Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) tarafından hazırlanan 'Nükleer Teknoloji ve Enerji Geliştirme Projesi', Bakanlar Kurulu kararı için Başbakanlık'a sunuldu. TAEK, proje çerçevesince nükleer elektrik santrali için teknik kriterleri dikkate alarak sekiz yer önerdi. Bakanlar Kurulu şimdi santral yapımı için önerilen bu yerlerden birini veya birkaçını seçecek.
Kurulacak nükleer santral, uluslararası standartlar ve taahhütler dikkate alınarak ileri teknoloji ile yapılacak.
Proje;
-Nükleer santrallerin yanısıra nükleer enerji üretim tesislerinde yerli katkının en yüksek düzeye çıkarılması,
-Yerli tasarım ve üretime dayalı araştırma ve güç reaktörleri ile parçacık hızlandırıcılarının kurulması,
-Tıp ve endüstrinin radyoizotop ihtiyacının yerli olanaklarla karşılanması,
-Uranyum zenginleştirme dahil yakıt çevrimi tesisleri kurulması,
-Uranyum ve toryum aranması,
-Nükleer Teknoloji Merkezi kurulması
gibi faaliyetleri de kapsıyor.
Santral yerleri nasıl belirlendi?
Santral yerini belirlerken, 'soğutma suyu temini, taşımacılığın kolaylığı, sivil hava uçuşlarının olup olmadığı, sosyal çevre, deprem, tsunami olasılıkları, uluslararası güvenlik' gibi konular başta olmak üzere, 40'ın üzerinde parametreye dikkat edildi.
Nükleer santral malzemelerinin çok büyük boyut ve ağırlıkta olduğunu, bu nedenle ulaşımın önemine işaret eden yetkililer, ''örneğin bir anda 700 tonluk parça taşınabilecek. Bu yüzden yüklerin hangi liman aracılığıyla, hangi yoldan, hangi viyadük üstünden, hangi köprüden yapılacağı değerlendirildi'' dedi.
Santral lisansını TAEK verecek
Projeye göre, nükleer santral lisansı TAEK tarafından verilecek, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) nükleer santral işine karışmayacak.
İleri dönemde, konuyla ilgili mevzuat hazırlanarak lisans verme işi TAEK'ten ayrılıp, bu konuyla ilgili başka bir kurum açılabilecek.
Nükleer program çerçevesinde Maden Tetkik Arama (MTA) Genel Müdürlüğü ile TAEK ortaklaşa uranyum arama faaliyetlerine başlayacaklar. Konuyla ilgili olarak öncelikle bir harita hazırlanacak ve uçakla tüm Türkiye taranacak, ardından detaylı taramaya geçilecek.
'Atıklar nereye gidecek?' endişesi
TAEK Başkanı Okay Çakıroğlu da, günümüzde nükleer santraller için çok geniş güvenlik tedbirleri alındığını, bu tedbirler alındıktan sonra nükleer santrallarden korkmanın gereksiz olduğunu söyledi.
Çakıroğlu, nükleer atık konusunda Türk kamuoyunda çok yanlış yargılar olduğunu ve 'nükleer atık' dendiği zaman herkesin korkuya kapıldığını anlattı.
Nükleer atıkların içerisinde platinyum gibi çok değerli materyaller olduğunu ve bu atıkları Rusya ve Fransa gibi ülkelerin istediğini de belirten Çakıroğlu, ''bu atıklar ihraç edilebilir. Çok büyük bir program olursa da atık deposu kurulur, atıklar depolarda saklanabilir. Atıkların içlerinde kıymetli materyaller olduğu için yeniden kullanılabilir'' diye konuştu.