İnşaatta İstihdam Gerileyince İşsizlik Yüzde 11,2’ye Yükseldi

Mevsimsel duruma bağlı olarak tarım ve inşaat sektöründe istihdamda meydana gelen gerileme, işsizlik oranında artışa sebep oldu. İstatistik Kurumu verilerine göre işsizlik, geçen yılın aralık ayı itibarıyla yüzde 11,2’ye yükseldi. Kasımda 21 milyon 928 bin kişi olan istihdam edilenlerin sayısı, aralıkta 21 milyon 332 bine geriledi. Resmi işsiz sayısı 2 milyon 702 bin kişiye yükselirken, kayıt dışılık oranı ise yüzde 48 olarak tahmin edildi.

Ekonomik büyümeye rağmen Türkiye’nin en büyük sorunlarından biri olan işsizlik artmaya devam ediyor. Temmuzdan itibaren artış eğiliminde olan işsizlik oranı yüzde 11 düzeyini de aştı. İşsizlik oranlarının yüksek çıkmasında etkili olan kayıt dışılık geçen yılın kasım ayında yüzde 49,5 olarak gerçekleşirken, aralıkta yüzde 48’e geriledi. Hükümetin kayıtdışı istihdamla mücadele programının bir sonucu olarak gösterilen söz konusu rakam bile işsizliği azaltmaya yetmedi. Programın devam etmesi durumunda kayıtlı istihdamın işsizlik oranlarına yansıyacağı belirtiliyor.

İstatistik Kurumu’nun, hareketli üçer aylık dönemler itibarıyla ‘her ay’ açıkladığı Hane Halkı İşgücü Anketi’nin (Kasım-Aralık 2005-Ocak 2006) dönemini kapsayan Aralık 2005 sonuçlarına göre, 10 milyon 761 bin olan ücretlinin yüzde 23,7’si, 1 milyon 405 bin yevmiyelinin yüzde 91,5’i, 1 milyon 152 bin işverenin yüzde 25,7’si, kendi hesabına çalışan 5 milyon 252 bin kişinin yüzde 66,3’ü ve 2 milyon 761 bin ücretsiz aile işçisinin de yüzde 95,4’ü ‘kayıt dışı’ çalışıyor. Toplam işgücü nüfusu 24 milyon 34 bin olarak hesaplanırken, istihdam edilen 21 milyon 332 bin kişinin 12 milyon 691 bini kentte, 8 milyon 641 bini ise kırsalda bulunuyor.

Eğitim durumuna göre en yüksek işsizlik, yüzde 14 ile lise ve dengi meslek liseleri mezunlarında yaşanırken, işgücüne en yüksek katılımı yüzde 79,8 ile üniversite ve yüksekokul mezunları gerçekleştirdi. İstatistik Kurumu’nun anketine göre işgücüne katılım oranı yüzde 46,9 oldu. İşgücü taleplerini karşılamakla yükümlü Türkiye İş Kurumu’nun Genel Müdürü Namık Ata, işsizlik rakamlarında kısa dönemde düşüş yaşanmayacağını, “Üç yıl içinde 2 milyon istihdam sağlarsak oranları aynı seviyede tutabiliriz.” sözleriyle ifade ediyor.

İstanbul Sanayi Odası Başkanı Tanıl Küçük, tarım sektörünün istihdamdaki ağırlığı nedeniyle işsizlik oranlarındaki iniş ve çıkışlarda mevsimsel özelliklerin öne çıktığını belirtiyor. Küçük, Türkiye’de istihdama yeterince yansıyamayan bir ekonomik büyüme sürecinin yaşandığına dikkat çekiyor. Türkiye’nin istihdamda lokomotif sektörleri arasında tekstil ve hazır giyim ilk sıralarda geliyor. İstanbul Tekstil Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, sektörlerindeki çözülmenin işsizliğe yansımaya başladığını söylüyor. Tekstille ilgili dört sektördeki toplam istihdam kaybı 190 bini buldu. Orakçıoğlu, işverenin üzerindeki maliyet yükü yüzünden 95 firmanın yurtdışına gittiğini kaydederek, “İşsizlik sorununun yaşandığı Türkiye’de istihdam alanları daralıyor.” dedi.

İstanbul Tekstil ve Hammadde İhracatçıları Birliği Başkanı İsmail Gülle de, “Bugün Türkiye’de üretim yapmak bir araba dayak yemek gibi bir şey.” ifadesini kullandı. Kayseri Sanayi Odası Başkanı Mustafa Boydak’a göre işveren ağır vergi yükü yüzünden kayıt dışı işçi çalıştırmak zorunda kalıyor. Türkiye’deki iş yasalarının işadamı açısından ‘ürkütücü’ derecede ağır olduğunu dile getiren Boydak, acilen ‘esnek çalışma modeli’nin uygulamaya geçirilmesini istiyor. İşsizliğin artmasında nitelikli eleman eksikliği gerçeğine dikkat çeken Ankara Sanayi Odası Başkanı Zafer Çağlayan da “Türkiye’de mesleki eğitim maalesef imam hatip meselesine indirgenmiş durumda.” diyor.

2005’te işsizlik oranlarının seyri *

Ay - Yüzde
Ocak 11,5
Şubat 11,7
Mart 10,9
Nisan 10
Mayıs 9,2
Haziran 9,1
Temmuz 9,1
Ağustos 9,4
Eylül 9,7
Ekim 10,1
Kasım 10,6
Aralık 11,2
(*) TÜİK verileri yüzde olarak