosarev, karşılarına yeni fırsatlar çıktıkça daha da heyecanlandıklarını söyledi. Sosyal projelere (sosyal konut, eğitim ve spor yapıları) odaklanan Moskova Hükümetinin 90 civarında projesi olduğunu ekleyen Skosarev, 2010 için 7 milyar dolarlık bir bütçe ayrıldığını belirtti. Son olarak krize karşı aldıkları önlemlerden bahseden Skosarev, Moskova Hükümetinin açık kapı politikası güttüğünü ve Türk firmalarının Rus yerel yönetimleriyle ilişkilerinde yardımcı olabilecekleri müjdesini verdi.
Forumun son konuşmacıları Moldova'dan katılan Mihai Bilba ve Svetlana Rogov idi. Moldova'nın, Avrupa Birliği ve Avrasya gibi 2 büyük pazar arasında konumlandığına dikkat çeken Mihai Bilba, inşaat sektörünün 2003-2007 yılları arasında aktif bir şekilde geliştiğini vurguladı. Bu artışın, insanların daha iyi konutlarda yaşama isteklerinden kaynaklandığını dile getiren Bilba, para transferlerinin kolaylaşması ile yurtdışındaki Moldova vatandaşlarının da ülkeye daha kolay yatırımmaya başladığını ifade etti. Kurum olarak yatırımcılara, iş ortağı bulmalarında yardımcı olduklarını söyleyen Bilba, böylece yatırımcının nakit ve zaman kaybetmesinin önledikleri ekledi.
Bilba'nın ardından söz alan Svetlana Rogov ise katılımcılara, Moldova'daki yatırım ortamı ve fırsatlar hakkında bilgi verdi. İnşaat Bakanlığı'nın yabancı yatırımcılara teşvikte bulunduğunu söyleyen Rogov, devlete bağlı diğer kurumlara (State Inspection in Construction-MCRD, Urban Project, Rural Project, Industrial Project) ilişkin bilgilendirmede de bulundu. Moldova'da yatırım yapmak için beş nedeni işe şöyle sıraladı: 1. %0 oranındaki kurumsal gelir vergisi; 2. Serbest ticari bölge ve geniş vergilendirme olanakları, 3. Komşulara oranla rekabetçi ama nitelikli işgücü, 4. Uluslararası ticaret anlaşmalarına ve sistemlerine üyelik, 5. Yabancı yatırımlara açık olması (85 ülkeden yatırım).
Forumun bitimini takiben konuşmacılar ve katılımcılar Ege Salonu'nda yapılan Heyet Tanışma Toplantısı'nda bir araya gelerek fikir alışverişinde bulundular.
