Başkanlığını Ahmet Genç'in yaptığı AKP'li Eyüp Belediyesi, yüz yıllık Pierre Loti Tepesi'nin adını Eyüp Sultan Tepesi olarak değiştirmek için teklif sundu.
AKP'li Ahmet Genç'in başkanlığını yaptığı Eyüp Belediyesi, yaklaşık yüz yıllık Pierre Loti Tepesi'nin adını "Eyüp Sultan Tepesi" olarak değiştirmek için İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi'ne teklif sundu. Teklif, ilgili komisyona sevk edilirken, CHP'liler Pierre Loti isminin ortadan kaldırılmak istenmesini "fanatizm" olarak nitelendirdi.
Pierre Loti Tepesi'ne "Eyüp Sultan Tepesi" isminin verilmesiyle ilgili Eyüp Belediye Meclisi tarafından alınan teklif kararı dün Büyükşehir Belediye Meclisi'ne getirildi. Teklifin başlığında, "Eyüp Belediyesi Sosyal Tesisleri ve teleferik üst ayağının bulunduğu tepenin 'Eyüp Sultan Tepesi' olarak isimlendirilmesi" başlığı yer aldı. Meclis de teklifi Harita Komisyonu'na havale etti. Bu teklif, Komisyon'un hazırlayacağı raporla birlikte tekrar Büyükşehir Meclisi'ne gelecek ve görüşmeye açılacak.
CHP'den Muhalefet
CHP'li Eyüp Belediye Meclis Üyesi Ali Lütfü Gündoğdu, teklifin Eyüp Belediye Meclisi'ne, "Başkanlık Makamı"na olarak geldiğini belirterek şunları söyledi: "Biz teklife muhalefet ettik. Böyle bir isim değişikliğinin doğru olmayacağını, bütün dünyanın burasını Pierre Loti Tepesi olarak bildiğini söyledik. Ancak AKP'liler böyle bir teklif kararı aldı."
Büyükşehir Belediye Meclisi CHP Grup Başkanvekili Kemal Akar da, "Pierre Loti sıradan bir isim değil. İstanbul'un kültürüne kazınmış bir isim. 2010 Avrupa Kültür Başkenti olma iddiasındaki İstanbul'da Pierre Loti ismini yok etmek değil, korumak gerekir. Bunun altında fanatizm yatıyor" diye konuştu.
Değişikliğin kültürel mirasa saygısızlık olacağını kaydeden Akar, şöyle devam etti:
"Hani yerleşik isimleri değiştirmeme konusunda ilke kararı alınmıştı. Bir gün Ayasofya'nın, Aya İrini'nin adının değiştirilmesi de istenebilir mi? Eyüp Belediyesi'nden gelen bu teklifi, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi'nin kabul edeceğini zannetmiyorum."
Büyükşehir Tek Yetkili
Cadde, sokak ve meydanlara isim verilmesi, isimlerin değiştirilmesi, yasa gereği Büyükşehir Belediye Meclisi'ne ait. İlçe belediyeleri sadece Büyükşehir Meclisi'ne teklifte bulunabiliyor. Bu teklif Harita Müdürlüğü aracılığıyla Meclis'e geliyor. Meclis kabul ederse isimlendirme yapılıyor.
Türkiye Aşığı Pierre Loti
Yazdığı eserler ve yazılarla "Türk dostu" olarak bilinen Fransız yazar Pierre Loti (1850-1923) Fransız donanmasında uzun yıllar deniz subaylığı yaptı. Birçok defa İstanbul'a geldi. İkinci gelişinde 26 yaşındaydı ve Hasköy'de kiraladığı evde ilk romanına konu olan "Aziyade"yi tanıdı. 1913'te yazdığı "Can Çekişen Türkiye" yapıtında Türkiye'nin Batı dünyasıyla ilişkilerini konu edindi.
Kısa süre kaldığı Divanyolu'nda eve ve evin bulunduğu sokağa Pierre Loti adı verildi. Pierre Loti, 19. yüzyılın sonlarına kadar Rabia Kadın Kahvehanesi'ne sık sık uğradı. Zamanla kahvehanenin adı Pierre Loti Kahvehanesi olarak anılmaya başladı. Kahvehaneyle birlikte tepenin adı da Pierre Loti Tepesi olarak yerleşti. Pierre Loti Tepesi'ne turistik tesisler ve teleferik yapıldı.
İsim Değişikliği Önerisine Tepkiler
'Osmanlı'nın hoşgörüsüne bile tahammül kalmadı'
Eyüp Belediyesi'nin teklifi tartışma yarattı. Tarih Vakfı Başkanı Halim Bulutoğlu ve Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şube Başkanı Eyüp Muhçu kararı eleştirdi.
Tarih Vakfı Başkanı Halim Bulutoğlu:
Semt ve cadde isimlerini değiştirmek kent belleğini ortadan kaldırmaktır. İsim değiştirmek tekdüzeleştirmek, farklılıkları ortadan kaldırmaktır. Böyle bir şey Türkiye'nin son zamanlarda bozulan imajının daha da bozulmasına katkı sağlar. Bu, Türkiye'de Osmanlı'nın hoşgörüsüne bile tahammül kalmadığını gösterir.
Pierre Loti ismi, üstelik İstanbul'un tanıtımı için son derece önemlidir. Böyle bir şey, etnisite ve ümmet üzerinden kente bakılıyor demektir. Eyüp Sultan'ın ne kadar önemli olduğu tartışılmaz bile. Ama, tepenin adını değiştirerek oraya Eyüp Sultan'ın adının verilmesi, Eyüp Sultan'ın tarihini yüceltmez. Eyüp Sultan Camii, meydanı ve çevresindeki külliyesi ona hak ettiği saygınlığı zaten sağlıyor. Pierre Loti adı Eyüp'e ayrı bir değer katıyor. Hem turizm açısından hem tarih açısından.
Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şube Başkanı Eyüp Muhçu:
Cadde, sokak, meydan isimleri bir kentin kimliğidir. Bu isimlerle o kentin tarihteki yerini, önemini anlarız. Bu isimler o kentle ilgili geçmişten günümüze yazılmış bir mektup gibidir. Cadde, sokak isimlerini değiştirmek geleceğe yazılmış mektupları yok etmek demektir. Pierre Loti'nin ismi o tepeye, Osmanlı'ya yaptığı hizmetlerin bir takdiri olarak verilmiştir. Pierre Loti ismi o bölgenin tarihinin bir parçasıdır. Bu ismin şu veya bu şekilde ortadan kaldırılmak istenmesi çok yanlış olur. İstanbul'un tarihi kimliğine zarar verir.