4500-1500 M.Ö.

Metalürjinin başlangıcı 3000 yıl öncesi bakır ve tunç devrine uzanmaktadır. Bakır madenciliği M.Ö. 4000 ila 2500 yılları arası Balkanlar ve Karpat dağlarında sürdürülmüştür. Sonraki 1000 yıl içerisindeki madencilik dönemi ise Slovakya’daki maden eritme ve dökme merkezinde boy göstermiştir. İnsanoğlunun ısının işlevlerini keşfetmesiyle bakır işletmeciliğinin başka özellikleri Güney İspanya ve Kafkas Dağlarında ortaya çıkmıştır. Bakır pratik araç-gereç ve silah üretimi için yumuşak bir malzemeydi. Bakır ile % 20 oranında alüminyumun karıştırılması ile iki oldukça yumuşak metalden çok sert tunç madeni elde edilmiştir.

2900 M.Ö.

Dünyanın yedi harikasından biri olan Gize’deki 147 mt yüksekliğindeki Keops Piramidi için neredeyse 5 ton ağırlığında taş ilkel taşıma araçlarıyla inşaat alanına götürülmüştür. Bazı araştırmalara göre yapıda 4.000 duvarcı ve 100.000 işçinin emeği vardır.

2500 - 1000 M.Ö.

Orta Doğuda ortaya çıkan Demir Çağında 1.500 derecelik ısılar uygulanmıştır. Bronzdan çok daha sert olan bu yeni metal, bir 1000 yıl daha kullanılamayacaktır. Büyük ölçekli demir eritmenin ekonomik yöntemleri Anadolu’da bulunmuş olup silah, demir araç-gereç ve teçhizatları M.Ö. 1.000 senesinden sonra üretilmeye başlamıştır.

2500-1500 M.Ö.

Karşı ağırlık kaldırıcının (sulama cihazı) kullanılmasıyla Nil nehri hendeklere aktarılmıştır.

3500-600 M.Ö.

Sümerler, Babilliler ve Asurlulara özgü olan sıralı tapınaklar tuğlalardan inşa edilmiş olup en fazla 150 m yüksekliğine ulaşır. En üst noktada ise bir türbe bulunur.

600 M.Ö.

Efes’teki Artemis tapınağının çatısını taşımak adına kullanılan 2.000’e yakın taş kolonu yerine yerleştirmek için kum çuvallarından yapılmış bir rampa kullanılmıştır.

285 M.Ö.

Pharos adasındaki İskenderiye limanında 91,4 m yüksekliğinde bir ışık evi Doğu Akdeniz’deki gemiler için işaret kulesi niteliğinde kullanılmıştır. Dünyanın yedi harikasından biri olan bu yapı 1.600 yıl boyunca işlev görmüştür.

236 M.Ö.

Yunan matematikçisi, fizikçi ve mucit Arşimed, vinç, makara ve halat takımlarıyla birçok kaldırma ve çekme aracı tasarlamıştır. Su ve benzeri hafif malzeme taşımacılığını başlatan kişi olarak tanınmaktadır.

100 M.Ö.

Haterii mezarı için, birkaç kişi tarafından çalıştırılan ayak değirmeni, blok ve halat takımları eşliğinde malzeme taşımak üzere kullanılmıştır.

50

Akan su basıncıyla sürülen yatay eksenli su dümeni geliştirilmiştir.

1690

Fransız mühendis Denis Papin maden ocaklarından su çıkarmak üzere buhar kullanma fikrini bulmuştur. 1707 yılında yüksek basınçlı buhar kazanını üretmiştir.

1698

Askeri mühendis olan Kaptan Thomas Savery İngiliz madenlerinden su vakumlayan buhar pompası geliştirmiştir.

1712

İngiliz demir tüccarı Thomas Newcoman derin maden ocaklarından su pompalayan bir buhar makinesi geliştirmiştir. 1739’da kurulan makine ile 48 saatte 50 insangücü ve 20 atın bir haftada yapacağı işin verimi sağlanmıştır.

