James Dyson Vakfı tarafından her yıl düzenlenen ve sürdürülebilirlik odaklı bir mühendislik yarışması olan James Dyson Ödülü, 1 Mart itibariyle dünyamızı iyileştirecek fikirleri olan genç mucitler için başvurularını açıyor.
James Dyson Ödülü, 2005 yılından bu yana, girişimci ruha sahip lisans öğrencilerini, yeni mühendislik ve tasarım mezunlarını, çevre sorunlarından sağlık uygulamalarının iyileştirilmesine kadar küresel bir sorunun üstesinden gelmeye davet ediyor. Geçmiş kazananlar, plastik geri dönüşümünü (Plastic Scanner) ve malzemelerin biyolojik olarak parçalanabilirliğini (MarinaTex, AuREUS) geliştirmenin yanı sıra evde tıbbi teşhis yöntemlerini (Blue Box, HOPES) iyileştirmek için çözümler geliştirdi.
Geçtimiz sene Türkiye’de ilk defa düzenlenen ve başvuruların başladığı Mart ayından Temmuz ayındaki değerlendirme sürecine kadar Türkiye’den 350’nin üzerinde başvuru alarak büyük ilgi gören yarışmanın, 2022 yılı ulusal James Dyson Ödülü sahibi, “PhysioCircle” projesiyle Orta Doğu Teknik Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Bölümü mezunu ve aynı bölümde yüksek lisans öğrencisi olan, 27 yaşındaki Selami Erdoğan olmuştu. Göğüs fizyoterapi yönteminin, fizyoterapistler veya hasta yakınları tarafından hastalara doğru ve etkin bir şekilde uygulanmasını sağlayan “PhysioCircle” projesi, 5 bin Sterlinle ödüllendirilmişti.
Geçtiğimiz sene yapılan başvuruların birçoğu, James Dyson’ın da genç mühendislerden beklediği gibi gerçek dünya problemlerine odaklanmış, ülkemizde yaz aylarında yaşanan yangınlara da çözüm üretmek için tasarlanan icatlar dikkat çekmişti. Nitekim yarışmanın 2022 ulusal ikincilerinden biri de yangınları gerçek zamanlı olarak algılayan IoT tabanlı bir sensör sistemi olan, Karbondioksit (CO2) ve sıcaklık seviyeleri yükseldiğinde yetkililere haber vererek yangın yayılmadan önce müdahale etmelerini sağlayan, İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden İdil Deniz, Suat Batuhan Esirger, Rana İmam, Rahme Nur Örnek tarafından tasarlanan “ForestGuard” olmuştu. 2022 yılının diğer ikincisiyse, gıda işletmelerinin üretim sonrası portakal atıklarını kullanarak, doğa üzerindeki etkisinin azalmasını sağlayan, biyomalzemeleri eklemeli üretimle birleştirerek dekorasyon sektöründe bir çığır açan Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden Açılay İpek, Levent Eldem ve Nihal İrem Bayram tarafından tasarlanan “Kikkis” projeleri olarak açıklanmıştı.
Bu seneki Ödül de, Türkiye’de yaşanan depremlerle ilgili yapılacak icatların önünü açarak, genç mühendislerin ülkemiz ve dünyamız için tehlike oluşturabilecek durumlara hassasiyetlerini ve çözümlerini gösterebilmeleri için bir fırsat veriyor.
Yarışma, bugüne kadar 390 icada finansal destek sağladı ve geçmiş uluslararası kazananların yüzde 70'inden fazlası icatlarını ticarileştirdi. Dyson, çevre ve sağlık sorunlarının üstesinden gelmek için daha fazla ezber bozan fikre ihtiyacı olduğunu söylüyor ve James Dyson gençlerin fark yaratacak güce sahip olduğunu düşünüyor.
Yarışmanın uluslararası kazananları her sene Sir James Dyson tarafından seçilirken, bu kişiler fikirlerini gerçek hayatta uygulayabilmek için finansman ve medya bilinirliği gibi oldukça önemli desteklerin sahibi oluyor.
Ödül Hakkında
Özet
Problem çözen bir şey tasarlamanız istenecek. Bu problem hepimizin günlük hayatta karşılaştığı bir problem olabileceği gibi küresel bir problem de olabilir. Önemli olan, çözümün etkili olması ve dikkate değer bir tasarım düşüncesi göstermesidir.
