Haiti depreminin yıldönümünde, ölümcül kolera salgınının
başgöstermesinden ise aylar sonra, bulaşıcı hastalıkların durdurulması
amacıyla yapılacak konutlar için düzenlenen ARCHIVE mimari tasarım yarışmasının
sonuçları açıklandı.
New York ve Londra merkezli sivil toplum
kuruluşu "Architecture for Health in Vulnerable Environments -
ARCHIVE" (Kırılgan Alanlarda Sağlık için Mimari) tarafından düzenlenen
ve dünya çapında 147 mimari ekibin başvurduğu yarışmanın sonuçları dün (12 Ocak
2011) kamuoyu ile paylaşıldı.Yarışmada ödüle değer
görülen 5 mimari ekip, konutlarını, Haiti'nin
batısında yer alan sahil kenti Saint-Marc'ta inşa edecekler.
İnisiyatif; tahrip olan alanlarda seri üretimi yapılabilecek
konut önerileri için açılan ve halen devam etmekte olan “Building Back
Better Communities” (Daha İyi Topluluklar İnşa Etmek) mimari tasarım
yarışması ile benzer bir amaçla yola çıkmıştı.
Yerel malzeme kullanımı
ve mevcut bina tipleri ile uyum içinde olmanın vurgulandığı ARCHIVE
yarışmasında katılımcılardan; verem hastalığının yayılmasının önüne
geçmek üzere, kalabalık insan topluluklarının yaşadığı yerleşimler
içerisinde, iyi havalandırılmış mekanlar geliştirilmeleri
istenmiş ve her bir konutun toplam maliyetinin 50 bin
doların altında tutulması belirtilmişti.
Yarışmada ödüle değer görülen 5 proje şöyle
sıralanıyor:
Birincilik Ödülü: 
"Breathe
House" / Anselmo Canfora, Michael Stoneking (ABD,
İngiltere)
İkincilik Ödülü: 
"Maison
Canopy" / Lilian Sherrard, Brook Sherrard (ABD)
Üçüncülük Ödülü:
"Shutter
Dwelling" / Sara Parlato, Roberto Pennachio, Andrew Tulisi (İtalya)
Mansiyon Ödülü: 
"Bois
l’Etat" / Gregory Canaras, Wayne Norbeck, Jordan Rogove
(ABD)
Başarı Ödülü: 
"Cycle
House", Henry Luis Oquet, Kenneth Lopez, Arlin Morales / Dominik Cumhuriyeti
İlk beşe giren projelerin prototipi yapılacak
Mimar Anselmo
Canfora'nın ekip başı olduğu, ABD - İngiltere ortak girişimi ile
hazırlanan ve yarışmada birinciliğe değer görülen “Breathe
House” (Nefes Evi), içerdiği tavan vantilatörleri ve duvarlarda yer
alan delikli ahşap paneller ile istenen hava sirkülasyonunu sağlıyor.
Kalabalığın önüne geçmek içinse Canfora, uyuma mekanlarını ayrı bir binaya
taşımış.
“Breathe House”un ve diğer dört finalistin projenin birer
prototipi, Saint-Marc'ta devlet mülkiyetinde olan bir yapı
adasına uygulanacak.
Başkent Port-au-Prince'ten gelen mülteci akını
nedeniyle, deprem öncesinde ve sonrasında verem ile sürekli mücadele halinde
olan kent, sıhhi hizmetler konusunda çok fazla çaba gösteriyor. Zira, geçen
sonbahar yaşanan kolera salgınının merkezi de Saint-Marc olmuştu.
2011 Haziran'ında yapılması öngörülen beş prototip,
mevcut sakinler ile altı aylık bir denemeye tabi tutulacak. Sonrasında ise
ARCHIVE, bu prototiplerden birini, aynı alanda seri üretimine geçilmesi için
seçecek. Kar amacı gütmeyen bir organizayon olan ARCHIVE, yeni konutların
inşasını kendi kaynakları ile karşılayacağını da beyan etti.
Aynı
zamanda geçici konut konusunda uzmanlaşmış "Initiative reCOVER"
(GeriKAZANIM İnisiyatifi) programının da yürütücülüğünü üstlenen, University of
Virginia'da mimarlık profesörü Anselmo Canfora; "Topluluk
üzerine odaklanan yarışma konseptini çok beğendik" dedi ve kendisine, Haiti'ye
yardım edebilme fırsatı tanıdığı için ARCHIVE'e teşekkür etti.
ARCHIVE
derneğinin kurucusu Peter Williams'ın verdiği bilgilere göre,
verem; Haiti'de görülen salgın hastalıklar arasında AIDS'in ardından, en önemli
ikinci ölüm nedenini oluşturuyor. Haiti nüfusu incelendiğinde, her 10 bin kişide
300 verem vakasına rastlanırken, bu rakam ABD nüfusunda her 100 bin kişide 2
vakaye denk geliyor. Williams, yarışmaya ilişkin açıklamsını şu ifadelerle
tamamladı:
"Bu yarışma fikri, deprem öncesinde ortaya çıkmış olsa da tabi
ki, konut ve sağlığı bir arada ele alan ilk yarışma değil. Ama, bu sorunu ön
planda tutarak birşeyler inşa etmeye çalışan ilk yarışmalardan biri denilebilir.
Bugüne dek, bu yönde bir stratejinin uygulanması konusunda çok çok az şey
yapıldı. Ve bizim temel amacımız da bu gidişatı değiştirmek."
Yarışmaya başvuran diğer projeleri görmek ve ARCHIVE hakkında ayrıntılı
bilgi edinmek için tıklayınız.