1743

15. Luis’in Versailles’da bulunan apartmanını, sevgilisi Madame de Chateauroux’a bağlayan içinde insan taşıyan, karşılıklı ağırlıklı bir asansör üretilmiştir.

1764

James Watt buhar makinesine hazırlık olarak konsensatörü keşfetmiştir.

1765

James Watt buhar makinesinin patentini almıştır.

1774

İngiliz John Wilkinson el değirmeni buhar makinelerinin silindirleri için üretim kolaylığı kazandırmıştır.

1782

James Watt çift işlevli döner buhar makinesini geliştirmiştir. Watt ve çalışma arkadaşı ilk döner buhar makinesini Matthew Boulton Papplewick/Nottinghamshire’da bir pamuk ipliği değirmeninde uygulamıştır.

1796

İngiliz Joseph Branah silindir içerisindeki pistonu etkili kılan deri kaplı “U” çanağını üretmiştir.

1819

Danimarkalı fizikçi Hans C. Oersted elektro-manyetizmayı bulmuştur.

1821

Faraday elektromanyetik rotasyonun esaslarını bulmuştur.

1823

Burton ve Hormer 20 kişilik kapasitesi olan, Londra’nın eşsiz manzarasını gözler önüne seren, 37 metre yüksekliğe ulaşan bir “yükseltilen oda” üretmiştir.

1827

Wilhelm August Julius Albert demir halat üzerine ilk denemeleri yapmıştır.

1829

Amerikalı fizikçi John Henry elektromanyetik motorun ilk türünü keşfetmiştir.

1833

Burgomaster Durrell Harz dağlarındaki maden şaftında insanların karşılıklı sopalarla 200 metreye kadar yükseltilip alçaltılabildiği bir sistem geliştirmiştir. İki yıl sonra derinlik 420 metreye yükseltilmiştir.

1835

İngiliz William Barnett tutuşmaksızın gaz sıkıştırma işlevini geliştirmiştir. Sonradan çift vuruşlu motoru üretmiştir.

1835

Frost ve Stutt İngiltere’de ünlü kayışlı ve buhar basıncıyla çalışan, karşı ağırlıklı asansörü geliştirmiştir.

1841

John Röbling Amerika’da özellikle köprüler için tel kordon üretimini gerçekleştirmiştir. 1862’de asansör sanayisinde tel kordonları kullanıma sunan ilk kişidir.

1844

Viyana Opera Binasına çift hidrolik zemin kurulmuştur.

1845

Sir William Thompson hidrolik vinç fikrini geliştirmiş ve patentini almıştır. İlk vinci 3:1 oran ve makaralarla Newcastle tersanesinde kargo taşımada kullanılmıştır.

1845

İngiliz mühendis William M’Naught ilk bileşik buhar makinesini geliştirmiştir.

1846

Su basıncıyla çalışan ilk hidrolik endüstriyel asansör üretilmiştir.

1847

Fransız Marchecourt tarafından ilk güvenlik paraşütü üretilmiştir. Maden kafesinin askı ipi kopsa da düşmesini engelleyen cihaz ilk kez iki yıl sonra Decize maden ocaklarında kullanılmıştır. Aynı sene Anzin maden ocaklarında müdür olan Fontaine tarafından geliştirilmiştir.

1850

New Yorklu Henry Waterman 1851’de “sabit halat sistemini” geliştirmiştir. George Fox ile Boston firması ise yük asansörleri için kendi kendini kilitleyen donanımı üretmiştir.

1851

Sir William Armstrong şehir suyunun basıncını sağlamak için, dökme demirden içi taş dolu bir kovayı destekleyen geniş çaplı dikey bir piston şeklindeki ilk akümülatörü geliştirmiştir. Böylece 5 milyon Pascala yakın basınç elde edilir.

1851

George Fox ve Boston firması kendi kendini kilitleyen dişli çarklı yük asansörü fikrini bulmuştur.

1854

Elisha Grave Otis, Crystal Palace’taki New York fuar alanında asansör yolcularının emniyetini kanıtlayarak ilk güvenlik asansörünü sergilemiştir.

