Önceki yıllarda İtalya’dan dünyaya yayılmaya başlayan “Yavaş Şehir”
(Cittaslow) hareketinde ülkemizi “ilk” temsil eden Seferihisar
(İzmir) artık yalnız kalmayacak… Türkiye’deki “öncü”lüğüyle yeni
adaylarımızı da belirlemekle görevlendirilen Seferihisar’ın Belediye Başkanı
Tunç Soyer, çok sayıdaki başvuru arasından dosyaları tamamlanan
Akyaka (Muğla), Taraklı (Sakarya),
Yenipazar (Aydın) ve Gökçeada’nın (Çanakkale)
İtalya’daki genel sekreterliğe iletileceğini belirtti.
Harekete üyelik için 60’a yakın “koşul” bulunduğunu anımsatan Soyer diyor ki:
“Yavaş şehir fikrinin temelinde, küreselleşmenin kentsel kültürler ve kimlikli
yaşamda yarattığı olumsuz etkilere karşı ‘yöresel’ üretim olanaklarıyla ‘yerel
kalkınma’nın sağlanması var.”
Bu nedenle örneğin, tüketimi körükleyen “alışveriş merkezleri” yerine
“geleneksel çarşı ve pazarlar”ın güçlendirilmesinin; “otomobil”in kısıtlanarak
“bisiklet”le ulaşımın özendirilmesinin; yıldızlı turizm tesisleri yerine
özellikle “eski evler”in değerlendirilerek “pansiyonculuk”un
yaygınlaştırılmasının “ödünsüz” uygulanması gerekiyor...
Çoğunluğu Avrupa’da, Güney Kore’den Amerika’ya 120’yi aşkın ülkeden 130
kentin üye olduğu Yavaş Şehir hareketinde, kent yönetiminin “katılımcılık ve
şeffaflık”la sürmesi gerekiyor. Beslenmenin “fast-food” yerine “yöresel
yemekler”le sağlanması; mimarlık ve şehircilikte ise “geleneksel mimari”nin ve
“tarihsel dokular”ın yaşatılması, Yavaş Şehir kentlerindeki imar ve yaşam
politikalarının başlarında geliyor.....
Nüfusu 50 binden az kentleri kapsayan harekete Türkiye’den de çok sayıda
isteklinin çıkması üzerine, ilk aşamada gerekli koşulları sağlayan 4’ünün
üyeliğe önerilmesi kararı alındı; böylece yukarıda özetlenen sorumlulukları
üstlenecek yerleşimlerimiz şunlar:
‘Cennet’ Akyaka
Muğla’nın Ula ilçesine bağlı Akyaka beldesi, antik “Kerme” (Gökova)
körfezinde, ormanlık Kıran Dağları’nın eteğinde yer alıyor. “Yöresel mimariyi
yaşatma” çabasıyla 1983’te Ağa Han Ödülü’nü alan Nail Çakırhan Evi’ndeki
geleneksel yapılaşmayı beldenin diğer binalarında da özenle sürdüren Akyaka,
hemen tüm kıyı kasabalarımız betonlaşırken doğayla uyumlu yapılaşmanın eşsiz
örneğini yaratarak Yavaş Şehir’in en önemli önkoşulunu yerine getirmiş oluyor.
Yanı sıra, kent yaşamındaki “demokratik katılım”cılığını Yavaş Şehir üyeliğine
başvuru için “referandum”la karar alarak da kanıtlayan Akyaka’nın ülkedeki en
“sakin kent”lerden biri olması ise şansını yükseltiyor...
‘Kimlikli’ Taraklı
Sakarya’ya bağlı tarihi kasabanın son yıllardaki “kimlikli turizm” atılımları
görkemli konaklarının restorasyonuyla hızlanarak sürüyor. Arastasından eski
kalesine kadar geçmişten kalan tüm mekânlarını “yaşatarak koruma”ya gönül vermiş
yerel yönetimin kısıtlı bütçeyle gerçekleştirdiği uygulamalar, Tarihi Kentler
Birliği’nden de ödül aldı. Yöresel yemeklerinin yanı sıra el sanatlarını da
geliştirerek “yerel kalkınma”sını “geleneksel değerleri”yle sürdüren Taraklı,
Yavaş Şehir üyeliğini çoktan hak ediyor...
‘Efe kent’ Yenipazar
Aydın’a bağlı Yenipazar, aynı zamanda Kurtuluş Savaşımızın “sivil”
kahramanlarından Yörük Ali Efe’nin köyü... Efsanevi Efe’ye ait çiftlik evi,
ailesi tarafından “müze” kurulması koşuluyla Kültür ve Turizm Bakanlığı’na
verildi ve oluşturulan kültür merkezi “Kuvayi Milliye” tarihimizin anılarını
yaşatıyor. Bu özelliği ile de Yavaş Şehir koşulları arasındaki “tarihsel anıları
geleceğe taşıma” ilkesinin özgün örneğini sergileyen Yenipazar, harekete
üyeliğiyle birlikte bölgedeki diğer tarihi yerleşimlerin de merkezi
olacak...
‘Sakin’ Gökçeada
Çanakkale ilimize bağlı tarihsel adamızın hem çok kültürlü gelenekleri, hem
de bağcılık ve şarapçılıktaki geçmişten gelen birikimleri, Yavaş Şehir üyesi
olmasını güçlendiriyor… Yerel yaşamla birlikte turizmle buluşmasını da yöresel
değerlerini sahiplenerek sürdüren; imar ve yapılaşmasında “ada” kimliğinin
gözetilmesine önem veren; farklı inanç ve kültürlerden “adalı”lık karakteriyle
de dünyanın özlemini duyduğu “kardeşlik” duygularını geçmişten geleceğe aktaran
Gökçeada, Cittaslow’un diğer bir anlamı olan “sakin kent” niteliğinin
simgelerinden...
2011’de daha nice yeni yavaş şehirlerimizi ülkemize ve insanlığa
kazandırmamız dileğimizle...