Pamukkale'nin korunması için yaptırılan ancak giderleri karşılanamadığı için kaderine terkedilen arıtma tesisi için Çevre Bakanı Osman Pepe devreye girdi. İlk etapta ören yeri gelirlerinden 100 milyar lira aktarılmasını sağlayan Pepe, kalıcı çözüm arayışına başladıklarını söyledi.
Çalışmalar başladı
8 aylık elektrik faturası ile birlikte bundan sonra tesisin işletilmesi için gerekli kaynağın sağlanması için devreye giren Bakan Pepe, kabine arkadaşı Kültür ve Turizm Bakanı Erkan Mumcu ile görüşerek, ilk etapta ören yeri gelirlerinden 100 milyar liralık bir kaynak aktarılmasını rica etti. İki bakanlık bürokrasisi arasındaki çalışmalar bittikten hemen sonra 100 milyar liralık ödeneğin aktarılması gerçekleştirilecek. Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe, arıtma tesisinin Birlik tarafından işletilebilmesiyle ilgili her konuda Bakanlık olarak imkanlarını seferber edeceklerini açıkladı.
Tesisin işletmesinin devredileceği Birlik ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında bir protokol imzalanarak tüzüğe eklenmesi ve ören yeri gelirlerinden belli oranda bir bölümün Birlik yönetimine aktarılması formülü gündemde.
Konuyla ilgili olarak bir havuzda toplanacak ören yeri gelirlerinin Valilik Özel İdare kanalıyla kullanımına aktarmak üzere çalışmaları devam eden Kültür ve Turizm Bakanlığı, bu konuya da olumlu bakıyor.
Her projeye açığız
Öte yandan Pamukkale ve çevresiyle ilgili arıtma tesisi projesine yönelik Bakanlık tarafından herhangi bir ödenek tahsisinin söz konusu olmadığını bildiren Çevre Bakanlığı yetkilileri, bunun yerine ilgili tüm belediyelerin ve Pamukkale Üniversitesi'nin gelir yaratma amaçlı getirecekleri her projeye çevreye uyumlu olma koşuluyla olumlu yaklaşacakları sözünü aldık. Yetkililer şöyle dediler: "Tesisi devlet kurdu, trilyonlarca lira yatırdı. İşletmesini yapması için oradaki yerel yöneticilerin Birlik kurmalarına yardımcı oldu. Birlik bizim çocuğumuz gibi. Bakanlık'ta Özel Çevre Koruma Kurulu'na bağlı bir şube, tüm personeliyle birlikte sadece bu konuyla ilgilenmesi için görevlendirildi. Bu da olaya ne kadar müspet yaklaştığımızın en güzel kanıtıdır. Ancak burada iş sadece bize, devlete düşmüyor. Oradaki tüm belediyeler ve işletmeler ellerini ceplerine atacaklar. Hep birlikte bunun üstesinden en güzel şekilde geleceğiz."
13 trilyon harcandı
Pamukkale, Develi, Yeniköy'ü de içine alan alanda atık suların temizlenmesi amaçlı dev arıtma tesisine bugüne kadar toplam 13 trilyon lira harcandı. Ancak, bu yıl sonuna kadar geçici kabul işlemlerinin bitmesi planlanan tesisin, tüm alt yapı yatırımları ile birlikte yaklaşık 23 trilyon liraya mal olması bekleniyor. Çevre ve Orman Bakanlığı Özel Çevre Koruma Kurulu, pilot bölge olarak çok önemsedikleri ve hatta kendi ifadeleriyle "Bizim çocuğumuz gibi" dedikleri proje için bir jest daha yapmaya hazırlanıyor. Tesisin işletmesini devretmeye hazırlandıkları Birlik'in kullanımına sunmak üzere bir idare binası inşa edecek ve hediye olarak verecekler. Yıl sonuna kadar yüklenici firmanın tüm hazırlıklarını tamamlaması durumunda, geçici kabulünü yapıp, tesisin işletmesini Birlik'e devretmeye hazırlanan Bakanlık ayrıca önemli bir teşvikte de bulunabilecek. Enerji gideri indirimi şeklinde teşvik uygulaması Bakanlık'ın yapacağı en önemli kolaylık olacak. Daha önce yapılan deneme çalışması sırasında kullanılan 80 milyar liralık elektrik borcunun nasıl formüle edileceği ise henüz belli değil.