1856

William H. Thompson ve Eustus P. Morgan depolar için “güvenlik ambarı” fikirlerinin patentini almışlardır. Bu sistemde her katın girişine yerleştirilmiş kayar ve menteşeli kapılar sistemi yangının yayılmasını engelliyor.

1857

Otis Asansör Şirketi ilk yolcu asansörü siparişini almıştır. Kuruldukları yıl olan 1853’den beri sadece yük asansörleri üretmişlerdi.

1857

Halkın kullanımına açık olan ilk asansör Otis Brothers tarafından E.W. Haughtwhat&Company için Broadway’deki beş katlı mağazadaki buharla çalışan türdür.

1860

Augusto Stigler Milano’da bir mühendislik firması kurmuştur. İlk elektronik asansörler 1898’de üretilmiştir.

1860-1864

Londra’daki Victoria istasyonunda bulunan beş katlı Grosvenor Oteli şehir suyu basıncıyla çalışan asansörlere sahip ilk oteldir. Müşteriler bu cihazlara “yükselen odalar” derlerdi.

1862

Otis Brothers çift dikey buhar silindiri olan yük makinesini geliştirmiştir. Makaradaki bantlar gövdenin sürülmesini sağlar.

1861-1866

Otis dikey basınç asansörünü geliştirmiş ve beş yeni patentle çok halat destekli emniyet asansörünü üretmiştir. İki veya daha fazla halatın dengelenmesi ve uzun süreli dayanıklılık üzerine yoğunlaşmıştır.

1862

İlk funiküler Fransız Molinus ve Pronier tarafından Lyons/Croix-Rousse’de inşa edilmiştir. 16 derecelik eğimle 466 mt yüksekliğe ulaşmaktadır.

1863

İlk yeraltı metrosu Londra’daki Baker Street istasyonu ile açılmıştır.

1863

Miller asansör vagonunun düşmesini önlemek için vida takımları ve vagon platformu kullanmıştır.

1864

Philadelphia’lı William Smith vidalarla sürülen döner çemberi geliştirmiştir.

1865

İngiliz Easton ve Amos firmaları Brighton otelinde 17 mt yüksekliğe ulaşan doğrudan işlevli yolcu asansörünü kurmuştur.

1865

Amerikalı Morgan Willard asansör vagonunun her tarafına yerleştirilen vidalama olanağıyla asansör boşluğunun uzunluğunun artırılabildiği bir sistem geliştirmiştir. Miller sisteminden farklı olarak burada vidalar dönebilmektedir. Vidalar ile vagonun enerji kaybı azaltılmıştır. Ashcroft Kardeşler 1868’de, William Edison ise 1869’da bu sistemi geliştirmişlerdir.

1865

Paris’teki 6 katlı Grand Otele ilk hidrolik asansör kurulduğunda basınç o kadar düşüktü ki su basıncının gerekli seviyeye çıkışı sağlayabilmesi için de gazlı bir motor kurulumu gerekmişti. İki yıl sonra sistem Leon Edoux tarafından yenilenmiştir.

1867

Campbell, Whitter & Co. 2000 ila 8000 libre ağırlığına kadar ulaşan Miller Patentli Asansörü üretmiştir.

1867

Leon Edoux Evrensel Paris Fuarında ilk emniyetli hidrolik asansörleri sergilemiştir. Asansörün 20 m yüksekliğine kadar taşıma özelliği vardır. Asansöre bağlanan dört demir kolon aynı zamanda karşı ağırlık işlevini göstermektedir, bunlar da zincirlerle vagona bağlıdır. Artık yolcuların emniyeti sağlanmıştır!

1867

Otto & Langen tarafından geliştirilen gaz makineleri “en ekonomik güç tedariki” adı altında Altın Madalya kazanılmıştır.

1867

Werner von Siemens yaratıcı alternatif akım için mekik armatürü geliştirmiştir. Dinamo adı verilen bu armatür elektronik akımının bütün dünyada uygulanmasına yol açmıştır.

1868

New York metrosunun inşaatı başlamıştır.

1868

Waygood ilk hidrolik asansörünü üretmiştir. Richard Waygood şirketini 1842 yılında kurmuştur.

