Temiz Enerji Vakfı (TEMEV) ve Hacettepe Üniversitesi Yeni ve Temiz Enerji ARUY Merkezi tarafından bu sene ikincisi düzenlenen “İklime Uyumlu Temiz Enerji Bilinçli Ev Tasarımı Öğrenci Yarışması” sonuçlandı. 7 Kasım 2010 Pazar günü Ankara’da toplanan; Prof. Dr. Demet Eryıldız (mimar), Yrd. Doç. Dr. Fikret Okutucu (mimar), Dr. İdil Ayçam (mimar) ve Engin Kıran’dan (fizik mühendisi) oluşan jüri, yarışmaya teslim edilen 46 projeyi değerlendirdi.
Yarışmaya teslim edilen projeleri;
• Tasarımcı tarafından belirtilen yer için optimum koşulların analizi paralelinde tasarımın gerçekleştirilmesi. Bu bağlamda seçilen yere ait iklime uyumlu tasarım kriterlerine duyarlılık (iklimsel verilerin analizi, topoğrafya, yönlenme, yer bilgilerinin belirtilmesi ve tasarımda bu verilerden yararlanmak, pasif tasarıma uygun mekân organizasyonu, yapıda doğru bölgeleme-zoning analizlerinin sağlanması vb),
• Eko-teknolojilerden yararlanma, proje için uygun olan pasif ve/veya aktif sistem seçimi ve uygulaması, önerilen temiz enerji sistemini nasıl kullanıldığı ve yenilenebilir enerji kaynaklarının hangi oranda yapının genel sistemine entegre olduğu,
• Mevcut kent stokuna dair öneri getirme konusuna önem verilmesi ve enerji verimliliğinin ve tasarruf sistemlerinin çok katlı projelerde uygulanabilirlik durumunun araştırılması,
• Tasarımda yaz ve kış koşulları için doğru işletim-denetim tekniklerinin kurgulanması; kış için alınan önlemlerin yaz mevsimi detay çözümleriyle, o iklime uyum sağlayacak şekilde değişebilme özelliği barındırması, yapıların mevsimlik değişimlere adapte olma potansiyelleri,
• Ekolojik, enerji etkinliği ve iklime duyarlılık açısından uygun yapı malzemelerinin kullanımı (ısı yalıtımı, cam seçimi, yapı yüzeylerinde kullanılan açıklık oranlarının farklı iklimlerde yapının toplam enerji performansına etkisi) gibi tasarım kriterleri çerçevesinde inceleyen jüri, bu değerlendirme sonucunda 1 adet Birincilik Ödülü, 2 adet İkincilik Ödülü, 3 adet Üçüncülük Ödülü ve 1 adet Jüri Özel Ödülü verilmesine karar verdi.
29 Kasım 2010
Pazartesi günü Ankara’da OSTİM Eğitim Salonu’nda
gerçekleştirilen ödül töreni ve sergi açılışında söz alan TEMEV
Başkanı ve YETAM Yöneticisi Demir İnan, yarışmaya katılımın iki
sene öncekine oranla artmasının sevindirici olduğunu belirterek, bu durumun
üniversitelerde temiz enerji kullanımı duyarlılığının arttığının göstergesi
olduğunu vurguladı. Öğrencilerin yarışmaya göndermiş oldukları kapsamlı
çalışmaları öven İnan, kamuoyunun konuya ilgisini artırmak için bu çalışmaların
desteklenmesi ve tanıtılmasının gerekli olduğunu ve bu konuda gerekli
çalışmaların yapıldığını belirtti. İnan'ın ardından söz alan OSTİM Başkanı Orhan Aydın ise, OSTİM’in temiz enerji kullanımı konusuna çok önem verdiğini ve bu alanda yapılan bütün çalışmalara kurumsal destek verme çabasında olduklarını belirtti. Çalışmaların kâğıt üzerinde kalmaması gerektiğine de dikkat çeken Aydın, OSTİM’in bu yarışmadan çıkan fikirlerden hareketle çeşitli uygulamalar yapmak istediğini vurguladı.
