İstanbul’a ‘Yap-İşlet-Devret’ modeli ile yapılacak 3’ncü havalimanı ihalesine iki hafta kala, teklif vermeye hazırlanan şirketler yavaş yavaş netleşirken; kaynaklar projedeki teknik zorluklardan dolayı ihalede beklenen yabancı ilgisinin oluşmadığını ve ihaleye üç veya dörtten fazla teklif gelmesinin sürpriz olacağını belirtiyor. Bugüne kadar ihale için 17 firma şartname alırken, ihaleye TAV, Cengiz-Kolin-Limak-Mapa-Kalyon, IC İçtaş-Fraport ve Sabancı Holding-Enka’nın teklif vermesi bekleniyor. Bu 4 grubun dışında teklif verilmesinin sürpriz olacağı ifade ediliyor.
2.5 Milyar Euro
Sektör yetkilileri, teklif verme tarihi 3 Mayıs olan ve yaklaşık 7 milyar Euro büyüklükteki projenin, herhangi bir havalimanı projesiyle karşılaştırınca, zemin çukurlarının toprak ihtiyacı gibi teknik açılardan son derece zorlayıcı olmasının potansiyel yatırımcılar üzerindeki temel çekince olduğunu belirtiyor. Reuters’ın haberine göre kaynaklar, “Bu dört grubun dışında bir teklif verilmesinin sürpriz olacağını değerlendiriyoruz. Çünkü, birinci etap, projenin ana etabı ve bunun için gerekli olan hafriyat işi yaklaşık 2-2.5 milyar Euro’luk bir maliyet oluşturuyor. Firmalar esas burada zorlandı. Sürecin başında Singapur’un, İngiltere’nin, Hollanda’nın havalimanı işletmecilerinin de istekli olduğu değerlendirilmişti; ama incelemelerinin sonucunda herhangi bir grubun yanında yer almadıklarını görüyoruz” dedi.
Özkaynak önemli
İhaleyi kazanacak grubun uluslararası havalimanı işleticisi olmaması halinde, belli özelliklere sahip havalimanı işletmecilerinin birinden danışmanlık hizmeti alması gerekecek. Uluslararası havalimanı tecrübesine sahip büyük yabancı şirketlerin ihale sonrası konsorsiyuma eklenebileceği şeklinde sektörde oluşan beklentiyle ilgili olarak, bunun son derece zor olacağını söyleyen başka bir kaynak ise, “İhale sonrası yeni bir ortak almanın ihale tekniğine ve etiğe aykırı olacağını düşünüyorum. Zaten şartnamede hisse devrini kısıtlayan maddeler de var. O kadar kolay olmayacaktır. Bu durumda özkaynak çok önemli olacak” dedi.
5 milyar Euro dış finansman
İhalede yüzde 20 özkaynak zorunluluğu bulunuyor. Bu da yaklaşık 1.5 milyar Euro’luk özkaynak ihtiyacı yaratıyor. Yaklaşık 5 milyar Euro büyüklüğünde olması beklenen dış finansman paketini ise tamamı yerli bankalardan oluşan bir konsorsiyumun sağlanması neredeyse imkansız görünüyor.
İhaleye kimler katılacak
*İhalenin en iddialı isimleri arasında yer alan TAV’ın ortağı Akfen’in CEO’su Hamdi Akın, bu ayın başında yaptığı açıklamada, ihale için başka bir ortak arayışları olmadığını belirtmiş ve, “Bizim bu büyük tecrübemize değer katacak başka bir grup yok. Ancak ihaleye girip aldıktan sonra belki finansman konusunda bir ortaklık düşünülebilir. O zaman bakılır” demişti.
*Son dönem gündeme gelen büyük enerji özelleştirmelerinde ortak hareket eden Limak-Cengiz-Kolin’in ise bu projede Mapa İnşaat ve Kalyon İnşaatı da ortaklığa eklemesinin grubu maddi açıdan güçlendirdiği değerlendiriyor.
* İhalenin bir diğer güçlü katılımcısı Antalya havalimanını birlikte işleten IC İçtaş ve Alman Fraport OGG cephesinde ise, IC İçtaş’ın henüz sözleşmesini imzalamadığı ancak 29 Mayıs’ta temelinin atılması beklenen İstanbul 3. Köprü projesi ve Fraport’a Alman kamuoyu tarafından yöneltilen Almanya’da yatırıma yönelmesi gündemi bulunuyor.
* Kaynaklar, Sabancı Holding ve Enka’nın ise teklif verme konusunda nihai kararı vermek üzere olduğunu belirtiyor.