Orman vasfını yitirmiş 2B arazilerinin satışına ilişkin düzenleme, Ekim'den sonra Meclis'e sevk ediliyor. AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Orman ve Su İşleri, Çevre ve Şehircilik ve Maliye Bakanlıkları, 2B arazilerinin ekonomiye kazandırılmasına ilişkin yasa taslağı üzerindeki çalışmaları sürdürüyor. Temel esasları büyük ölçüde belli olan düzenlemede, bedel tespiti ve başvuru süresi gibi hususlarla ilgili değerlendirme çalışmaları ise devam ediyor.
İlgili bürokratlar, 2B düzenlemesine ilişkin taslak çalışma konusunda, ilgili Bakanlara brifing verecek. Brifingde ortaya çıkan görüşler doğrultusunda yeniden ele alınacak düzenleme, daha sonra Başbakanlığa gönderilecek. Burada da nihai şeklini alarak, Meclis'in yeni yasama döneminde TBMM'ye sevk edilecek.
Tarım arazilerinde sınır olacak
İlgili Bakanlık bürokratlarının üzerinde çalıştığı yasa taslağında 2B'ler, ''31 Aralık 1981 tarihinden önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini tamamen kaybetmiş yerlerden, tarla, bağ, bahçe, meyvelik, zeytinlik, fındıklık, fıstıklık gibi çeşitli tarım alanları veya otlak, kışlak, yaylak gibi hayvancılıkta kullanılmasında yarar olduğu tespit edilen araziler ile şehir, kasaba ve köy yapılarının toplu olarak bulunduğu yerleşim alanlarının Hazine adına orman dışına çıkarılması uygulaması'' olarak tanımlanıyor.
Taslağa göre:
- Belediye mücavir alan sınırları içinde yapılaşma bulunan yerler (yerleşim yerleri), bina ve bahçe gibi kullanım alanlarıyla birlikte metrekare sınırlaması olmaksızın hak sahiplerine doğrudan satılabilecek.
- 100 dönüme kadar tarım arazileri de, sulu-kuru ayrımı yapılmaksızın hak sahiplerine doğrudan satılabilecek.
- 2B'lerde hak sahipliği için süre şartı aranmayacak. Kadastro kayıtlarında ''kullanıcı'' görünenler, hak sahibi olarak kabul edilecek.
- Tarım arazileri dışında kalan, üzerinde yapılaşma bulunan ve Maliye Bakanlığınca uygun görülen taşınmazlar, Toplu Konut İdaresine (TOKİ), büyükşehir ve ilçe belediyelerine kentsel dönüşüm projeleri gerçekleştirmek üzere devredilebilecek.
- Özellikle çarpık kentleşmenin olduğu 2B alanlarında uygulanması amaçlanan çalışma kapsamında devir, emlak vergisi metrekare birim değerleri üzerinden gerçekleştirilecek. Bu tip devirlerde, mevcut kentsel dönüşüm uygulamalarında olduğu gibi hak sahiplerine yeni inşa edilecek konutlarda daire verilecek.
- Devlet tarafından gerçek ve tüzel kişilere dağıtılan, iskanen verilen, özelleştirilen ya da hisseleri devredilen taşınmazların tapu kayıtları, geçerli kabul edilecek.
- Yeniden ormana dönüştürülebilecek 2B arazileri, Orman Genel Müdürlüğüne tahsis edilecek. Maliye Bakanlığı, orman olabilecek 2B arazilerini Orman Genel Müdürlüğüne devretme işlemine şimdiden başladı.
- 2B'lerin satışını Maliye Bakanlığı koordine edecek. 2B'leri satın almak isteyen hak sahipleri, 3-6 ay içinde başvuruda bulunacak. Ancak, Bakanlar Kuruluna ihtiyaç halinde bu süreyi uzatma yetkisi verilecek.
- Başvurular, illerde defterdarlıklara, ilçelerde ise mal müdürlüklerine yapılacak.
