Türkiye’de enflasyon 2011 yılında yüzde 10 oranında gerçekleşti. Aynı oranda büyüyen emlak sektöründe özellikle ticari gayrimenkullerde yıllık büyüme oranı yüzde 10 oldu. Altın Emlak Genel Müdürü Hakan Erilkun, Avrupa ülkelerinde ekonomik gelişme hızının düşmesinin yatırımcı kitlenin ilgisini Türkiye’ye yönelttiğinin altını çizerek, 2012’de özellikle ofis projelerinin rağbet göreceğini ve Basın Ekspres Yolu başta olmak üzere yeni iş merkezlerinde kiralama fiyatlarının yüzde 20’ye varan oranlarda artış göstereceğini söyledi.
2011’in yıldızı ‘konut’
2011’i çok hareketli ve verimli geçiren emlak sektöründe 2011’in yıldızının ‘konut’ olduğunu vurgulayan Erilkun, 2011’in birinci çeyreğinde yaklaşık 92 bin konut satışı gerçekleştirildiğini söyledi. 2010 yılının ilk çeyreğinde bu rakamın yaklaşık 86 bin olduğunu hatırlatan Erilkun, ilk çeyrekte yüzde 6’lık bir büyüme görüldüğüne dikkat çekti. Emlak sektörünün en hareketli iki döneminden biri olan Nisan – Haziran döneminde en hızlı büyüme grafiğine ulaşıldığını belirten Erilkun şöyle devam etti:
"2010 yılı Nisan-Haziran döneminde 90 bin 900 olan konut satışlarında bu rakam 2011 Nisan-Haziran döneminde yüzde 18’lik bir artışla 108 bini aştı. Özellikle büyükşehirlerde yaz döneminde konut satışlarının nispeten yavaşlama tablosu 2011’de yaşanmadı. 2010 yılı yaz döneminde 102 bin konut satıldı. Bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 21,57 oranında artış gösterdi. 2011’in son çeyreğinin de bundan farklı olmayacağı açıktır"
Türkiye’de 11 yeni AVM açıldıTicari emlakta özellikle yılın ilk yarısında yaşanan olumlu ekonomik göstergelerle paralel olarak Haziran – Aralık 2011 döneminde ticari emlakta büyük bir hareketlilik yaşandığının altını çizen Erilkun şunları söyledi:
“2011 yılının ilk döneminde tüketim harcalamalarında büyük bir artış görülmeye başlandı. Bu oran bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 20 civarında. Artan satın alma gücünün harcamalara yansımasıyla ülkemizde perakende sektörü olağanüstü bir canlılık yaşayınca özellikle yabancı yatırımcıların Türkiye’ye ilgisi artmaya başladı. Nitekim 2011’in ikinci yarısında Türkiye’de 11 adet yeni AVM açıldı. AVM cirolarındaki ciddi artışın nedeni de işte budur. Bunun sonucu olarak Türkiye’de AVM’lerde toplam pazarlanabilir alan 7 milyon metrekareye yaklaşmıştır. Bu gelişmenin kiralamaya etkisi de şaşırtıcıdır. Geçtiğimiz yıl, AVM çokluğu ve pazar potansiyelinin çok fazla bölünmesinden dolayı yaşanan maliyet krizi ile pek çok AVM’nin, kiracılarla kira değil cirodan pay şeklinde anlaşmaya gittiğini, bazı AVM’lerde kira bedellerinde artış yerine ciddi oranda düşüşler yaşandığını ve pek çok AVM’de kiracıların AVM’yi terk etmelerine kadar varan ciddi problemler yaşandığı görülmüştü. Bu yılki şaşrtıcı olumlu ivmeden ötürü AVM kiralarında ciddi meblağlara ulaşılmaktadır.”
İş merkezlerinde lokasyon değişikliği gerçekleşmeye başladı
Erilkun, 2011 yılının ilk çeyreğinde iktisadi faaliyetlerin kuvvetli sürmesine bağlı olarak İstanbul ofis piyasasında canlanmanın devamı yaşandığını söyledi. Erilkun, reel kesimin yüksek beklentileri ve yabancı yatırımcıların artan ticari emlak ilgisi ile birlikte kiracı talebinde hissedilir bir artış yaşandığını vurgulayarak, “ buna paralel olarak işlem sayısı ve ciro bazında ciddi bir yükselme görüldü” dedi. Yılın ilk döneminde yeni ofis arzlarının artışının görüldüğüne de değinen Erilkun, 62 bin metrekarelik yeni arz gerçekleştiğini söyledi. Erilkun şöyle devam etti:
“2011’in ilk altı ayında yaşanan bu sıcak gelişmeler sonucunda A sınıfı ofislerde boşluk oranı yüzde 8,5, B sınıfı ofislerde ise yüzde 7,5’a kadar gerilemiştir. Kiralama açısından bakıldığında, ‘Merkezi İş Alanı’ olarak adlandırdığımız bölgelerde 2011’in ilk yarısında ciddi oranda bir artış yaşanmadı. A sınıfı ofislerde metrekare kira fiyatı 30 dolar civarındayken bu rakam B sınıfı ofislerde 16 dolar civarında seyretti Bu yöndeki talepler artık köklü merkezlerin dışında, yeni yapılanmasıyla modern iş alanı haline gelen Basın Ekspres Yolu gibi alanlara kaymaya başladı. Bu bölgelerde özellikle Vizyon Park gibi İstanbul’un ofis ihtiyacına tam kapasite hizmet verecek yeni ve modern iş merkezlerinin yapılması ve A sınıfı kurumsal firmaların talebiyle hızla dolması; İstanbul’un iş merkezinde lokasyon değişikliğinin gerçekleşmeye başladığını gösteriyor.”
Yeni iş merkezlerinde kiralar
yüzde 20 artacakErilkun, 2012 yılında devletin almakta olduğu hızlı ekonomik tedbirlerle emlak sektöründe makro açıdan riski minimize edeceğini söyledi. Bu durumun emlak sektörüne olumlu olarak yansıyacağını belirten Erilkun, “Rekabeti keskin hale getirecek” dedi. Erilkun, 2012 değerlendirmelerine ilişkin şunları söyledi.
“Gerek konut gerekse ticari emlakta gerçekten iyi olanın kazanacağı piyasa koşullarının oluşacağı bir yıl olacak. Konut projelerinde, projenin ana akslara yakınlığı ve niteliği ilk faktör olarak öne çıkacak, bu alanda satışların tamamlanması çok ciddi ve akılcı satış stratijelerinin uygulanmasına bağlı olacak. Özellikle birbirine eşdeğer nitelikteki onlarca proje, fark yaratabilmek için uğraş verecek. Ticari piyasada ise olumlu ekonomik göstergelerin devlet müdahaleleriyle sürmesi şarttır. 2012’de asıl olarak ofis projelerinin rağbet göreceğini ve Basın Ekspres Yolu başta olmak üzere yeni iş merkezlerinde kiralama fiyatlarının yüzde 20’ye varan oranlarda artış gösterecektir.”