GAP’tan sorumlu Devlet Bakanı Dr. Cevdet Yılmaz’ı temsilen son olarak söz alan GAP Başkanı Sadrettin Karahocagil, GAP projesi kapsamında bu konuya çok önem verdiklerini, GAP bölgesinde enerji verimliliğini ön planda tutan köy projeleri uygulamak istediklerini belirtti.
Açılış konuşmalarının ardından ödül alan proje sahiplerine ödülleri, sergiye katılmaya hak kazanan proje sahiplerine de katılım beratları verildi.
Yarışmada ödül alan projeler, değerlendirmeleri ve sergiye katılmaya hak kazanan projeler şöyle:
1.ÖDÜL: Stefano Mori (Queensland University of Technology, Avustralya)
“Tasarımda pasif sistemlerin kullanımı ön planda tutulmuş, yer ve iklim analizlerinin mimari tasarıma aktarımı çok başarılı bulunmuştur. Plan bölgelemesinde alınan kararlar iklimsel verilerle uyum sağlamakta olup, toprağın ısıl kütle etkisinden faydalanılması, bitki kullanımı ve yapı içinde düşünülen hava hareketleri, yapının ‘bioiklimsel’ (bioklimatik) bir tasarıma dayandığının göstergesidir. Yapının mevcut topografya ile olan ilişkisi iyi kurulmuş, mimari tasarımda estetik ve teknik değerler başarılı bir şekilde harmanlanmıştır. Ayrıca projenin sunum ve anlatım dili net, yalın ve anlaşılır bulunmuş, bütün bu özelliklerden dolayı proje, 1. Ödülü’ne değer bulunmuştur.”
2.ÖDÜL: Burak Mangut, Mehmet Emin Avcı, Rafet Utku (Mimar Sinan Üniversitesi- MSÜ, İstanbul)
“Pasif ve aktif tasarım sistemleri projeye başarılı bir şekilde aktarılmış, bir yere ait olmak fikri, yöresel mimarinin özelliklerinin yorumlanarak günümüze aktarılması ve bunların analizler ile sunumu başarılı bulunmuştur. Su tanklarının enerji tasarrufuna katkı sağlamasının yanı sıra deprem bölgeleri için iyi bir uygulama olmaması ve elektriğin pahalı olduğu ülkelerde su pompalarının kullanımının tasarruf sağlayamaması durumu eleştirilmiş olsa da, güneş hareketlerinin tasarımı şekillendirmesi, güneş saati uygulaması, uygulanan kırılma ve yönlenmeler ile güney cephenin havalandırmaya açılmış olması başarılı bulunmuş ve bu nedenlerden dolayı 2. Ödülü’ne değer görülmüştür.”
2. ÖDÜL: Britney Marsden (Queensland University of Technology, Avustralya)
“Ele alınan 2 farklı iklim bölgesi için yapılan tasarımların iklimsel verilere yaklaşımındaki farklılıkları tasarıma yansıtması, iklim ve konut büyüklüğünün değişkenliği ve pasif, aktif sistemlerin her iki öneri için de başarılı olarak kullanılması olumlu bulunmuştur. Güneş hareketlerinin ve mevsim değişimlerinin ele alınışı ve özellikle sıcak iklim için önerilen avlulu çözüm, kullanıcısı sayesinde yapının iklime uyumlu bir duruma dönüşebilmesine olanak vermektedir. Doğu-batı aksına konumlandırılmış tampon bölgeler, toprağın ısıl kütlesine bağlı olarak enerji depolama potansiyeli ve sıcaklık salınımlarını dengeleyici özelliği, tasarımın önemli girdilerini oluşturmuştur. Bütün bunlara ek olarak hava hareketlerinden yararlanılması ve bu verilerin optimum şekilde tasarıma aktarılmasındaki başarısından dolayı 2. Ödülü’ne değer görülmüştür.”
