Anadolu Selçuklu Devleti zamanında inşa edilmiş
kervansaray ve ticaret yolları, sanat
tarihçisi Prof. Dr. Osman Eravşar tarafından incelendi ve
"Anadolu Selçuklu Kervansarayları" ismiyle kitaplaştı. Kitap,
Konya Selçuklu Belediyesi tarafından da yayımlanmış. Nerede
hangi kervansaray var, tarihi ne zamana dayanır, bugüne kadar nasıl ulaşmış, bir
bir anlatılmış. Bugüne kalanlar, restorasyona girenler, izi olup da kendisi
olmayan bütün kervansaraylarla ilgili bilgilerse eksik bırakılmamış.
Kitap, görsel bakımdan da epey zengin. Kervansaraylar, bugünkü haliyle
İbrahim Dıvarcı, Ahmet Kuş ve Fevzi Şimşek tarafından fotoğraflanmış ve kitapta
yerini almış. Ayrıca, Anadolu'daki tüm kervansaray ve ticaret yolları zihinlerde
oturması için haritalandırılmış. Kitapta, Anadolu Selçukluları tarafından
yapılmış 76 kervansaray 19'u üzerinden anlatılmış. İşte bu hanlardan bazıları...
Altunapa Hanı: Konya Beyşehir yolu üzerinde. Bir tepenin
güney yamacına kurulu. Han, 1967'de Altınapa Çayı üzerine yapılan baraj suları
altında kalmış. Su azaldığında ortaya çıkıyor. Han 13. yüzyıl başında inşa
edilmiş.
Alara Han: Antalya-Manavgat arasına, Alara Çayı'nın kıyısına
1231'de I. Alâeddin Keykubat döneminde, kale görünümünde yapılmış. Bugün
restoran.
Dokuzun Hanı: Konya, Akşehir, Afyon yolu üzerinde, 1210
yılında Emir Hacı Osman adlı bir hayırsever tarafından inşa edilmiş. Bugün
restore edilmiş ve lokantaya dönüştürülmüş.
Aksaray Sultan Hanı: Konya-Aksaray arasındaki ticaret yolu
üzerinde, 1229'da Alâeddin Keykubat döneminde inşa edilmiş. Bu güzergâh
Selçukluların ana kervan yollarından. Bu yüzden, Aksaray Sultan Han'ı en önemli
kervansaraylardan. Günümüze hanın sadece bir kısmı ulaşmış.
Ezine Pazarı Hanı: Tokat ve Amasya yolu üzerine 1238 yılında
inşa edilmiş. 1650 yılında da Mehmet Çavuş adlı biri tarafından onarılmış.
Durak Han: Sinop-Vezirköprü arasında 1266 yılında III.
Giyaseddin Keyhüsrev döneminde Pervane Munieddin Süleyman bin Ali adında bir
hayırsever tarafından inşa edilmiş. Fakat, hanın özgün hali günümüze ulaşamamış
ve bir benzeri yerine inşa edilmiş.