- 2B arazilerini almak isteyen hak sahiplerinden müracaatları sırasında, satış tutarından mahsup edilmek üzere başvuru bedeli alınacak. Söz konusu tutar, bölgeler, iller, ilçeler ve arazinin konuma göre farklılık gösterecek. Maliye Bakanlığı, başvuru bedellerini bir Tebliğ ile belirleyecek.
- 2B'ler, rayiç bedel, emlak vergisine tabi değer ya da bu 2 modeli de içerecek karma yöntemle satılacak. Taslak çalışmalarda yer alan bir bürokrat, ''Bazı yerlerde emlak vergisine tabi değer çok yüksek, ama bazı yerlerde de rayiç bedellerin çok altında. Bu nedenle duruma göre rayiç bedel, duruma göre emlak vergisine tabi değer esas alınabilir. Bu şekilde karma yöntem uygulanabilir'' dedi.
- Rayiç bedel uygulamasında, Hazine taşınmazlarının satışındaki kurallar geçerli olacak. Bu çerçevede il ve ilçelerdeki takdir komisyonları, hak sahiplerine satılacak 2B alanlarıyla ilgili değer tespitinde bulunacak.
- 2B arazilerinin üzerinde çok katlı yapıların bulunması halinde, önce zeminin değeri belirlenecek, daha sonra daire başına düşen hisse tutarı hesaplanacak. Bu durumdaki hak sahiplerine hisseli satış yapılacak.
- 2B'lerin satışında da Hazine taşınmazlarının satışına ilişkin esaslar uygulanacak. Ancak Hazine taşınmazlarının bedellerinin ödenmesindeki 2 yıllık taksit süresi, 2B arazileri için 5 yıl olacak. Hak sahipleri isterlerse bedeli peşin, isterlerse kanuni faiziyle birlikte 5 yıl taksitle ödeyebilecek.
2B'ler, ilk aşamada kadastro ve güncelleme işlemleri tamamlanan ve büyük bölümü sahil şeridinde yer alan illerde satışa çıkarılacak. Diğer illerdeki 2B arazileri de, kadastro ve güncelleme çalışmalarına paralel değerlendirmeye alınacak.
Kadastro ve güncelleme çalışması yapılan ve 2B arazilerinin ilk etapta satışa sunulması planlanan iller şöyle:
Adana, Amasya, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Denizli, Düzce, Edirne, Gaziantep, Hatay, Isparta, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Karabük, Kırıkkale, Kırklareli, Kocaeli, Kütahya, Manisa, Mersin, Muğla, Osmaniye, Sakarya, Samsun, Sinop, Tokat, Trabzon, Yalova.
Rakamlarla 2B'ler
2B'lerle ilgili ilk çalışmalarda, Türkiye'de 473 bin 419 hektarlık 2B arazisi bulunduğu belirtilmişti. Kadastro çalışmalarının güncellenmesi ve bazı alanların yeniden ormana dönüştürülmesi sonrasında, 2B'lerin brüt alanı 400 bin hektar civarına düştü.
2B'lerin en fazla bulunduğu illerin başında Antalya geliyor. Bunu, sırasıyla Mersin, Balıkesir, Ankara, Sakarya, Muğla ve İstanbul izliyor.
22 bin 254 hektarlık alan üzerinde yerleşim yerleri bulunuyor. 6 bin 624 hektar arazi üzerinde de ilçeler yer alıyor. Bu ilçeler arasında da İstanbul'un Beykoz, Şişli, Sarıyer, Sultanbeyli ve Çekmeköy, Muğla'nın Bodrum, Marmaris, Fethiye ve Dalaman, Mersin'in Anamur, Sakarya'nın Karasu ve Sapanca, İzmir'in Bornova, Menderes, Karaburun, Ödemiş, Buca ve Güzelbahçe ilçeleri dikkati çekiyor.
2B arazilerinin 8 bin 514 hektarının üzerinde beldeler, 7 bin 35 hektarının üzerinde de köylerin bulunduğu belirtiliyor.