Agora Ören Yeri'ni günyüzüne çıkarmak için, katlı otopark
ile Agora ören yeri arasında kalan yeni yapıların yıkılmasıyla, tarihi eserlerin
harap edildiği ortaya çıktı. Yıkımın ardından Roma Dönemi'nden kalma bir hamama
ait olduğu tahmin edilen ortalama 2 bin 500 yıllık taş duvara, beton sıva ve
fayans döşemelerinin bile yapıldığı görüldü.
Agora Kazı Başkanı Yrd. Doç. Akın Ersoy, "Bu bir gözle
bakıldığında tarihe bir tahribat, bir gözle bakıldığında da kireç harçlı sıvalar
nedeniyle duvarların korunmuş olmasıdır. Buradaki fayans ve beton sıvaları, bir
proje eşliğinde kaldıracağız. Büyükşehir Belediyesi ile çalışıyoruz" dedi.
Konuyla ilgili bir proje yapıp Kültür ve Taibat Varlıklarını Koruma Kurulu'na
sunacaklarını belirten Yrd. Doç. Ersoy, "O proje çerçevesinde hem bunları
sökeceğiz hem de cephe duvarlarının sağlıklaştırmasını yapacağız. Bu çalışmayı 2
sene içinde tamamlamayı hedefledik" diye konuştu.
Roma Dönemi'nden kalma bir hamama ait olduğu tahmin edilen tarihi duvarın
Agora tarafında kalan yüzünde depo, katlı otopark tarafında kalan diğer yüzünde
ise yıkılan dükkanlar bulunuyordu. Lokanta, ganyan bayi, çay ocağı gibi
dükkanların yer aldığı yüzde yıkımın gerçekleştirilmesinin ardından fayans ve
beton sıvalar ortaya çıktı. Bazı bölümlerde kullanılan beton sıvaların sökülmesi
sırasında çok titiz davranacaklarını belirten Ersoy, "Az da olsa tarihi duvarda
tahribat oluşmasını bekliyoruz. Hazırlayacağımız projenin ardından tarihi duvar
daha belirgin şekilde ortaya çıkacak. Yapacağımız çalışmanın ardından tarih
günyüzüne çıkacak. Duvar daha belirgin hale gelecek. Arkasında kalan tescilli
Osmanlı yapısı ve bir han daha görünür olacak" dedi.
Farklı dönemlerin izleri
Agora ören yeri, yaklaşık 2 bin 300 yıllık bir tarihe sahip. Agora'nın
içerisinde önemli bir meydan ve yapılar bulunuyor. Ticari ve adli fonksiyona
sahip bazilika ve idari fonksiyonu bulunan bulevteryon ile mozaik bir alan
kazılar sonucu çıkarıldı. Uzmanlar, 1932'den beri aralıklarla kazı yapılan
Agora'da zaman olarak Helenistik, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemini görmenin
mümkün olduğunu belirtiyor. Agora'nın çevresinde ise Osmanlı ve sonrasında inşa
edilmiş 20. yüzyıl yapıları yer alıyor. Bu yapıların bir bölümü, Büyükşehir
Belediyesi tarafından kamulaştırma yapılarak yıkıldı. Agora, İzmir'in 1960 ve
1970'li yıllarındaki en parlak bölgelerinden birisiydi.
Uşak İsabey Cami harap edilmişti
Yeni Asır, 5 yıl önce 1374-75 tarihlerinde Aydınoğulları'ndan İsabey
tarafından Ayasuluk Tepesi'ne inşa edilen İsabey Camii'nde müteahhit firma
tarafından beton sıva ile yapılan restorasyon faciasını gündeme getirmişti.
Tarih bilimcileri olayı kınarken, dönemin Uşak Valisi Kayhan Kavas'ın
müdahalesiyle sıvalar sökülmüştü. Restorasyon daha sonra o döneme ait özel olara
hazırlanan bir sıva ile gerçekleştirilmişti.