1869

William E.Hale Chicago’da “su balanslı asansörü” geliştirmiştir. Özelliği ise çekim kuvvetidir.

1870

C.W. Baldwin su balanslı asansörün patentini almıştır; hareketi su basıncı değil, ağırlığı sağlar.

1870

New York’taki 9 katlı Hayat Sigortası Kuruluşunda ilk kez iş yerlerine özel tasarlanmış olan yolcu asansörleri kurulmuştur. Bu asansörler 30.000 USD maliyete sahiptir. İlk gün bu asansörü 2.500’e yakın kişi kullanmıştır.

1870

1860 senesi itibariyle buhar ve elle çalıştırılan asansörlerin üreticisi Lane&Bodley şehrin merkezi su sistemine bağlı olmayan hidrolik asansörü geliştirmişlerdir. 1872’de tasarımlarını Cincinnati Sanayi Fuarında sergilemişlerdir. O dönemde L&B ve diğer iki üretici bölgede 100 adede yakın asansör kurmuş, böylece Cincinnati’yi bir asansör üretim merkezi haline getirmişlerdir.

1871

New York- Albert Lucius yatay bir silindir yardımıyla ilk hidrolik raf ile çarkı tasarlayıp patentini almıştır.

1871

Büyük Chicago yangını şehrin merkezinde yaklaşık 18.000 binayı yok etmiştir.

1872

Timothy Stebins dikey hidrolik piston ile sürülen bir raf ve çark makinesi tasarlamıştır. Makine boyutunun değiştirilmesiyle taşıma kapasitesi ile hızı değiştirilebilmektedir.

1872

İlk dikey motorlu hidrolik asansör New York’ta kurulmuştur.

1872

Nickolas August Otto ve Eugene Langen isimli Alman mühendisler iki devirli gaz makinesinin pazarlamasına başlamışlardır. Zaman içinde 5.000 adet satılmıştır.

1874

Yük taşıma halatları ilk kez Alman Harz dağlarındaki maden ocaklarında kullanılmıştır.

1875

Cincinnati’de Lane ve Bodley ilk halat çekmeli hidrolik asansör sistemini oluşturmuştur. Bu sistemde silindirlerden herhangi bir sızıntı veya kaçak olmamıştır.

1875

New York’taki dokuz katlı Western Union Telgraf Binasında, 30 hp buharlı motor gücü olan çok işlevli asansörler kullanılmaya başlanmıştır. Cyrus W. Baldwin kariyeri süresince 35’i aşkın asansöre yönelik patent almıştır. Willian Ellery Hale karşıt-dengeli (counterbalance) hidro atmosferik asansör patentini almıştır. Bu asansör yerçekimi gücüyle işletilmekte ve hızı 7,5 m/sn’ye varabilmektedir.

1875

Nicolas August Otto ilk ticari dört devirli gaz motorunu geliştirmiş, hemen Amerika ve İngiltere’de patentini almıştır.

1875

Robert Schindler Lucerne yakınlarındaki River Reuss’da, bir adada kurduğu bir dükkan ile Schindler’i yaratmıştır.

1877

Alman maden mühendisi Friedrich Köpe, Ruhr bölgesinde 218 1878 no.lu Alman patentini alarak ilk çekme sürüşü sistemini geliştirmiştir. Leon Edoux’un geliştirdiği dört doğrudan hareketli hidrolik asansör sisteminde her bir kabinin 60 kişilik yolcu potansiyeli ve 85 m. yükselme kapasitesi vardır. Her kulenin zeminindeki büyük buhar motoru suyu zirvedeki bir tanka taşır. Edoux uygulamalarının o bölgede eşi benzeri yoktur.

1878

Mannheim/Almanya’da Siemens ilk elektronik asansörü kurmuştur, aynı yıl Seimens ve Halske’ye ürünün patenti verilmiştir.

1878

Charles Hill Morgan doğrudan işlevli hidrolik asansörün patentini almış ve ilk örneklerinden birini Worcester’daki Wahburn&Moer Wire Works binasında kurmuştur.

