Reuters'in haberine göre, nüfus artışı, iç göç ve kentsel dönüşüm gibi unsurların etkisiyle önümüzdeki 15 yılda 15 milyon adedin üzerinde yeni konut ihtiyacının doğması beklenen konut sektörü, ekonomide 3 trilyon dolara yakın ek hacim yaratabilir.
Türkiye GSYH'sının yaklaşık yüzde 6'sını oluşturan inşaat ve gayrimenkul sektörünün, Türkiye'nin büyümesinde itici güç olacağını belirten sektör temsilcileri, önümüzdeki 15 yıl içinde yapılacak yatırımların GSYH'nın iki katına ulaşmasının yanı sıra, Türkiye'nin orta gelir tuzağından çıkmasında da belirleyici olacağına işaret ediyor.
Konut ve AVM sektörünün geleceğinin tartışıldığı Gayrimenkul Liderler Zirvesi'nde konuşan Urban Land Institute (ULI) Türkiye Başkanı Haluk Sur, "Türkiye'de gayrimenkul piyasası, yatırım piyasasından ziyade geliştirme piyasası şeklinde. Burada da, konut ağırlıklı bir görünüm var. Nüfus artışı, iç göç ve kentleşen nüfusun etkisiyle önümüzdeki 15 yıllık dönemde 10 milyon adet konut ihtiyacı var. Buna kentsel dönüşümü de kattığımızda, 17-18 milyon yeni konut ihtiyacı anlamına geliyor" dedi ve ekledi:
"İhtiyatlı bir tahminle 15 milyon adet konut ihtiyacından bahsedersek, bu Türkiye'de 2.5-3 trilyon dolara yakın bir ekonomik hacim anlamına geliyor. Bu da 800 milyar dolar mertebesindeki mevcut GSYH'yı rahatlıkla ikiyle çarpmak anlamına gelir."
Sektörün katma değerinin de yüksek olduğuna işaret eden Sur, "Konut yatırımları kişi başına düşen milli gelirin artması ve Türkiye'nin orta gelir tuzağından çıkması için de itici bir güç olacak" diye konuştu.
Geçen yıl 1.16 milyon konut satıldı
Toplantıda verilen bilgiye göre, Türkiye'de 2008 yılında 420,000 adet seviyelerinde gerçekleşen konut satışı, 2013 yılında 1.16 milyon adede ulaştı. İstanbul'daki konut satışları da aynı dönemde 103,000'den 234,000'e yükseldi.
Diğer yandan, konut başta olmak üzere gayrimenkul sektöründe gerçekleşecek yatırımlar için önemli bir kaynağa ihtiyaç olduğunu, bu kapsamda da uluslararası yatırımcıların özendirilmesi gerektiğini belirten sektör temsilcileri; yabancı yatırımcıların doğrudan yatırım yapmasına yönelik düzenlemeler kadar, bu kararların arkasında durulmasının da yabancı ilgisinde belirleyici olacağını söyledi.
Toplantıda verilen bilgiye göre, 2005 yılından beri Türkiye gayrimenkul sektörüne toplam 30 milyar dolarlık doğrudan yabancı yatırım girişi oldu.
AVM’lerde yeni yatırım yavaşlayabilir, ancak yabancı ilgisi sürecek
Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hulusi Belgü de, gayrimenkul sektörünün önemli ayaklarından birini AVM'lerin oluşturduğunu belirterek, AVM'lerin Türkiye'ye yabancı sermaye girişi açısından önemli bir unsur olduğunu söyledi. Belgü, "Türkiye’de toplam 45 milyar dolarlık AVM yatırımı bulunuyor. Bunun 14 milyar doları yabancı yatırımı. Önümüzdeki 5-10 sene içinde de yatırımlar devam edecek görünüyor" dedi ve ekledi:
"Avrupa'daki AVM'lere baktığımızda 1,000 kişiye düşen kiralanabilir alan 220 metrekare. Türkiye'de ise 122 metrekare. Avrupa ortalamasına çok yakın zamanda ulaşacağız."
Kodal: 5 yıllık süreçte yaklaşık 20 milyar dolarlık yatırım bekleniyor
Krea Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Kodal ise, ekonomideki yavaşlama, seçim dönemi ve belirsizliğin etkisiyle planlama aşamasındaki yeni yatırım kararlarında bir yavaşlama gözlendiğini; ancak önümüzdeki 5 yıllık süreçte sektöre yaklaşık 15-20 milyar dolarlık yatırım beklendiğini söyledi.
Kodal, "Ekonomideki yavaşlama belirsizlik ortamı ve tüketici güveni yatırımları yavaşlatıyor. Ruhsatı alınmamış, planlama aşamasındaki projelerde bir yavaşlama ve beklemeye geçiş söz konuş. Proje finansman maliyetlerinin yükselmiş olması da burada etkili. Ancak ruhsatı alınmış ve başlamış yatırımlar devam ediyor. Devam etmekte olan 200-300 milyon dolarlık büyük yatırımlar var" dedi ve ekledi:
"Dolayısıyla yatırımlarda bu yıl bir yavaşlama olsa da, beklemeye alınan yatırımlar önümüzdeki yıllarda hayata geçirilecektir. Şu anda 326 AVM'de toplam 8.5 milyon metrekarelik alana sahibiz. Buna beş yılda 5-6 milyon metrekare daha ekleneceğini düşünüyoruz. 45 milyar dolarlık AVM yatırımları büyüklüğünün de 65 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz."
Önümüzdeki 5-6 yıllık süreçte sektörde konsolidasyonlar olacağını ve yabancı yatırımcı ağırlığının artacağını ifade eden Kodal, "Önümüzdeki yıllarda konsolidasyonlarda yabancı yatırımcı faktörü önemli olacak. Şu anda AVM yatırımlarının yaklaşık üçte birini oluşturan yabancı yatırımcının payı beş yılda yüzde 40-45'lere ulaşacak" diye konuştu.