40 Milyar Dolarlık Nükleer Santral İhalesi, 15 Sektörü İhya Edecek



Türkiye, maliyeti 40 milyar doları bulması beklenen iki nükleer santral projesini nihayet hayata geçiriyor. İlk santrali Mersin-Akkuyu'da Rusların inşa etmesi kesinleşirken Sinop'ta kurulacak ikinci santral için Güney Korelilerle görüşmeler devam ediyor. Enerji Bakanlığı, her iki ülkeye santrallerin inşaatı sürecinde azami derecede yerli sanayi ve malzemeden yararlanma şartı getirdi. Şartı kabul eden Rusya ve Güney Kore şirketleri, bakanlıktan sanayi envanteri istedi. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı envanteri temin için ilgili bakanlık ve kurumlarla görüşmeye başlarken santral inşaatında yer alacak sektörler de belirlendi. Büyük hareketlilik gelmesi beklenen sektörler "çimento, profil, elektrik, elektronik, çelik, teçhizat, boya, boru, pompa, inşaat demiri, vana, kablo, enstrümantasyon, tesis, makine" olarak belirlendi.

Rusya ile yapılan ilk nükleer santral kurma ve işbirliği anlaşması, TBMM'nin onayından sonra yürürlüğe girecek. Enerji çevreleri, Rusya'nın inşa edeceği 4 ünite için 15-20 milyar dolar civarı bir maliyet tahmini yaparken, Sinop'ta Korelilerin yapması muhtemel santralin de yaklaşık aynı civarda bir maliyeti olacağına dikkat çekiyor. Rusya ve Güney Kore, 40 milyar doları bulacak yatırımlar için öncelikle Türk sanayii ve malzemesinden faydalanacak. Bunun için de her iki ülke, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'ndan bazı sektörlerin sanayi envanterini istedi. Enerji yönetimi, bunun için ilk olarak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nden (TOBB) liste aldı. Ancak, bazı şirketlerin TOBB listesinde yer almadığı tespiti üzerine Sanayi Bakanlığı envanterini almak için çalışma başlatıldı. Aranan kriterlere uygun mevcut bir envanterin tamamlanmasıyla liste, santral kurmayı planlayan iki şirkete verilecek.

Rus ve Koreliler istedi ama ortada envanter yok

Nükleer santral için anlaşılan Rusya ve anlaşılması beklenen Güney Kore'ye, inşaat sürecinde azami derecede yerli sanayi ve malzemeden yararlanma şartı getirildi. Şartı kabul eden iki ülke şirketleri ise bakanlıktan sanayi envanteri istedi. Enerji Bakanlığı, inşaatta yer alacak yerli şirketlerin belirlenmesi için yoğun çaba sarf ediyor, kamu ve özel sektörle görüşüyor. Enerji ve Sanayi Bakanlığı kaynaklarından alınan bilgilere göre ayrıntılı sanayi envanterinin olmayışı işi zorlaştırıyor. Bir kaynak, Girişimci Bilgi Sistemi, sicil kayıtları vb. sistemlerin olduğunu ancak tam olarak sanayi envanteri şeklinde bir çalışmanın bulunmadığı bilgisini verdi. Aynı kaynağa göre en önemli kaynaklardan biri de Maliye'nin kayıtları. Hangi işletmenin nerede faaliyet gösterdiği, ne iş yaptığı, faaliyette olup olmadığı vb. bilgilere Maliye kayıtlarından ulaşmak mümkün. Ancak bu da yeterli değil. Çünkü, Maliye kayıtlarından işletmelerin kapasiteleri, üretimleri vb. bilgilere sağlıklı bir şekilde ulaşılamıyor. Envanter listesi tamamlanınca nükleer santrali kurmak isteyen firmalara verilecek.