Karayolları Genel Müdürlüğü'nün, 'Karayolları Genel Müdürlüğünün Sorumluluğu Altında Bulunan Otoyollar ile Erişme Kontrolünün Uygulandığı Karayollarında Geçiş Ücretlerinin Belirlenmesi ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik'i Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayollarının geçişi ücretli olacak kesimleri Karayolları Genel Müdürünün teklifi üzerine, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı tarafından belirlenecek.
Karayollarının geçiş ücretleri ile bu ücretlerin yeniden belirlenmesi; ücretlendirilen karayolunun mesafesi, trafik yoğunluğu, aracın cinsi, sosyal ve ekonomik faktörler dikkate alınarak hesaplanacak ve yine Genel Müdürün teklifi üzerine Bakan onayı ile yürürlüğe girecek. Belirlenen ücret tarifesi ve uygulama tarihi idarenin internet sitesinde ilan edilecek. Ücretlerin belirlenmesinde, otoyol veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarında güzergahın tamamı olabileceği gibi; çevre yolu, bağlantı yolu, köprü, tünel ve viyadükler ayrı ayrı ücretlendirilebilecek.
Geçiş ücretleri uygulamasında işletmecilik gereği kullanımı teşvik etmek amacıyla Bakan onayı ile indirim yapılabilecek. Araç sınıflarının tespitinde çeken ve çekilen araçların yere değen aksları esas alınacak. Geçiş ücreti uygulaması yapılırken bu araçların dolu veya boş olması dikkate alınmayacak. Geçiş ücretlerine, her yıl başında yıllık ÜFE değerleri ile fiyat artışı yapılacak.
Geçiş ücretlerinin yürürlüğe girmesi
Bakanlık makamı oluruyla ücret tarifesinin uygulama tarih ve saati belirtilecek. Beklenmeyen teknik zorunlulukların oluşması halinde İdarece bu süre uzatılabilecek.
Geçiş ücreti muafiyeti
Ücretli karayolunun bakım ve işletmesinden sorumlu birimler ile trafik denetimi ve karayolundaki asayişten sorumlu birimlerin görev amacıyla ücretli kesime girmelerinde herhangi bir ücret alınmayacak. Ücretli karayolunda meydana gelen trafik kazası, yangın ve benzeri olaylara müdahale için görevlendirilen itfaiye araçları, ambulanslar, sivil savunma araçları ve diğer görevli araçlar ücret ödemeyecek.
Ücret ödemeden yapılan geçişlere dair işlemler
Yönetmelik kapsamında geçişi ücretli olduğu halde ücret ödemeden geçiş yaptığı tespit edilen araç sahiplerine Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun ilgili maddesine göre o güzergahın en uzun mesafesine ait geçiş ücretinin on katı tutarında idari para cezası verilecek. En uzun mesafe, ücret ödemeden çıkış yapılan gişelere en uzak mesafede olan gişe dikkate alınarak belirlenecek.
Ücret ödemeden geçişin yapıldığı tarihten itibaren yedi gün içerisinde ödemesiz geçiş yapan aracın plakasına ait hesabın, ilgili tarafından Ana Kontrol Merkezine bildirilmesi durumunda cezasız geçiş ücreti bu hesaptan tahsil edilecek. Ödemesiz geçiş ücreti bedelinin ödenmesinden araç sahibi sorumlu olacak. Cezalı geçiş yapan gerçek kişi hüviyetindeki araç sahibinin ölmesi durumunda varislerinden sadece cezasız geçiş ücreti tahsil edilecek. Bu uygulamada araç sahibinin ölüm raporu evraka eklenecek.
İdari para cezaları ile geçiş ücretleri, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde ödenecek. Bu sürede ödenmeyen geçiş ücretleri ve idari para cezaları, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ilgili vergi dairesi tarafından takip ve tahsil edilecek.
İdarenin ücret toplama sistemlerine yönelik tesis ettiği kameralarla tespit edilen görüntülerin saklanması, ücret toplama sisteminin çalıştırılmasına yönelik olacak. Kamera görüntülerinin incelenmesini gerektiren itirazlar geçiş ücreti ve idari para cezasının ödemesini durdurmayacak. Geçiş ücretleri ve idari para cezaları ödenmeden kabahatin işlendiği araçların fenni muayeneleri ile satış ve devirleri yapılmayacak.
Geçiş ücreti sistemlerinin kullanımı
Sürücüden kaynaklanan nedenlerle giriş veya çıkış bilgisinin olmadığı durumlarda en uzak mesafe ücreti uygulanacak. Bu uygulamaya itiraz, geçişten itibaren 45 gün içinde Ana Kontrol Merkezine yapılabilecek.
Geçişi ücretli yoldan çıkış, giriş saatinden 12 saatten sonra yapılırsa, en uzun mesafe geçiş ücreti uygulanacak.
Geçişi ücretli karayolunda aynı noktadan giriş-çıkış yapılması (U dönüşü) durumunda en uzun mesafe geçiş ücreti uygulanacak.