12 İyon kentinden biri olan Teos gün yüzüne çıkıyor. Sanatçılar Kenti olarak bilinen, M.Ö. 3000’li yıllara uzanan tarihiyle, dönemin en büyük liman kenti Teos’ta kazılar, sanatçıların da katıldığı törenle yıllar sonra yeniden başladı.
Bir tarihsel hazine Teos’ta, Seferihisar Belediyesi’nin girişimleriyle, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından atanan kazı başkanı çalışmalara başladı. Dünyanın en büyük Dionysos Tapınağı, agora, tiyatro, odeon, surlar ve liman kalıntılarını bünyesinde bulunduran Teos, aynı zamanda dönemin yaşadığı sanatçıların kenti olarak biliniyor.
Teos Antik Kenti’nde yeni dönem kazı ve restorasyon çalışmaları, Bakanlar Kurulu’nun 07.06.2010 tarih ve 2010/581 sayılı kararı ile uzun bir süre sonra tekrar başladı. Kazı başkanı olarak Ankara Üniversitesi Dil Tarih-Coğrafya Fakültesi Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı öğretim Üyesi Doç. Dr. Musa Kadıoğlu atandı. Yapılacak çalışmalar Teos Antik Kenti’nde gerçekleşen basın açıklamasıyla anlatıldı.
Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer ve Kazı Başkanı Doç. Dr. Musa Kadıoğlu tarafından gerçekleştirilen açıklamaya, 4. Türkiye Tiyatrolar Buluşması için Seferihisar’da bulunan tiyatro sanatçıları Erhan Gökgücü, Orhan Aydın, Turgay Tanülkü de katıldı.
Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer; “Bizim için tarihi bir gün. Teos çok önemli bir insanlık mirası. Ve bu günden itibaren onlarca yıldan sonra gün ışığına çıkmaya başlıyor. Çok heyecanlıyız. Bu heyecanımıza ortak olduğunuz için de çok mutluyuz. Şöyle bir şey var, Teos sanatçılar kenti. Tarihte ilk kez oyuncular birliği burada kurulmuş. Umuyorum ki bu mirasın ortaya çıkartılmasıyla beraber, sahip olduğumuz zenginliklerin gereğini de yapmaya başlarız. Sanatçılar kentinde çalışmalara böyle değerli sanatçılarla birlikte başlamak güzel.” dedi.
Kazı Başkanı Doç. Dr. Musa Kadıoğlu tarihi bir an derken 40 yıl sonra başlayan kazıların 300 yıl devam edeceğini ve kendisinin bunu 30 yıl gerçekleştireceğini söyledi. Kadıoğlu; “3 Bin yıllık bir tarih var bu kentte. 3 Bin yılın çok azını biz biliyoruz. Daha önce 19. yüzyılda İngiliz kazıları, 20. Yüzyılda Fransız kazıları, 1964-67’de yapılan Ankara Üniversitesi kazıları, 1980’de Duran Mustafa Uz’un yaptığı 2 yıllık ve erken ölümüyle yarım kalan kazı kentin aydınlatılmasına büyük katkı verdi. Ama düzenli kazılar şimdi başlıyor. Uzun soluklu bir çalışma olacak ve kentin bilinmeyenlerini ortaya çıkaracağız” dedi. Teos’un tarihi önemi de dikkat çeken Kadıoğlu Arkaik dönem kentin en parlak olduğu dönem. Ünlü Filozof Tares’in İyonya’nın başkenti olmasını istediği yer Teos. İyonya ayaklanmasına 17 gemiyle en büyük desteği veren bu kent. Heuristik dönemin en önemli mimarı Hermogenes’in yaptığı tapınak burada. Ayrıca 3.yüzyılda kent Dionysos sanatçılar birliğinin merkezi. Sanatçılar burada özel haklara sahip, burada yaşıyorlar. Roma Dönemi’nde ilk Roma İmparatoru Augustus'un, yapmış olduğu düzenlemeler var. Burada Dionysos tapınağı, Antik Liman, Agora, Odeon, Antik Tiyatro var. Bunların hepsi ortaya çıkacak” dedi.
Tiyatro Sanatçısı Orhan Aydın da sanatçılar adına söz alarak; “Bir oyunculuk merkezinin içindeyiz. Bizim yapmamız gereken tüm dünyadaki oyuncu arkadaşlarımızla bu uygarlığın geçmişini ve geleceğini paylaşmak. Biz bugün burada bulunan oyuncu arkadaşlarımlar kendimizi bu konuda sorumlu tutmalıyız ve bunu herkese anlatmalıyız” dedi.
Açıklamaların ardından kazı ekibi tarafından çalışmalar başlatıldı. Kazının ilk bölümüne İlçe Kaymakamı Şakir Erden ve Belediye Başkanı Tunç Soyer’de eşlik etti. Ardından Teos Dionysos Tapınağı’nda toplu fotoğraf çekimiyle program tamamlandı.
8 Eylül Çarşamba gününe kadar devam edecek 2010 yılı kazı çalışmaları antik kentin sayısal kent planının çıkarılması ile Hellenistik ve Roma Dönemi kent plan gelişiminin araştırılmasına yönelik sürdürülecek. Bu bağlamda Dionysos Tapınağı, antik tiyatro, odeon ile Demeter ve Kore Tapınağı’nın bulunduğu alanlardaki yapılaşma ile antik kentteki cadde-sokak sisteminin araştırılmasına yönelik jeofizik çalışmaları gerçekleştirilecek.