1880

Paris’teki Grande Magasins du Louvre’un çeşitli katlarını birbirine bağlamak için Louvre Oteli’nin altındaki tünele bir tramvay kurulmuştur. Kabinler ray yolunun içine hidrolik asansörlerle yerleştirilmiştir.

1881

Werner von Siemens dinamoya buharlı motor bağlamıştır.

1881

Edison Paris Fuarı’nda 300 hp’lik buharla çalışan bir dinamo sergilemiştir.

1882

Otis Tufts ilk düşey şaft uzunluğunca helezon burmanın bulunduğu demir yolunu kurmuştur. Vagon hareketli somuna bağlı olarak hareket etmektedir.

1882

Batı Berlin Güç İstasyonuna Siemens tarafından 1000 hp’lik doğrudan bağlı buharla çalıştırılan bir buhar dinamosu kurulmuştur.

1882

İngiliz Hart, “Paternoster” diye anılan insan taşıma asansörü fikrini başlatmıştır. 1884’de İngiltere’de J&E Hala tarafından ilk devirli asansör (sürekli kovalı) geliştirilmiştir.

1885

Chicago’daki Sigorta Binası bulonlu birleşimli çelik iskeletli ilk yapı olmuştur.

1885

Profesör G. Forbes ilk kontak kömürünün 1288 no.lu patentini almıştır.

1886

Reynolds ilk vitessiz asansör makinesini geliştirerek Amerikan patentini almıştır.

1886

Avusturyalı mühendis Victor Popp sıkıştırılmış hava ağına bağlı “aerohidrolik” asansörü geliştirmiştir.

1887

William Baxter Amerika’da ilk elektrikli asansörü kurmuştur. Asansör Frank Alvord Perret tarafından geliştirilen bir elektrikli motorla çalıştırılmıştır.

1888

Charles Platt elektrikli asansörün yüksek çıkış sağlaması için yatay silindirli bir makineyi motorlu bir helezon burma ile birleştirmiş, böylece makaralarla hareket mekanizmasını sağlamıştır. Frank Sprague ise motor ve denetim sürecini geliştirmiştir.

1888

Otis Brothers&Co. hidrolik valflar için akümülatörlerden güç sağlayarak elektrik sistemi geliştirmiştir.

1888

J.Richard & Co. İspanya/Barcelona’daki Columbus anıtında 41 m yüksekliğe ulaşan doğrudan işlevli hidrolik asansörü kurmuşlardır.

1889

Paris’teki Gustave Eiffel Kulesine 5 buharlı hidrolik asansör kurulmuştur – ikisi Roux-Combaluzier’e, diğer ikisi Otis’e, sonuncusu ise Edoux’a aittir.

1889

Paris Sergisindeki Makine Galerisi’nin inşaatı Eiffel Kulesi kadar masraflı olmuş ve içerisine galeri boyunca dolaşan elektrikle işleyen hareketli platformlar kurulmuştur.

1889

Otis New York’ta alternatif akım ile yürütülen ilk asansörü geliştirmiştir.

1889

Amiot Paris fuarında basamaklı özel asansörünü sergilemiştir.

1890

Fransız De Bueren, New York’taki Alman-Amerikan Evine ilk vitessiz asansörü kurmuştur.

1890

Japonya’nın en uzun yapısı olan 12 katlı Ryoukaka en uzun seyahat asansörü kurulmuştur.

1890

Chicago’daki Tacoma Binası ilk çelik perçinli iskelet yapı olarak kurulmuştur.

1891

Roux-Compaluzier Paris’teki Alma Hipodromuna aslanları kafeslerden hipodroma taşımak için doğrudan işlevli bir hidrolik asansör kurmuştur.

1893

Jesse Reno Chicago Columbia Fuarında hareketli rampasını sergilemiştir. Elektrikli bir tren ziyaretçileri fuar alanı içerisinde dolaştırmış ve rıhtımdan gelenleri de hareketli bir kaldırım taşımıştır.

1891-1894

Dünyanın ilk funiküler rayları New Jersey/Weehawken’de kurulmuş, 61 m yüksekliğe araç taşımışlardır. Sisteme bağlı olarak her bir halatı 130 yolcu taşıyabilen üç halatlı hidrolik asansörden oluşan bir kule kurulmuştur.