TESİS SORUNSUZ ÇALIŞIYOR
Köyceğiz örnek olarak alınsın
Köyceğiz-Dalyan Çevre Koruma ve Altyapı tesislerinin elektrik, personel ve işletme giderlerini kurulan özel birlik karşılıyor
Denizli'deki arıtma tesisi elektrik giderleri karşılanamadığı için çalıştırılamazken, Türkiye ile Almanya arasında 1998 yılında imzalanan Çevre Koruma Mali İşbirliği Anlaşması kapsamında Muğla'da yaptırılan Köyceğiz-Dalyan Çevre Koruma ve Altyapı tesisleri, belediye ve ÖÇK'nın katkıları ile sorunsuz çalıştırılıyor.
Aylık 60 milyar
Tesisin giderlerinin karşılanması ve düzenli bir şekilde çalıştırılması amacıyla 1997 yılında 4 belediye, 14 köy ve Muğla İl Özel İdaresi tarafından oluşturulan Köyceğiz-Dalyan Çevre Koruma Birliği, elektrik, personel ve işletme giderlerini karşılıyor.
Köyceğiz Dalyan Çevre Koruma Birliği Genel Sekreteri Erdem Mersin, birliğin, geçtiğimiz yıl çalışmaya başlayan tesislerinin giderlerinin karşılanması ve düzenli çalıştırılması amacıyla kurulduğunu belirterek, "1997 yılında kurulan birliğimiz altyapı tesislerinin giderlerinin karşılanması görevini üstleniyor. Köyceğiz-Dalyan Çevre Koruma ve Altyapı Tesisleri'nin aylık 60 milyar lira gideri oluyor. Bu masrafın içinde 20 milyar lira elektrik ücreti, 20 milyar lira personel, SSK ve stopaj gideri, 20 milyar lira civarında da akaryakıt, bakım, arıza gideri gibi diğer harcamalar yer alıyor.
Bu paranın karşılanması amacıyla 2003 yılı başında Köyceğiz ve Dalyan Belediyesi ile birliğimiz arasında yapılan protokol ile içme suyu tesisleri birliğe devredildi. İçme suyu, atık su geliri ve su bağlantı ücretleri birliğimize gelir olarak aktarıldı. Ancak bu paralar masrafın yüzde 70'ni karşıladı, yüzde 30'una yeterli gelmedi. Bunun üzerine birliğimiz tarafından 2003 yılı içinde Özel Çevre Kurulu ile protokol imzalanarak, ÖÇK tarafından işletilen Dalyan Günübirlik Tesisleri gelirinin yüzde 55'inin birliğimize aktarılması sağlandı" dedi.
Alman desteği
Alman ve Türk hükümetleri arasında 1998 yılında varılan bir anlaşma ile yapılan Köyceğiz'deki arıtma tesisinin yapım giderlerinin bir kısmı Alman Kredi Teşkilatı KFW tarafından hibe olarak sağlandı; kalan kısmını ise Çevre Bakanlığı karşıladı.
Alman Kredi Teşkilatı KFW, 25.7 milyon DM, Çevre Bakanlığından ise 11.8 milyon DM katkıda bulundu. Toplam 37.5 milyon DM'ye mal oldu. Köyceğiz-Dalyan Çevre Koruma ve Altyapı Tesisleri'nin açılışını dönemin Çevre Bakanı Fevzi Aytekin ve Almanya Büyükelçisi Rudolf Scmith birlikte yaptı. 3 yılda bitirilen arıtma tesislerinin hizmete girmesi ile Köyceğiz ile Ortaca ilçesi sınırları içerisinde kalan bölgenin doğal güzellikleri korundu; tarihi ve doğal yapının ve turistik değerlerin tahribi önlendi.
Köyceğiz-Dalyan Çevre Koruma ve Altyapı tesisleri çalıştırma sisteminin Pamukkale'de kurulan tesisin çalıştırılmasına örnek olabileceği belirtildi. Denizlili turizmciler, "Pamukkale, Karahayıt ve Akköy Belediyeleri su gelirleri ile atıksu bedellerini, tesisin çalıştırılması için kurulan fakat faaliyete geçirilemeyen Pamukkale Arıtma Birliği'ne aktarsın. Çevre Bakanlığı da Kültür ve Turizm Bakanlığı ile anlaşma imzalayarak Pamukkale'ye girişte alınan örenyeri gelirinin bir kısmını bu birliğe devretsin. Çünkü tesisin çalıştırılması Beyaz Cennet'in de kurtuluşu anlamına gelecektir" dediler.
Uydukent'i de çözeceğiz
Pepe, "10 yıldır arapsaçına dönmüş bir sorun için aceleci olmamak gerekiyor. Çalışma bitip rapor hazırlandıktan sonra gerekeni yapacağız" dedi
Kuşadası'nda 4 bin 328 ailenin üye olduğu Uydukent inşaatlarının tekrar başlaması için yapılan çalışmalar son aşamaya geldi.