Alman Enerji Şirketi RWE'nin Türkiye Holding A.Ş Üst Yöneticisi (CEO) Andreas Radmacher, Türkiye'de enerji üretim yatırımı yapmak isteyen kendileri gibi birçok yabancı yatırımcının olduğunu, ancak bir çoğunun üretilen elektriğin ne şekilde satılacağı konusunda soru işaretleri bulunduğunu söyledi.
Radmacher, Türkiye'de enerji piyasasının tamamen serbestleşmesi yönünde atılacak adımların önemini vurgularken, bu kapsamda öncelikle elektrik borsası gibi somut adımların atılması gerektiğini ifade etti.
Radmacher, A.A muhabirine yaptığı değerlendirmede, Türkiye pazarına 2 yıl önce girdiklerini belirtirken, geçen sene ortakları Turcas ile birlikte Denizli'de 800 Megavat doğalgaz kombine çevrim inşası yatırımına karar verdiklerini söyledi. Büyüyen Türk ekonomisinde enerji arzının arttığına işaret eden Radmacher, enerji sektöründe üretim alanında yatırım yapılması gerektiğini kaydetti.
Üretimden sonraki en önemli unsurun piyasanın şekillenmesi olduğuna işaret eden Radmacher, ''Birinci misyonumuz üretim, ikinci misyonumuz Avrupa'da edindiğimiz tecrübe ve deneyimler doğrultusunda enerji piyasanın serbestleşmesi konusunda burada know-how'ımızı gerekli olan mecralarla paylaşıyor olmak'' dedi.
''Bir an önce elektrik borsası oluşturulmalı''
Türkiye'de Dengeleme Uzlaştırma Yönetmeliği (DUY) kapsamında bir dengeleme piyasası kurulduğunu hatırlatan Radmacher, bunun şebekede dengeyi sağlamak için kurulan bir mekanizma olduğunu, spot bir piyasa olmadığını söyledi.
Bir sonraki adım olarak da spot ve vadeli piyasaların ortaya konulmasının önemli olduğunu vurgulayan Radmacher, bu piyasanın kurulmasının en önemli şartının da bir an önce enerji borsasının oluşturulması olduğunu kaydetti.
Türkiye'de enerji üretim yatırımı yapmak isteyen kendileri gibi birçok yatırımcı olduğunu belirten Radmacher, ancak bir çoğunun eksik olduğu noktanın üretilen elektriğin ne şekilde satıldığı ve satılacağı konusu olduğunu ifade etti. Radmacher, şöyle devam etti:
''Yani 3-4 sene öncesinde, vadesinden önce elektrik satış ortamı var mı, yok mu? Soru buraya gelip dayanıyor, bu ortam maalesef yok. Bu durumda şirket üretilen elektriği satmak, son tüketiciye serbest tüketiciye ulaşmak için kendi satış ekibini kurmak durumunda. Üreticiler satış ekibi kurma ve serbest tüketiciye satış yapma konusunda istekli değillerdi, çünkü onların ana işleri üretim yapmaktı. Elektrik borsası, vadeli işlemler yapabilecek ortam oluştuğu zaman bütün bu yatırımcılar daha rahat şekilde elektrik enerjisi satış imkanına sahip olacak. Bu da arz güvenliğine katkı sağlayacaktır.''
Bu kapsamda da iki önemli fayda bulunduğunu anlatan Radmacher, böylelikle daha fazla yatırımcı geleceğini ve Avrupa ülkeleriyle elektrik alışverişi yapılabileceğini ifade etti.
İkinci bir faydanın da tüketiciye sunulacak hizmetin artması olduğuna dikkati çeken Radmacher, tüketici için bir çok seçenek olacağını, alıcının tedarikçi değiştirme özgürlüğüne kavuşacağını kaydetti. Radmacher, oluşacak bu piyasanın yeni istihdam da yaratacağını sözlerine ekledi.