3. ÖDÜL: Ahmed İlyas Bilgin (Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye)
“Kent içinde bir parselin iklime uyumlu ve enerji etkin olarak tasarlanabileceğini göstermesi açısından olumlu bulunan projenin, ayrıca pasif tasarım ilkelerinin ana prensibi olan planda bölgelemeyi çözümlemesi başarılı bulunmuştur. Kuzey duvarına, rüzgardan korunmak için yerleştirilen ve yalıtım değeri yüksek olan bitkilendirme, profesyonel ve ekolojik bir seçim olarak değerlendirilmiştir. Yatak odası katında kullanılan güneş kırıcılarının yaz mevsimine göre ayarlanması ve önerilen seranın yaz mevsimi için dış cephesinin katlanır ya da kayar biçimde açılabilecek bir sistem olarak düşünülmesi jüri üyelerinin projeye getirdiği ek tavsiyelerdir. Yukarda belirtilen tasarım kalitelerinden dolayı 3. Ödülü’ne değer görülmüştür.”
3. ÖDÜL: Damien Tammer (Queensland University of Technology, Avustralya)
“Üç farklı iklim bölgesi için yapılan önerilerin her birinde pasif tasarım ilkeleri başarı ile uygulanmış, özellikle Londra iklimi için üretilen çözümün diğer önerilerden farklı olarak öne çıkan özellikleri olduğu saptanmıştır. Rüzgar tribünlerinin çatıda kullanılması olumlu ve rasyonel bulunmuş olsa da bunların terasta kullanımı tavsiye edilmemektedir. Bütün bu özelliklerinden dolayı 3. Ödülü’ne değer görülmüştür.”
3. ÖDÜL: Serkan Karaaslan (İstanbul Teknik Üniversitesi- İTÜ, İstanbul)
“Planda uygulanan bölünmeler iklim şartları göz önüne alındığında başarılı bulunmuş, taşıyıcı sistemin de başarılı bir şekilde projeye entegre edildiği görülmüştür. Plan tipleri ve bölgelenmeler pasif tasarım ilkeleri açısından olumlu bulunmuş, yapıyı yerden kopartarak üst bir kotta uygulama fikri mevcut vejetasyon ve bitki örtüsüne zarar vermemek açısından başarılı bir uygulama olarak değerlendirilmiştir. Ancak kış mevsiminde bu durumun ısı kayıplarını yükselteceğine ve bu nedenle projeye çeşitli dezavantajlar sağlayacağına işaret edilmiştir. Proje 3. Ödülü’ne değer görülmüştür.”
JÜRİ ÖZEL ÖDÜLÜ: Anna Svendotter (Queensland University of Technology, Avustralya)
“Proje iklim verilerinin etüdü, geleneksel yapı sistemlerinin analizlerinden hareketle tasarıma yaklaşılması, avlu oluşumu ve diğer mekânların avlu ile kurdukları ilişkilerin, sıcak iklimler için çok iyi düşünülmüş bir uygulama olduğuna dikkat çekilmiştir. Ancak kullanılan pasif sistem seçimi ideal bir çözüm değildir.”
Sergilenmeye Hak Kazanan Projeler
Ali Berkay Avcı - İYTE, İzmir
Alp Ruben - Viyana Teknik Üniversitesi, Avusturya
Ayça Yazıcı, Elif Sayın - İTÜ-YTÜ, İstanbul
Berk Kaplanoğlu, Gizem Başçifti, Çağrı Kibar - Gazi Üniversitesi, Ankara
Duygu Ataman, Elifcan Tunç - İTÜ, İstanbul
Erhan Sevinç, Merve Aşçıoğlu - İTÜ, İstanbul
Muhammed Malla Mahmoud - İTÜ, İstanbul
Nazlı Ödevci - Chalmers University, İsveç
Anna Carter - Queensland University of Technology, Avustralya
Guro Aanestad - Queensland University of Technology, Avustralya
Lara Tanswell - Queensland University of Technology, Avustralya
Yasemin Çiçek - İTÜ, İstanbul