Herkes “Bu, Türkiye’nin yüzünü değiştirecek” derken, ben “yaklaşık 6 milyon binanın atıkları ile ne yapacaklar?” diye kendime soruyordum ve 15 kattan daha yüksek olan binaların TNT ile yıkılacağını duyduğumda daha çok endişelendim.
Bazı Avrupa ülkeleri, son on yılda her “ürünün”, bir binanın bile, geri dönüştürülebilir ve başka bir malzeme kaynağı olabilir olduğunu öğrendi. Ama bir bisikletin ya da bir sandalyenin daha küçük parçalarına kadar sökülmesi oldukça basit bir işlem olsa da binalar konusunda durum biraz daha zor ve karmaşıktır. Ama daha kârlıdır. Anlaşılması gereken ilk şey geri dönüşümün sadece kendi yaşam döngüsü sonuna gelmiş bir ürünü (ya da parçaları) alma ve yeni bir hammaddeye dönüştürme eylemi olmadığı birçok konuyu içeren, çok akıllıca ve ayrıntılı bir şekilde tasarlanarak yapılandırılmış bir prosestir.
İkinci şey ise bu süreçte var olan herkesi, yıkım şirketlerini, malzeme üreticilerini, müteahhitleri, mimarları, belediyeleri ve geri dönüşüm uzmanlarını aynı masa etrafında toplamak ve herkes için uygun olan ortak bir yol bulmaktır. Bunu yapmak için, herkesin kendi rolünü oynaması ve bu yönde bir amacı olması gerekir.
Yani, kamu kurumları geri dönüşüm yapan şirketleri daha fazla desteklemeli, şirketler kendi mimarlarının daha sürdürülebilir binalar tasarlamaları için zorlamalı, mimarlar malzeme üreticilerine yeni ve geri dönüştürülmüş ürünleri sormalı, malzeme üreticileri bilgi almak için uzmanlara danışmalıdır. Peki, yıkım şirketleri ne yapmalı? Bunlar en önemli rolü oynamaktadır. Tabii ki TNT kullanılarak bina yıkmak daha ucuz ve daha hızlı gibi görünür ama değildir. Çünkü bu yolla, aslında doğru şekilde kullanıldığında ekonomik bir değere sahip olabilecek tonlarca malzemeyi kaybedebilirsniz.
Bu süreçte birkaç önemli adım gereklidir:
Değerlendirme: Her binanın kendi tarihi, malzemeleri ve inşa etmek için kullanılan teknolojileri vardır ama aynı dönemde yapılan benzer binaları gruplamak ve içinde neler bulunabileceği hakkında değerlendirme yapmak mümkündür.
Araştırma: Değerlendirmeden sonra bir binanın içinde ne tür malzemeler olduğu hakkında net bir görüş edinilebilir ve onları geri dönüştürme yolları ve pazarları araştırılır.
Piyasaya öğretme: Her sektörde, özellikle de inşaat sektöründe, hızla sürdürülebilirlik kültürünün yükselmesi için büyük (ve kamu kurumu tarafından desteklenen) bir kampanya yapılmalıdır.
Entegre yönetim: ilk 3 adım yapıldıktan sonra, bütün bu farklı eylemleri ana bir plan içinde bütünleştirmek bu prosesin başlangıç noktasıdır. Geri dönüşüm sürecini kolaylaştırmak amacıyla, birçok binanın birden yıkılacağı alanlara yakın geri dönüşüm merkezleri organize etmek iyi olabilir. Bu şekilde, atıklar geri dönüştürülmeleri için kilometrelerce yol yapmayacak ve yeni ürünler yeni şantiyelere yakın olacaktır. Şirketlere daha sürdürülebilir olmaları için destek: Türk inşaat firmalarının çevreye daha duyarlı olmaları için nedenleri olmalıdır. Bazen bir inovasyon prosesi alışılagelmişten daha pahalıdır. Bu yüzden kamu kuruluşları çevreci ürünlerin ve proseslerin kullanımını teşvik ederek ve kötü uygulamaların önünü keserek faaliyet göstermek zorundadır. Etiket ve sertifikalar oluşturmak ve belirli düzenlemelere uyan şirketlere bunları vermek iyi bir yoldur.
Bu haber, Konut Konferansı Gazetesi 2012'den alınmıştır.