Kocaeli'nin Dilovası beldesindeki kirliliğin araştırılması amacıyla kurulan TBMM Araştırma Komisyonu üyeleri, Çevre Bakanlığı'ndan aldığı ''mobil ölçüm'' cihazı ile yaptığı incelemelerde çarpıcı sonuçlara ulaştı. Komisyon üyeleri, arıtma sistemi olan 6 büyük fabrikada yaptıkları ölçümde, ''arıtılmış'' atıkların da kirli olduğunu saptadı.
Çok sayıda uzmanı dinlemenin yanı sıra, doğrudan bölgede inceleme ve ''mobil ölçüm cihazı'' ile kirlilik ölçümü yapan komisyon üyeleri, önemli sonuçlara ulaştı. TÜBİTAK'ın, fabrikaların beldede ''kanser'' patlamasına yol açtığı yönündeki incelemesiyle gözlerin çevrildiği Dilovası'nda, sulardaki kirliliğin hem insan hem çevre sağlığını önemli ölçüde etkilediğine dikkat çekiliyor. Komisyon üyelerinin Dil deresinin denize döküldüğü yer ile sanayi tesisleri, Gebze çöplüğünden örnekler alarak yaptıkları ölçüm ve incelemelerle ilgili şu değerlendirmelerine yer verildi:
- Dil deresinin suyu olması gerekenden 4 kat daha kirli. Suda canlıların yaşaması mümkün değil.
- Bölgeyi en fazla kirleten 5-6 büyük sanayi tesisinin arıtma öncesi ve sonrasındaki atıklarından örnekler alındı. Ancak arıtma sonrası da suyun hâlâ kirli olduğu belirlendi.
- Dilovası'nın şebeke suyunun yüzde 75'i kaçak. Bu kaçak abone olmayanların yanı sıra, şebeke kaçağından da kaynaklanıyor. Bu nedenle Dil deresinden şebeke sularına kirli suyun karışma ihtimali var. Ayrıca Dil deresinin yakınında içme suyu kuyuları bulunuyor, insanlar içme suyu olarak bu kuyu sularını kullanıyor.
Komisyon Başkanı Eyüp Ayar, Dilovası'nda içme sularının büyük tehlike oluşturduğunu belirterek Dil deresinin ıslah edilip su şebekesinin de en kısa zamanda yenilenmesi gerektiğini söyledi. Ayar'ın verdiği bilgiye göre komisyon raporunda yer alacak olan bazı öneriler şöyle:
- Beldeye bağlı Tavşanlı köylüleri, içme suyunu kuyulardan sağlıyor. Köy en kısa sürede şehir şebeke suyuna bağlanmalı.
- Türkiye'nin atıkları yakarak bertaraf eden tek tesisi olan İZAYDAŞ, şu anda 25 bin ton kapasiteyle çalışıyor. Tuzla'daki varil olayından sonra İZAYDAŞ'a yoğun talep olduğu için, 2006 sonuna kadar atık kabul etmiyor. Bu nedenle fabrikalar atıklarını yığmaya başladı. Sorunun çözümü için ilk aşamada İZAYDAŞ'ın kapasitesi yılda 100 bin ton atık bertaraf edecek şekilde arttırılmalı, ayrıca yeni atık bertaraf tesisleri kurulmalı.
- Dilovası'nda organize sanayi bölgesi içinde yer alan Yeniyıldız ve Fatih mahalleri taşınmalı.