Amerika'da 11 Eylül saldırıları sonucu yıkılan ikiz kulelerin bulunduğu, 'Sıfır Noktası' olarak adlandırılan bölgede İslam Kültür Merkezi yapılmasıyla ilgili tartışmalar sürerken, Türkiye'nin Amerika'nın başkenti Washington'da cami inşaası için sürpriz bir hamle yaptığı ortaya çıktı. Washington DC'de Diyanet Vakfı'nca 10 yıl önce satın alınan 63 bin metrekarelik araziye, ABD'nin en büyük camii ve kültür merkezi yapılması için Türkiye'ye izin verildi.
Amerika'daki cami projesi, Dışişleri Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Bardakoğlu'nun çalışmasıyla yürütülüyor. Diyanet İşleri'nin Yurtdışından Sorumlu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Görmez ile Amerikan Din Hizmetleri Müşaviri Prof. Dr. Mehmet Paçacı, Washington'daki ilk Türk Müslüman eseri olacak cami için, ülkenin imar yasalarına göre, sivil toplum kuruluşlarına, komşu evlere ve kiliselere ziyaretlerde bulundu. Yapılacak eser bölgedeki komşulara anlatıldı. Ellerinde Türk lokumu ve Türk kahvesiyle ziyaretleri gerçekleştiren Görmez ve Paçacı, caminin Osmanlı, Selçuklu ve Cumhuriyet dönemi Türk mimarisinin izlerini taşıyacak estetik bir yapı olacağı, ağaçların kesilmeyeceği, bölgede trafik yoğunluğu yaşatmayacağı şeklinde bilgiler aktardı. Kompleksin büyüklüğünden ne amaçla kullanılacağına kadar her türlü bilgiyi içeren sunumlar yapıldı. Çevrede yaşayanlar ve kilise yetkilileri ikna edildi. Cami ve külliye yapımı için 1/5 binlik avam proje, Hassa Mimarlık tarafından çizildi. Proje, Washington DC Belediyesi'nce kabul edildi. Ruhsat ve temel atma için Ekim ayında yapılacak belediye seçimleri bekleniyor.
Habertürk'e anlattı
Proje Sorumlusu Prof. Dr. Mehmet Görmez, Amerika'daki Türklere ait estetik ve büyüklük açısından ilk ve tek olması hedeflenen cami kompleksi için şu bilgileri verdi: "Washington'da yaklaşık 15 bin vatandaşımız yaşıyor. Hiç camimiz yoktu. Cuma ve bayram namazları bir barakada kılınıyordu. Kültürel ve sosyal etkinliklerini gerçekleştirebilecekleri mekanları da yoktu. Hem ibadet hem de her türlü bilimsel ve kültürel faaliyetin icra edileceği bir merkez olacak. Ekim ayında Amerika'daki belediye seçimlerinden hemen sonra ruhsat işlemleri de bitirilip temel atılacak."
Onay Obama döneminde alındı
Amerika'daki araziyi Diyanet Vakfı'nın 2000 yılında satın aldığını belirten Profesör Görmez, "Çalışmaları başkanlığını Mehmet Paçacı'nın yaptığı Amerikan Türk Toplumu Derneği'nin (TAC) yürütüyor. Oradaki ilgili belediyelerin İskan Kanunu'na göre; kiliseler, sivil toplum kuruluşları ve evlerde sunumlar yapıldı, proje anlatıldı. Çevredeki insanlar projeyi görünce semtlerine çok büyük bir değer katacağına inandıklarını bize bildirdiler. Yılların hayaliydi. İlk onayımızı Obama döneminde aldık. Amerika'da bizim açımızdan bir ilk olacak" diye konuştu.
'Kapı kapı gezeceğiz'
Ünlü Mimar Muharrem Hilmi Şenalp, cami projesiyle ilgili olarak şunları söyledi: "Tokyo'da elimize kahve, lokum ve oranın usulüne göre havlumuzu alıp kapı kapı gezmiştik. Amerika'da da komşulara mutlaka sormak zorundayız. Ayrıca kiliselere de gidildi. Bütün komşuların cami yapımı için muvaffakat vermesi gerekiyor. Bazı komşular, 'burası bir konut alanıydı, siz gelirseniz bizim mülkümüzün değeri artar' diye olumlu bir tepki de verdi. Sistem böyle. Bırakın bir ibadethane yapmayı orada bir AVM yapsak da aynı süreç yaşanır" dedi.
Fatih Camii'ne benzeyecek
Maryland Üniversitesi ile NASA (Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi) arasında bulunan Diyanet Vakfı'na ait arazide inşa edilecek olan projeyi, Tokyo Camii mimarı Muharrem Hilmi Şenalp çizdi. Bir Türk Kültür Evi olarak planlanan proje, içerisinde gölet de olan ağaçlar arasındaki kampus içerisinde inşaa edilecek. Mimari açıdan kubbeleri ve külliyesiyle Fatih Camii'ne benzeyecek. Bin kişiyi alabilecek büyüklükte olacak. Külliyede ayrıca Safranbolu evlerine benzeyen, ortasında fıskiyeli bir havuz da yer alan komplekste, İslam Araştırma Enstitüsü, bahçesinde Osmanlı-Selçuklu mimarisinin izlerini taşıyan 2 çeşme, 1 şadırvan, araştırmacılar için 5'er kattan oluşan 10 ayrı blok halinde konutlar bulunacak. Üniversitede okuyan Türk öğrenciler için bir öğrenci yurdu da olacak.
Diyanet Afrika'ya da camii yapacak
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın yeni dönemde yurtdışında camii yapımına çok önem verdiğini kaydeden Prof. Dr. Mehmet Görmez, Bosna'da 3, Rusya'da 5, Kazakistan'da ise 1 cami inşaatının sürdüğünü, Arnavutluk, Kosova'da da cami yapılacağını bildirdi. Afrika'da cami yapımını planladıklarını da kaydeden Görmez, Moğalistan'ın ilk camisini yaptırmak için de çalışma başlattıklarını söyledi.