GYODER'in Ziraat GYO'nun katkıları ile hazırladığı 'GYODER Gösterge' 2022 4. Çeyrek Raporuna göre; geçtiğimiz yıl toplam konut satış adedi 1 milyon 485 bin 622 oldu.147 bin 961 adetle yıllık bazda en yüksek birinci el satış verilerinin gerçekleştiği dördüncü çeyrek sonrasında, yıllık toplam birinci el konut satış adedi460 bin 79’a ulaştı. 2022 yılı dördüncü çeyrek konut satışları ise yıllık bazda yaklaşık yüzde 21 oranında gerileme kaydederek 428 bin 429 adet olarak gerçekleşti.
Yıl genelinde veri tarihindeki en düşük satış adedi görülse de yılın ilk yarısında birinci el satış adedinin geçtiğimiz yılın aynı döneminin üzerinde gerçekleşmesi ve Aralık ayında, aylık bazda en yüksek satış adedini yakalaması olumlu bir gösterge olarak ön plana çıktı.
2022 Aralık ayı satışlarının77 bin 889 adedi birinci el, 130 bin 74 adedi ise ikinci el olarak gerçekleşti.
Yıl içerisinde en çok konut satışının gerçekleştiği 2022 Aralık ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre birinci el konutlar yüzde 1,49 artarak 77 bin 889 adet oldu. İkinci el konut satışları da yüzde 13,14 azalarak 130 bin 74 adet olarak gerçekleşti. Aralık ayında toplam 207.963 adet konut satıldı.
Konut kredisi faiz oranları artarken kredi kullanımı azaldı
Konut kredisi faiz oranlarındaki artışın devam etmesi ve konut kredisi kullanımına ilişkin Haziran ve Ekim aylarında BDDK’nın yaptığı düzenlemeler nedeniyle kredi kullanımını azaldı. Geçtiğimiz yılın son çeyreğinde, bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 11,3, yıllık bazda yüzde 54,1 oranında gerileme kaydedildi.
Konut kredisi faiz oranlarının ağırlıklı ortalaması 2021 yılı 4.çeyreğinde görülen yüzde 17,43’e kıyasla 2022 yılı 4.çeyreğinde yüzde 20,78’e yükseldi.
İpotekli konut satışlarında düşüş devam ediyor
Geçtiğimiz yılın son çeyreğinde toplam satışların içinde birinci el konutlar yüzde 34.4 orana sahipken, ikinci el konut satışlarının oranı yüzde 65.6 olarak gerçekleşti.
2022 yılında konut satışlarının yüzde 31’ini birinci el satışlar oluştururken ilk ve ikinci çeyrekte birinci el konut satışlarında geçen yılın aynı dönemlerine kıyasla sıçrama görüldü.
Birinci el konut satışlarının 460 bin 79 adet olarak gerçekleştiği 4. Çeyrekte konut satışları geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 0,3 oranında geriledi.
İpotekli konut satışlarının toplam satışlar içindeki payının son çeyrekte yüzde 12,1 olduğu görülürken, yıl genelinde ipotekli satışların toplam satışlara oranı yüzde 18,9 olarak gerçekleşti.
Yabancıya satışta her 5 satıştan biri Ruslara
Dördüncü çeyrekte yabancılara yapılan satışlarda tarihin en yüksek satış adedi elde edilirken, toplam satışlar içerisinde en yüksek paya ulaşıldı. Yabancılara satışlar, 2022 yılında 67 bin 490 adet oldu. Toplam satışlar içinde yabancıların payı ise yüzde 4,5 olarak gerçekleşti.
Yabancılara yapılan konut satışlarında il bazında ilk sırada yüzde 38,6 pay ile İstanbul yer alırken Antalya iseyüzde 29,3ile ikinci sırayı aldı. Ülke uyruklarına göre en yüksek alımların yüzde 22,8 ile Rusya Federasyonu vatandaşları tarafından gerçekleştirildiği konut satışlarında Rusya’nın ardından İran ve Irak vatandaşları yer aldı.
Körfez ülkelerinden yapılan alımlarda ise bir gerileme yaşandı. Körfez ülkelerinin bir önceki yılın son çeyreğinde yüzde 35,97 olan payı, geçtiğimiz yılın son çeyreğinde yüzde 26,28’e geriledi.
2022 yılı 4. çeyrekte yabancıların edindiği gayrimenkullerin yüzde 23,9’uvatandaşlık işlemine konu oldu. Vatandaşlık ediniminin toplam yabancıya konut satışları içindeki payı, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 1,8 artış gösterdi.
Konut fiyat endeksinde İstanbul yüzde 174,2 yıllık değişim oranı ile ilk sırada
Konut fiyatları, 2022 Eylül ayında yıllık bazda en yüksek artış oranı olan yüzde 189,1’e ulaşılmasının ardından Ekim ve Kasım aylarında düşüş kaydederek yüzde 174,3’e geriledi. Reel artışlarda ise ağustos ayında görülen en yüksek değerin ardından üç ay art arda gerileme gerçekleşti ve reel artış yüzde 48,7 olarak belirlendi.
Yeni konut fiyatları da konut fiyatlarıyla benzer bir eğilim gösterirken, kasım ayı itibarıyla yıllık bazda nominal yüzde 164,5 reel olarak ise yüzde 43,4 oranında artış gerçekleşti.
2022 sonu itibarıyla ise Türkiye genelinde konut birim fiyatları 17.752 TL/metrekareye yükselirken; İstanbul’da konut birim fiyatları 27.882 TL/metrekare, İzmir’de 21.733 TL/metrekare, Ankara’da 12.952 TL/metrekare oldu.
Toplam tüketici kredileri: 1,1 Trilyon TL
Toplam tüketici kredileri Aralık ayında 1,1 trilyon TL seviyesinde seyretti. 2021 yılı Aralık ayında yüzde 38,5 olan konut kredilerinin toplam tüketici kredilerindeki payı Aralık 2022 itibarıyla 5,3 puan azalarak yüzde 33,2 olarak gerçekleşti.
Konut kredilerinin bireysel krediler içindeki payı 2022 Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 22,8 azalarak yüzde 23,4 oldu.
Toplam krediler yaklaşık 7,6 trilyon TL tutarında seyrederken, bireysel kredilerin toplam krediler içindeki payı yüzde 20,3 olarak gerçekleşti. Bu oran 2021 Aralık ayında yüzde 20,1 seviyesindeydi.
TCMB verilerine göre; 2022 Aralık ayı itibari ile konut kredilerinde aylık faiz oranı yüzde 1,53, yıllık bileşik faiz ise yüzde 19,97 seviyesinde gerçekleşti.
GYO Endeksi Rekor Kırdı
GYO Endeksi 721 puanla kapadığı 2021 yılının ardından, son çeyrekte tarihi bir rekorla 2099 puana ulaştı ve yüzde 191’lik bir getiri sağladı. Endeksin sadece son çeyrekteki getiri performansı yüzde 85 oranında gerçekleşti.
Ofis pazarında iki kat fazla işlem
Ofis pazarında, geçtiğimiz yıl bir önceki yıla göre 2 kat daha fazla kiralama işlemi gerçekleşti ve toplamda 516.789 metrekare işleme ulaşıldı.
Dördüncü çeyrekte gerçekleşen kiralama anlaşmaları hem metrekare hem de adet bazında yüzde 79 oranında yeni kiralama anlaşmalarından oluşurken, yenileme işlemleri ise önceki çeyreğe ve yıla göre seviyesini korudu.
(Fotoğraf: AA)