1892

Harry Ward beraberinde birçok patenti getiren jeneratör kontrollü doğru akımlı motoru geliştirmiştir.

1892

New Jersey/Watessing’deki Sprague Asansör Şirketinin ürettiği 48 asansör Londra Metrosu’nun ilk elektrikli asansörleri olmuştur.

1892

Amerika’nın ikinci metrosu Chicago’da kurulmuştur.

1892

Jesse Reno bantlar üzerinde platform bulunan hareketli ve eğimli bir rampa geliştirmiştir.

1892

G.H. Wheeler hareketli ve tutacaklı merdiven geliştirmiştir.

1895

Chicago’daki 21 katlı Masonlar binası dünyanın en uzun binası seçilerek 10 yıl boyunca bu özelliği korumuştur.

1896

Budapeşti metrosu kurulmuştur.

1897

August L.Duwelius vitessiz makine konseptini geliştirerek 595874 no.lu Amerikan patenti elde etmiştir.

1897

Glasgow metrosu kurulmuştur.

1900

Chicago’daki 12 katlı Tüccarlar binasına ayrıntılandırılmış halatlara sahip bir asansör kurulmuştur.

1900

Paris Uluslararası Sergisi Avrupa’nın en büyük fuar organizasyonu olarak seçilmiştir ve fuar alanına saatte 2,5 ila 4,5 millik performans sergileyebilen hareketli bir çift yürüme bandı (the Trottier Roulant) kurulmuştur. Seeberger, Otis ile birlikte ilk Yürüyen merdiveni sergilemiştir. Bu fuar sayesinde Paris metrosu 23 duraklı kapasiteye kadar geliştirilmiştir.

1900

C.W.Baldwin vitessiz asansör için 1:1 halat sistemini geliştirerek ödül almıştır.

1904

Joseph Richmond İngiltere’de ilk butonlu makineyi üretmiştir.

1905

Chicago’daki Majestic Binası Masonların binasını da geçerek dünyanın en uzun binası unvanını kazanmıştır.

1906

Milano’da GG.Falconi asansörleri kurulmuştur.

1906/07

Sprague ve Otis Londra yer altı tüneline yapılacak her biri 70 kişi kapasiteli 170 asansörlük siparişi alabilmek için birleşmişlerdir.

1907

Otis ilk Kolektif Push Buton kontrollü asansörü üretmiştir.

1909

Chicaco’daki Blackstone ve LaSalle otelleri 22 yıl boyunca dünyanın en uzun binaları unvanını korumuşlardır.

1909

New York’taki 41 katlı Singer binasında asansörlere telefon hattı bağlanmış ve bu hatlar bir denetmen tarafından kontrol edilmiştir.

1910

KONE firması kurulmuştur.

1914

Boston’un ilk asansör kodu devreye girmiştir.

1918

New York’ta ilk 16 sayfalık asansör yönergeleri kitapçığı oluşturulmuştur. Buna göre asansör hızı 3,5 m/sn sınırına çekilmiştir.

1919

New York’ta bulunan 60 katlı Woolworth binası 15 yıl boyunca dünyanın en uzun binası olarak ününü korumuştur.

1922

Edison firması binlerce asansörünü yenileyerek iki evreli doğrudan akımdan üç evreli alternatif akıma geçirmiştir.

1924

Otis New York’ta ilk otomatik “sinyal denetimini” geliştirmiştir. Asansör vagonları için artık herhangi bir görevli gerekmemektedir.

1926

Haughton otomatik kapanan kapıyı geliştirmiştir. 1929 yılında da patentini almıştır.

1929

Japonya’nın ilk vitessiz makinesi (152 m/sn) Mitsui bankasına kurulmuştur.

1930

New York’taki Chrysler binası en uzun bina seçilmiştir.

1931

New York’ta asansör izin sınırı Empire State Binası’na 305 m/sn’lik asansör kurulabilmesi için yeniden düzenlenmiştir. Binaya 67 tane asansör kurulmuştur.

1932

New York’taki Empire State Binası en uzun bina seçilmiştir.