''Enerji piyasasındaki gelişmeleri olumlu buluyoruz''
Türkiye'de enerji piyasasındaki gelişmeleri çok olumlu bulduklarını belirten Radmacher, artık Türkiye'de gelişime açık bir enerji sektöründen bahsedildiğini söyledi.
Şu anda Türkiye'nin piyasanın tamamen serbestleşmesi, liberalleşmesi konusunun daha ilk aşamasında olduğunu belirten Radmacher, önceikle yatırımların enerji piyasasının gelişmesi yönünde atılmasının önemini vurguladı.
İkinci etapta da piyasanın tamamen serbestleşmesi ve bununla ilgili olarak da somut adımların atılması gerektiği anlatan Radmacher, ''Türkiye'de, bir sonraki yatırımımızı yapabilmemiz için elektrik borsası gibi somut adımların atılması önemli'' dedi.
Piyasada şeffaflık ve adil oyun alanının da çok önemli olduğunu ifade eden Radmacher, hiç bir yabancı yatırımcının, kimin kimi ne şekilde sübvanse ettiği belli olmayan, şeffaf olmayan bir yapı içinde yer almak istemeyeceğini bildirdi.
Türkiye'de enerji alanına dönük alınan politikaların stratejilerin bu yönde devam ettirilmesi gerektiğini belirten Radmacher, ''Gerek Türk Hükümeti olsun, gerekse Enerji Bakanlığı, diğer sorumlu otoriteler olsun, Türkiye enerji piyasasının likit piyasa olma yönünde, tamamen serbestleşmesi yönünde gerekli adımları atmalıdır. Bu zorlu bir aşamadır ama bunun üstesinden geleceklerine inanıyorum'' diye konuştu.
Bu kapsamda elektrik borsası kurulmasının gerekliliğini yineleyen Radmacher, elektrik borsasının kurulmasının paralelinde diğer adımların da atılması anlamına geldiğini kaydetti.
Komşu ülkelerle enerji ticareti
Türkiye'de güçlü bir ekonomi gözlemlediklerini belirten Radmacher, Türkiye'nin enerji piyasasında komşu ülkelerle ilişkilerini göz ardı etmemesi gerektiğini, burada Türkiye'ye önemli bir rol düştüğünü söyledi.
Komşu ülkelerle gerekli bağlantıların olmasının piyasanın daha olumlu bir şekilde biçimlenmesi anlamına geldiğine işaret eden Radmacher, fiziki bağlantıların bir şekilde olduğunu ancak bu bağlantıları piyasalaştırmak ticari ortamlara dönüştürmek gerektiğini vurguladı.
Şu anda Türkiye'nin Avrupa şebekesine bağlanmış durumda olduğuna dikkati çeken Radmacher, bu şebekeye bağlantı nedeniyle elektrik alışverişi yapabilecek durumunda olduğunu söyledi.
Yani komşu ve Avrupa ülkelerinden Türkiye'ye elektrik gelebileceğini ifade eden Radmacher, ancak elektrik borsası oluştuğu zaman bu işlemlerin kolaylaşabileceğini savundu.
Türkiye'de üretim yatırım planı
RWE'nin Avrupa'nın büyük entegre enerji şirketleri arasında yer aldığını anlatan Radmacher, amaçlarının Avrupa'da lider konuma gelmek olduğunu bildirdi. Bu kapsamda büyüyebilecekleri pazarlara daha çok odaklandıklarına işaret eden Radmacher, Türkiye'nin de büyümeyi hedefledikleri ülkeler arasında yerini aldığına dikkati çekti.
Türkiye'de üretim alanında yatırım yapmayı hedeflediklerini belirten Radmacnher, bunun kömür santrali, doğalgaz santrali şeklinde ya da yenilebilir enerji alanında olabileceğini söyledi.
Radmacher, enerji özelleştirmeleriyle ilgilenip ilgilenmediğinin sorulması üzerine de ''portföy değerlendirmesi yapıyoruz. Özelleştirme alanında da bir takım görüşmeler de yapılıyor ama size şu konuda, şununla spesifik olarak görüşüyoruz diye bilgi veremem'' dedi.