Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hakan Kodal, sektörde yaşanan kepenk kapatma eylemleri, kira indirme talepleri gibi nedenlerle son 6 yılda yaratılan imajın 6 ay içinde mahvedildiğini belirterek "Dünyanın hiçbir yerinde böyle olaylar yok. Yabancılara rezil olduk. Türkiye'nin imajı zedelendi" dedi. Kriz nedeniyle bu yıl devam eden projelerin bir kısmının 1-2 yıl ertelenmesinin söz konusu olduğunu anlatan Kodal, yatırımların ise yıllık yüzde 30 gerilemesini beklediklerini söyledi.
Perakende sektöründeki krizle birlikte geçen yıl kepenk kapatma gibi olumsuz
konularla gündeme gelen alışveriş merkezlerinin güçbirliği yapma amacıyla
oluşturdukları AYD'nin kuruluş çalışmaları tamamlandı.
AYD'nin yeni
projeleriyle ilgili bilgi vermek amacıyla düzenlenen toplantıda konuşan Kodal,
derneğin 55 alışveriş merkezine sahip 25 kurumsal üyesi olduğunu ve sektörün
yüzde 50'sini temsil ettiğini söyledi. Kodal, üyelerin toplam kiralanabilir
alanının ise 2 milyon metrekare olduğunu söyledi.
Kodal, sektöre yönelik 4 önemli projeyi hayata geçireceklerini ifade ederek
şu bilgileri verdi: "Birincisi, sektörün tüm yönleriyle ele alınacağı
uluslararası kimliğe sahip 4 Mart'ta yapılacak olan AYD-AVM Yatırımları
Konferansı. İkincisi, sektörün ciro, ziyaretçi, personel sayısı
bilgilerini içeren AVM Endeksi. Üçüncüsü, AVM Databank
projesi. Dördüncüsü ise müşteri, yönetim ve mağazalara yönelik
AVM Eğitim Paketleri".
Yeni projelerin
başlaması zor
Sektörde kâr marjlarında azalma beklediklerini anlatan Kodal, artık sürekli
indirim yapılır hale geldiğini belirterek "Tüketicinin alışkanlıklarını
değiştiriyoruz. Bu, ileride ciddi sıkıntılara yol açacak" uyarısında bulundu.
Kodal, perakende sektöründe ciddi bir nakit sıkıntısı yaşandığını, artık yeni
projelerin hayata geçmesinin çok zor olduğunu vurguladı. Halen 200 olan
alışveriş merkezi sayısının kriz öncesinde 350'ye çıkmasını beklediklerini
anlatan Kodal, kriz nedeniyle yatırımlarda yıllık yüzde 30'luk bir azalma
beklediklerini söyledi. Kodal, "Kiraları indirin" taleplerinin gerçekçi
olmadığını vurgulayarak, "Normalde bu sektörde yatırımlar 10-15 yılda dönüyordu.
Şimdi bu 15-20 yıla çıktı. 100 milyon dolarlık yatırım yaptıysanız ve 10 milyon
dolarlık kira geliriniz varsa, yüzde 20'lik kira indirimi size 2 milyon dolara
mal olur. Bunu pazarlamaya ayırsanız, çok daha önemli bir kazanç elde edersiniz"
şeklinde konuştu. Outlet konusunda da sıkıntı yaşandığını belirten Kodal,
"Perakendeci kendi kendini vuruyor. Yakında bu konuya da el atacağız" diye
konuştu.
Diyarbakır 'riskli şehir' diye kredi
alamadık
AYD İcra Kurulu Üyesi Levent Eyüboğlu, kriz nedeniyle
İstanbul'dan kaçıp Anadolu'da büyümeye odaklanan markaların olduğunu söyledi.
Aynı zamanda Multi Turkmall Genel Müdürü de olan Eyüboğlu, kriz
nedeniyle herhangi bir projeyi ertelemediklerini vurgulayarak "Ancak Diyarbakır
projesini, kentin terör riski nedeniyle kredi alamadığımız için ertelemek
zorunda kaldık" dedi. Hakan Kodal ise AVM'lerde en büyük sorunun kiralar değil,
bankaların kredi musluklarını kapatması sonucu ortaya çıkan nakit sıkıntısı ve
finansman güçlükleri olduğunu belirtti.
AYD'ye göre
sektörün durumu ve beklentiler
* Yatırım ortamı mali açıdan zorlaştı.
* Özkaynak ihtiyacı arttı.
*
Yatırımların geri dönüş süresi uzadı.
* Tüketici alım kararını
geciktiriyor.
* AVM'lerdeki hızlı büyüme yavaşlayacak.
* Lokal mağazalar
ulusallaşmaya başlayacak.
* Tematik konseptler yoğunlaşacak.
* Kâr
marjlarında azalma olacak.
* Tedarikçinin finansman sorunu artacak.
*
Bayilik sistemi giderek zorlaşacak.
* Yasal düzenlemeler önem kazanacak.
*
Kayıt altına geçiş önem kazanacak.
* Tüketici haklarına daha çok dikkat
edilecek.