O, asfaltta lastik izi bırakan metro. O, teklediğinde elbirliğiyle ittirilen “büs.” O, İstanbul’un yoksul semtleriyle varsıl semtlerini bir çırpıda bağlıyor. O, Hindistan trafiğine dönmüş E-5 trafiğini Musa gibi ikiye yarıyor. O bir fenomen. O bir metroseksüel. Öylesine tartışıldı ki, Hollandalılar Eindhoven’daki sistemi değiştirdi.
İstanbul’un çok tartışmalı götürgeci metrobüs, şimdi de “yolculara metrobüs ittirme” uygulamasına geçiyor. Şaka değil; İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri (İETT), yolcuların metrobüsü ittirmesi için belge düzenlemiş. İttirmenin belgesi olur mu demeyin, ya da deyin. Bundan sonra metrobüs bozulduğunda şoför kalkıp size “Haydi tüm yolcular hep beraber itelim” derse de bozulmayın... Aşağıda şoförlere asfaltın bozulmaması için fren yapmaktan kaçınmalarını bildiren bir evrak bulacaksınız. Ayrıca, yarısı yolda duran gişe kabinleri, E-5’le kot farkı olan yerler, geçişi zorlaştıran dar bölümler, yola doğru yamulmuş bariyerler, yanlış yapılmış mazgallar, çukurlar, tümsekler, yarıklar var.
Metrobüs hattına taşınmış plastik personel tuvaleti, Okmeydanı’nda yola fırlayıp duran bir grup çocuk, ağır çalıştırılmaktan çıldırmış şoförler ve İETT’nin yeni projeleri... Mart 2009 Yerel Seçimleri’ni İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’a kazandıran “ittirmek suretiyle hareket ettirilen” metro-kağnılar için arıza, yolculuğun günlük bir parçası. Preslenerek birbirine tutturulan yolcular inebilmeye-binebilmeye razı. Müteahhit ve taşeron firmalara yapılan kıyakları İstanbul halkı takmıyor bile. Peki ama neden bozuluyor bu trilyonluk metrobüsler?
Şofööör, orta kapııı!..
Onu en iyi bilen şoförlerine göre proje başlı başına mühendislik hatası. İşçilik kötü, personel yetersiz ve kullanması zor... Asfalt gündüz sıcağında döküldüğünden tutmamış, ince ve dayanıksız. Araca kapasitesinin üzerinde yolcu alındığından şanzıman bozuluyor. Elektronik araçlar aşırı hassas, kazara imdat çekici kımıldatılsa uğraşman gerek. Klima filtreleri Hollanda’nın temiz havasına göre yapılmış, İstanbul’un kirli havasına göre değil. Bu nedenle de 15 günde bir bakımdalar. Maaşlarını alamayan, aşırı yorulan ve yolcularla uğraşmak istemeyen şoförler isyanda. Durak anonsları için kurulan pahalı sistem işletilemiyor. Tavanda duran dijital ekran ve ecza çantası Felemenkçe tasarlanmış.
Şimdi, paragrafın sonunu bir İETT işçisi tamamlasın: “Listeyi uzatırsan buradan Mecidiyeköy’e yol olur.”
İttirmenin belgesi
Yanda gördüğünüz, İETT’nin “Tesellüm Bilgisi” adıyla düzenlediği günlük belge... İçeriği güncellenerek şoförlere dağıtılıyor. Resimdeki örneğinde şoförlerden, asfaltı bozmamak için fren yapmaktan kaçınmaları ve gerektiğinde yolcularla birlikte metrobüsü “ittirmeleri” istenmiş. İfade aynen şöyle:
“Bir otobüsümüz istasyon alanında kaldığında yaşadığımız kaos malumunuzdur. Yolculara otobüsü ittirmek suretiyle peronu boşaltınız.”