Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu (DİDDK), yapım aşamasındaki 3. Havaalanı Projesi için Bakanlar Kurulu’nun, “acele kamulaştırma” kararının yürütmesini durdurdu. Şimdi Dairenin esastan vereceği karar beklenecek. Hürriyet'ten Oya Armutçu'nun haberine göre, önceki kararda, ‘acele kamulaştırma’ uygulanmadığı gerekçesiyle, yürütmenin durdurulması reddetilmişti.
Daire yürütmeyi durdurmayı reddetti
Davanın gelişimi şöyle oldu. İstanbul Barosu, Ağaçlı köylüleri adına açtığı davada, TOKİ’ye 3. Havaalanı Projesi için acele kamulaştırma yetkisi veren 17 Ocak 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan, 2 Ocak 2014 tarihli Bakanlar Kurulu kararının iptali ve yürütmesinin durdurulmasını istedi. Başbakanlık ve TOKİ yanında, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü davaya müdahil oldu. Baro, yargılama konusu acele kamulaştırma işleminin “yurt savunması” ya da “yurt savunmasına benzer” bir nitelikte olmadığının açık olduğu vurgulanarak, kararın durdurulmasını talep etti. Danıştay 6. Dairesi, 9 Haziran 2014’te davacı Ağaçlı Köyü sakinlerine ait taşınmazı da kapsayan alanın acele kamulaştırılmasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararı alınmış ise de uygulanmadığı ve bu aşamada uygulanmayan acele kamulaştırma kararının yürütülmesinin durdurulmasını gerektirecek telafisi güç bir durumun bulunmadığı gerekçesiyle yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verdi.
Kurul yürütmeyi durdurdu
Baro ise karara DİDDK’nda itiraz etti. Kurul, 22 Ekim 2014’te Daire’nin ret kararını kaldırdı ve acele kamulaştırma işleminin yürütmesini durdurdu. Kamulaştırma Kanunu’nun 27. maddesinde, 3634 sayılı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanununun uygulanmasında yurt savunması ihtiyacına veya aceleliğine Bakanlar Kurulu’nca karar alınacak hallerde veya özel kanunlarla öngörülen olağanüstü durumlarda gerekli olan taşınmaz malların kamulaştırılabileceğiği vurgulanarak, özetle şöyle denildi:
Mülkiyet hakkına müdahale
“Bu itibarla, Bakanlar Kurulu kararının iptali ve yürütülmesinin durdurulması istemiyle açılan davada, kamu gücü kullanılarak özel mülkiyetteki taşınmazların kamu eline geçirilmesini ifade etmesi anlamında kamulaştırmanın yargısal incelemesinde, mülkiyet hakkına söz konusu müdahalede kamu yararının varlığının, kanuni düzenleme gereğinin ve orantılılık noktasında adil dengenin sağlanıp sağlanmadığının değerlendirilmesi yapılarak bir karar verilmesi gerekirken, anılan kararın uygulanması yolunda bir işlem tesis edilmediği, Kamulaştırma Kanunu’nda öngörülen acele kamulaştırma usulünün davacıya ait taşınmazlar yönünden uygulanmadığı gerekçesiyle yürütmenin durdurulması isteminin reddedilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.”
Savaş hali yoktu
İstanbul Barosu Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Başkanı avukat Alev Seher Tuna kendilerine yeni tebliğ edilen kararı Hürriyet’e değerlendirirken, “Biz ortada bir savaş hali olmadığının belli olduğunu belirterek, Bakanlar Kurulu’nun acele kamulaştırma kararının iptalini istemiştik. Daire reddetmişti. Ancak itirazımız üzerine Kurul yürütmeyi durdurma verdi. Şimdi Dairenin esastan vereceği kararı bekleyeceğiz. Hukuktan umudumuzu kesmedik” dedi.
3. havalimanı ÇED raporu davasında ne oldu?
3. Havalimanı projesiyle ilgili Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu raporunun yürütmesinin durdurulması ve iptaline ilişkin açılan dava ise esastan sürüyor. İstanbul Bölge İdare Mahkemesi, İstanbul 4. İdare Mahkemesi’nin 3. Havalimanı Projesi’ne ilişkin ÇED raporunun yürütmesinin durdurulmasına ilişkin kararını, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın itirazının kabul ederek oy birliğiyle kaldırmıştı. Danıştay 6. Dairesi gibi 4. İdare Mahkemesi de önümüzdeki günlerde esastan karar verecek.