Eski Başbakan ve Cumhurbaşkanı merhum Turgut Özal'ın
"prenslerinden" işadamı Selim Edes'in sahibi olduğu
ESKA İnşaat, 23 yıl önce Muğla'nın Dalaman
ilçesinde, 659 konutluk "Türkiye'nin en büyük tatil köyü" İncebel Tatil
Sitesi'ni yapmak için düğmeye bastı. Villaların yapılacağı deniz
manzaralı tepenin büyük kısmı tapu sahibi köylülerden satın alındı. Ancak
çevresinde selenyum ve kükürtlü suların fışkırdığı bölgenin bir kısmının
ormanlık alan olduğu belirlenince, sorun dönemin Başbakanı Turgut
Özal, Turizm Bakanı Mesut Yılmaz ve Çalışma Bakanı
İmren Aykut tarafından bir gecede çözülerek bölge
"Orman Niteliğini Yitirmiş Alan" ilan edildi.
Başbakan reklamda oynadı
Villaların pazarlanması için Almanya'da büyük gazete ilanları verilirken,
videolu tanıtım toplantıları düzenlendi. Bu reklamlarda rol alan Özal,
"Türkiye'de alacağınız bir evin kıymeti, Almanya'ya göre çok daha süratle
yükselecektir" diyerek gurbetçileri ve yabancıları villaları almaya teşvik etti.
Dönemin Turizm Bakanı Mesut Yılmaz da aynı reklamda yer aldı. Hatta yurtdışından
gelen müşterileri Dalaman Havaalanı'nda karşılayan ve sitenin açılış kurdelesini
kesen Çalışma Bakanı İmren Aykut, "Keşke gücüm yetseydi de ben de buradan bir
villa satın alabilseydim" diyordu. Villalar sadece yurtdışında pazarlandığı için
"İhracat Teşvik Belgesi" ile de ödüllendirilen Selim Edes, devletten teşvik
primi aldı. Vakıfbank'ın teminat mektubuyla pazarlanan villalar 1988'de, 65-150
bin mark arasında değişen fiyatlarla adeta kapışıldı. Dalaman Tapu Dairesi aynı
yıl, 190'ı yabancı uyruklu, çoğu da çifte vatandaş olan 400 villa sahibine
tapularını teslim etti. İnşaat başladıktan sonra ise yabancıların yasaya göre
Türkiye'de belediye sınırları dışında mülk sahibi olmayacağı ortaya çıktı. Bunun
üzerine devreye giren Ankara, bölgeyi 6 kilometre mesafedeki Dalaman Belediyesi
sınırlarına dahil edip bu sorunu da çözdü.
Satamıyor, devredemiyor
Ancak 1990'da Orman Bakanlığı, evlerin orman alanına yapıldığı gerekçesiyle
"tapu iptali" davası açtı. Fakat ev sahiplerinin çoğu yurtdışında olduğu için
adresleri tespit edilemediğinden, 20 yıl geçmesine rağmen tebligat işlemleri
bile tamamlanamadı. Bu nedenle davanın görülmesine de başlanamadı. "Civangate"
skandalının baş aktörlerinden Selim Edes'in iflası ise, gurbetçi vatandaşların
ve yabancıların deniz manzaralı villa hayallerini suya düşürdü. Vakıfbank'ın
teminat mektubuyla pazarlanan evlerden 230'u, Orman Bakanlığı'nın dava açmasının
ardından, sahipleri teminatlarını ödemeyince Vakıfbank'a geçti. Banka, dava
devam ettiği için evleri ne satabiliyor, ne de devredebiliyor. İncebel'de
bulunan toplam 659 konuttan 220'sinin sahibi aidatını ödüyor, 40 aile ise
sürekli oturuyor. Ev alanlardan 20'si ise yaşamını yitirdi.
"Özal'ın kızının da villası var deniliyor"
İncebel Tatil Köyü İmar Güzelleştirme ve Yaşatma Derneği Başkanı Cemal Doğru
villalardan 50'sinin satılmadığını ve "Bizimkiler" diye anıldığını söyleyerek,
"ESKA'nın üzerine kayıtlı olduğu için kime ait olduğunu bilemiyoruz ama
sahipleri aralarında üst düzey bürokratlar ve bakanların olduğunu tahmin
ediyoruz. Aralarında Özal'ın kızının da evi olduğu söyleniyor" diyor. Derneğin
eski başkanı İbrahim Geçer ise villaların bulunduğu alanın büyük bir siyasi
güçle imara açıldığını öne sürerek, "20 yıl süren bir dava hangi hukuka sığar?
Karar aldık, AİHM'ye gideceğiz" diye konuşuyor.