Süreç
Başvurular, ilk olarak ulusal düzeyde bir jüri ekibi ve Dyson mühendisileri tarafından değerlendirilir. Her katılımcı ülke bir Ulusal kazanan ve iki Ulusal ikinci seçerek ödüllendirir. Dyson mühendislerinden oluşan bir panel, kazananlar arasından 20 başvurudan oluşan uluslararası İlk 20 listesini seçer. En iyi 20 proje daha sonra Uluslararası kazananları seçen Sir James Dyson tarafından incelenir.
Ödül
- Sir James Dyson tarafından seçilen uluslararası kazananlar 30 bin Sterlin’e kadar para ödülü alma hakkı kazanır.
- Uluslararası ikinciler 5 bin Sterlin para ödülü alma hakkı kazanır.
- Ulusal kazanların her biri 5 bin Sterlin para ödülü alma hakkı hazanır.
Son başvuru tarihi: 19 Temmuz 2022 gece yarısı.
Nasıl katılabilirsiniz?
Adaylar James Dyson Ödülü web sitesi üzerinden online başvuru formu aracılığıyla katılabilirler. Başvurular Mart 2023'te tekrar açılacaktır. Katılımcılar icatlarının ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve geliştirme süreçlerini kısaca açıklamalıdır. En iyi icatlar gerçek bir sorunu çözer, net bir şekilde açıklanır, gelişim gösterir, fiziksel prototipleme kanıtı sağlar ve destekleyici görüntülere ve bir videoya sahiptir.
Uygunluk kriterleri
Adaylar, lisans veya lisansüstü mühendislik/tasarım ile ilgili bir derse en az bir yarıyıl kayıtlı veya son dört yıl içinde kayıt yaptırmış olmalıdır. Bu dersler, James Dyson Ödülü'ne katılmak için seçilen bir ülke veya bölgedeki bir üniversitede olmalıdır.
Ekip başvuruları söz konusu olduğunda, tüm üyeler James Dyson Ödülü'ne katılmak için seçilen bir ülke veya bölgedeki bir üniversitede lisans veya yüksek lisans programına en az bir sömestr için kayıt yaptırmış veya son dört yıl içinde eğitim almış olmalıdır. En az bir ekip üyesi, mühendislik veya tasarım alanında eğitim görmüş olmalıdır. Seviye 6 veya Seviye 7'de bir başlangıç derecesine katılanlar ve bu dereceyi son dört yılda tamamlayanlar ödüle başvurmaya hak kazanırlar.
Sıkça Sorulan Sorular kısmını James Dyson Ödülü web sitesinde bulabilirsiniz.
James Dyson Ödülü
Para ödülü. Ulusal kazananlar icatlarının gelişiminde bir sonraki aşamaya geçmek için 5 bin Sterlin, uluslararası kazananlar ise 30 bin Sterlin’e kadar para ödülü elde ediyor.
Medyada görünürlük. Geçmiş kazananlar, fikirlerinin hayata geçirilmesinde en değerli katkılardan biri olarak Ödül’ün getirdiği farkındalığın altını çiziyor.
Geçmiş kazananlardan destek. Geçtiğimiz yıl Ödül, icatlarını ticarileştirenler için bir sosyal çevre ağı da başlattı. Geçmişte Ödül’ü kazananların bağlantı kurmaları, deneyimlerini paylaşmaları ve kazananlar arası mentorluk yapmaları için etkinlikler ve fırsatlar yaratıldı.
Yarışmaya katılan her ülke ve bölge, bir ulusal kazanana ve iki ulusal ikinciye ödül (5 bin Sterlin) verecek. Ulusal kazananlar ve ikinciler, bir Dyson mühendisiyle iş birliği içinde olan bağımsız bir jüri tarafından seçiliyor. Geçen yıl ilk kez Türkiye ve Tayland’ın da dahil olduğu Ödül, bu yıl Portekiz'de başlıyor.
Ulusal ödül kazananlar, James Dyson'ın uluslararası kazananlarını seçtiği Uluslararası kısa liste ve ödüllendirilme aşamalarına geçmeye hak kazanıyor.