Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), üretim yöntemiyle
hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) 2010 dördüncü
çeyrek sonuçlarını açıkladı. Buna göre, büyüme hızı 2010 yılının son çeyreğinde
yüzde 9,2 oldu. Üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH tahmininde, 2010 yılının
dördüncü üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre gayri safi
yurtiçi hasıla cari fiyatlarla 298 milyar 294 milyon lira (204 milyar 766 milyon
dolar) düzeyinde gerçekleşti. Büyüme hızı, geçen yıl ise sabit fiyatlarla yüzde
8,9 oldu. Geçen yıl gayri safi yurtiçi hasıla cari fiyatlarla 1 trilyon 105
milyar 101 milyon liraya (735 milyar 828 milyon dolar) çıktı. 2010 yılında, kişi
başına milli gelir ise 10 bin 79 dolar oldu.
Öte yandan, takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH, 2010 yılı
dördüncü üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9,6'lık
artış gösterdi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri de bir
önceki döneme göre yüzde 3,6 arttı.
Türkiye ekonomisi, 2010 yılı son
çeyrekte yakaladığı yüzde 9,2 büyüme ile 5 çeyrek üst üste büyüme
gerçekleştirmiş oldu. Yıl tamamında da büyüme, Orta Vadeli Programda (OVP)
öngörülen yüzde 6,8'i aşarak, yüzde 8,9'u buldu.
En fazla büyüme
inşaat sektöründe
2009'da sektörel
bazda sabit fiyatlarla en yüksek daralmanın gözlendiği inşaat sektörü, 2010'da
baz etkisinin de belirleyiciliğiyle yüzde 17,1 büyüme gösterdi. İlk sırayı alan
inşaat sektörünü, yüzde 14,2 ile balıkçılık, yüzde 13,6 ile imalat sanayi, yüzde
13,3 ile toptan ve perakende ticaret izledi. 2010'da dolaylı ölçülen mali
aracılık hizmetleri yüzde 13, vergi-sübvansiyon yüzde 12,9 ulaştırma, depolama
ve haberleşme sektörü yüzde 10,5 büyüdü. 2010'da daralma gösteren sektör
bulunmadı. Ancak en küçük büyüme yüzde 0,3 ile oteller ve lokantalarda gözlendi.
Kamu yönetimi-savunma, zorunlu sosyal güvenlik'te büyüme yüzde 0,5, eğitimde
büyüme de yüzde 0,6'te kaldı.
Türkiye İstatistik
Kurumu (TÜİK), üretim yöntemiyle hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla
(GSYH) sonuçlarını açıkladı. Buna göre, kesintisiz 27 çeyrek büyümenin ardından
2008'in son çeyreğinde küresel krizin etkisiyle daralmaya geçen Türkiye
ekonomisi, 2009'un üç çeyreğinde de küçülme gösterdi ve yılın son çeyreğinden
itibaren de büyüme trendine girdi. 2009'un son çeyreğinde yüzde 5,9 büyüme
gösteren ekonomi, 2010'nun ilk çeyreğinde yüzde 12, ikinci çeyreğinde yüzde
10,3, üçüncü çeyreğinde yüzde 5,2, dördüncü çeyreğinde de yüzde 9,2 büyüdü. Yıl
tamamında büyüme oranı, yüzde 8,9 olarak belirlendi.
Kişi başına milli
gelir
Türkiye'de geçen yıl kişi başına milli gelir, 10 bin 79 dolar (15 bin 138
lira) olarak hesaplandı. 2009 yılında, kişi başına düşen milli gelir 8 bin 590
dolar düzeyindeydi. Küresel kriz öncesi 2008 yılında rakam, 10 bin 440 dolar
olarak belirlenmişti.
Öte yandan geçen yıl gayri
safi yurtiçi hasıla, cari fiyatlarla 735 milyar 828 milyon dolara (1 trilyon 105
milyar 101 milyon lira) yükseldi. Söz konusu rakam, 2009 yılında 616,8 milyar
dolar, 2008 yılında da 742,1 milyar dolar düzeyindeydi. Bu parametrelere göre,
kriz öncesi döneme yaklaşıldığı dikkati
çekti.
Dördüncü çeyrek
Ekonominin
yüzde 9,2 büyüme gösterdiği dördüncü çeyrekteki gelişmelere bakıldığında da
''sağlık işleri ve sosyal hizmetler'' ile ''oteller ve lokantalar'' sektörleri
dışında tüm sektörlerde büyüme meydana geldi. Son çeyrekte en fazla büyüme yüzde
18,4 ile balıkçılıkta kaydedildi. Bunu, yüzde 17,5 ile inşaat, yüzde 14,9 ile
dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri, yüzde 13,3 ile vergi ve sübvansiyon,
yüzde 13,1 ile toptan ve perakende ticaret izledi. Sözkonusu dönemde imalat
sanayi yüzde 11,3, elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretim ve dağıtımı yüzde
6,5, ulaştırma, depolama ve haberleşme yüzde 12,9, mali aracı kuruluşların
faaliyetleri yüzde 10,3 büyüme gösterdi.
TÜİK, büyüme rakamlarında revizyona
gitti
TÜİK, geçen yıl olduğu gibi bu
yıl da büyüme rakamlarını açıklarken, geriye dönük 7 çeyrek için revizyona
gitti. TÜİK'in daha önce açıkladığı 2009 ve 2010 büyüme rakamlarında yaptığı
revizyona göre, 2009'un birinci döneminde yüzde 14,6 olarak açıklanan büyüme
hızındaki daralma, yüzde 14,7'ye, ikinci dönemdeki daralma 7,6'dan yüzde 7,8'e,
üçüncü dönemdeki daralma da yüzde 2,7'den yüzde 2,8'e çekildi. 2009'un son
çeyreğine ilişkin yüzde 6 olarak açıklanan büyüme hızı da yüzde 5,9'a indirildi.
Bu çerçevede, 2009'da ekonomideki yıllık daralma yüzde 4,7'den yüzde 4,8'e
çıktı. 2010 yılı birinci çeyrekte yüzde 11,8 olarak açıklanan büyüme hızı yüzde
12'ye, ikinci çeyrek büyüme oranı yüzde 10,2'den yüzde 10,3'e çıkarıldı.
2010'nun üçüncü çeyrek büyüme oranı yüzde 5,5'ten yüzde 5,2'ye
düşürüldü.