ABD Müşterek Kuvvetler Komutanlığı’nın jeopolitik ve teknolojik değişimlerin önümüzdeki 25 yıl içinde askerlik sanatını nasıl etkileyebileceğiyle ilgili raporunda, temiz su kaynaklarındaki kıtlığın “ırk, kabile ve siyasi grup savaşlarına yol açabileceği” değerlendirmesine yer veriliyor.
“Müşterek Faaliyet Ortamı 2010” başlıklı raporda, “Amerikan silahlı kuvvetlerinin düşmanlarının yaratıcılık ve yeteneği karşısında şaşırabileceği” ifade edilerek şöyle deniliyor: “Hedefimiz bu şaşkınlığı saf dışı etmek değildir; bu olanaksızdır. Hedefimiz, geleceğin dikkatli bir değerlendirmesi üzerinden, bu şaşkınlık kaçınılmaz hale geldiğinde asgari zorlukla kendisini uyarlayabilecek bir müşterek kuvvetin özniteliklerini belirlemektir.”
Raporda, mali darboğaz nedeniyle ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’un federal bütçeden aldığı payın yüzde 10’un altına düşebileceğine ve bunun kuvvetlerin mevzilenişini etkileyeceğine dikkat çekiliyor. Nüfusun yaşlanması ve kültürel ayrılıklar nedeniyle Çin’in istikrarsızlaşmasından küresel ısınmaya; Türkiye, Mısır, Brezilya ve Vietnam gibi ülkelerin bölgesel güçlerinin yükselişinden uzayda güç mücadelesine kadar birçok konuda öngörülerin aktarıldığı raporda, Türkiye’nin adı, temiz su kaynağı kıtlığının artmasıyla ilgili olarak da geçiyor. Raporda yer alan tahmine göre, kirlenme ve nüfus artışıyla birlikte, 2030 yılına yaklaşılırken dünya nüfusunun yüzde 40’ını oluşturacak 3 milyar kişi temiz su kaynağına muhtaç hale gelecek. Su tüketiminin yüzde 70’i tarımda, yüzde 20’si sanayide, yüzde 10’u ise evlerde gerçekleşirken, özellikle Yakındoğu ve Kuzey Afrika’daki gelişmekte olan ülkelerin tarımsal üretim için harcadıkları su miktarı bu oranın üzerinde seyredecek.
Yağışların ihtiyaca karşılık vermemesi çiftçileri yeraltı sularını kullanmaya itecek, tükenen yeraltı sularının yenilenmesi ise yüzyıllar alacak. Eriyen buzullardan beslenen Asya’daki büyük nehirler üzerine yapılan dev barajlar Hindistan, Pakistan, Çin, Nepal, Tayland gibi ülkelerde tarımla geçinen yaklaşık 1 milyarlık nüfusu kıtlığa ve göçe sürüklerken, sınır çatışmalarını gündeme getirebilecek.
Benzer bir durumun Ortadoğu’da da söz konusu olduğuna değinilen raporda şu ifadeler yer alıyor:
“Su üzerinden savaş olasılığı önemsiz görülmemelidir. 1967’de Ürdün ve Suriye’nin Ürdün Nehri’ne set çekme çabaları İsrail ve komşuları arasındaki 6 Gün Savaşı’nda pay sahibi olan bir nedendir. Bugün, Mezopotamya havzasının su kaynağı olan Yukarı Fırat ve Dicle nehirleri üzerindeki Türk barajları Suriye ve Irak için benzer sorunlar yaratmaktadır. Türkiye’nin doğusundaki dağlık vadileri sulamak için suyun yönünün değiştirilmesi akan su miktarını azaltmaktadır. Yerel bile olsalar, su kıtlığının ateşlediği anlaşmazlıklar kolayca bütün bölgeleri istikrarsızlaştırabilir.”
Raporda, ABD su kıtlığından doğrudan etkilenmese bile, salgın hastalıkların, silahlı grupların su kaynaklarına el koyması ile yaşanacak toplumsal kaosların, ABD’nin gelecekteki komutanlarının göz önünde bulundurması gereken sorunlar olabileceğinin altı çiziliyor.