20 Yıldır Başlamayan Dava, Villaları Çürüttü



Eski Başbakan ve Cumhurbaşkanı merhum Turgut Özal'ın "prenslerinden" işadamı Selim Edes'in sahibi olduğu ESKA İnşaat, 23 yıl önce Muğla'nın Dalaman ilçesinde, 659 konutluk "Türkiye'nin en büyük tatil köyü" İncebel Tatil Sitesi'ni yapmak için düğmeye bastı. Villaların yapılacağı deniz manzaralı tepenin büyük kısmı tapu sahibi köylülerden satın alındı. Ancak çevresinde selenyum ve kükürtlü suların fışkırdığı bölgenin bir kısmının ormanlık alan olduğu belirlenince, sorun dönemin Başbakanı Turgut Özal, Turizm Bakanı Mesut Yılmaz ve Çalışma Bakanı İmren Aykut tarafından bir gecede çözülerek bölge "Orman Niteliğini Yitirmiş Alan" ilan edildi.

Başbakan reklamda oynadı

Villaların pazarlanması için Almanya'da büyük gazete ilanları verilirken, videolu tanıtım toplantıları düzenlendi. Bu reklamlarda rol alan Özal, "Türkiye'de alacağınız bir evin kıymeti, Almanya'ya göre çok daha süratle yükselecektir" diyerek gurbetçileri ve yabancıları villaları almaya teşvik etti. Dönemin Turizm Bakanı Mesut Yılmaz da aynı reklamda yer aldı. Hatta yurtdışından gelen müşterileri Dalaman Havaalanı'nda karşılayan ve sitenin açılış kurdelesini kesen Çalışma Bakanı İmren Aykut, "Keşke gücüm yetseydi de ben de buradan bir villa satın alabilseydim" diyordu. Villalar sadece yurtdışında pazarlandığı için "İhracat Teşvik Belgesi" ile de ödüllendirilen Selim Edes, devletten teşvik primi aldı. Vakıfbank'ın teminat mektubuyla pazarlanan villalar 1988'de, 65-150 bin mark arasında değişen fiyatlarla adeta kapışıldı. Dalaman Tapu Dairesi aynı yıl, 190'ı yabancı uyruklu, çoğu da çifte vatandaş olan 400 villa sahibine tapularını teslim etti. İnşaat başladıktan sonra ise yabancıların yasaya göre Türkiye'de belediye sınırları dışında mülk sahibi olmayacağı ortaya çıktı. Bunun üzerine devreye giren Ankara, bölgeyi 6 kilometre mesafedeki Dalaman Belediyesi sınırlarına dahil edip bu sorunu da çözdü.

Satamıyor, devredemiyor

Ancak 1990'da Orman Bakanlığı, evlerin orman alanına yapıldığı gerekçesiyle "tapu iptali" davası açtı. Fakat ev sahiplerinin çoğu yurtdışında olduğu için adresleri tespit edilemediğinden, 20 yıl geçmesine rağmen tebligat işlemleri bile tamamlanamadı. Bu nedenle davanın görülmesine de başlanamadı. "Civangate" skandalının baş aktörlerinden Selim Edes'in iflası ise, gurbetçi vatandaşların ve yabancıların deniz manzaralı villa hayallerini suya düşürdü. Vakıfbank'ın teminat mektubuyla pazarlanan evlerden 230'u, Orman Bakanlığı'nın dava açmasının ardından, sahipleri teminatlarını ödemeyince Vakıfbank'a geçti. Banka, dava devam ettiği için evleri ne satabiliyor, ne de devredebiliyor. İncebel'de bulunan toplam 659 konuttan 220'sinin sahibi aidatını ödüyor, 40 aile ise sürekli oturuyor. Ev alanlardan 20'si ise yaşamını yitirdi.

"Özal'ın kızının da villası var deniliyor"

İncebel Tatil Köyü İmar Güzelleştirme ve Yaşatma Derneği Başkanı Cemal Doğru villalardan 50'sinin satılmadığını ve "Bizimkiler" diye anıldığını söyleyerek, "ESKA'nın üzerine kayıtlı olduğu için kime ait olduğunu bilemiyoruz ama sahipleri aralarında üst düzey bürokratlar ve bakanların olduğunu tahmin ediyoruz. Aralarında Özal'ın kızının da evi olduğu söyleniyor" diyor. Derneğin eski başkanı İbrahim Geçer ise villaların bulunduğu alanın büyük bir siyasi güçle imara açıldığını öne sürerek, "20 yıl süren bir dava hangi hukuka sığar? Karar aldık, AİHM'ye gideceğiz" diye konuşuyor.